แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
อัยการมีอำนาจขอให้ศาลสั่งทำลายต้นยางพาราซึ่งปลูกใหม่โดยมิได้รับอนุญาต และขอให้จำเลยเสียค่าใช้จ่ายในการทำลายนั้นได้ ตามพระราชบัญญัติควบคุมยาง พ.ศ. 2481 มาตรา 15 คำขอเช่นว่านี้เป็นคำขอทางอาญา หาใช่เป็นคำขอทางแพ่งไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเข้าครอบครองที่ดินของรัฐและปลูกยางพาราโดยไม่รับอนุญาต ขอให้ลงโทษและขอให้ศาลสั่งทำลายต้นยางพาราที่ปลูกใหม่ทั้งหมดโดยให้จำเลยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่าย
จำเลยรับตามฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยตามฟ้อง แต่คำขอที่ให้ศาลสั่งทำลายต้นยาง โดยให้จำเลยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่าย ไม่บังคับให้อ้างว่าโจทก์ไม่มีอำนาจขอ
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า อัยการมีอำนาจขอให้ทำลายต้นยางที่ปลูกใหม่ได้ ส่วนที่ขอให้จำเลยเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายเป็นเรื่องทางแพ่ง อัยการไม่มีอำนาจขอ พิพากษาแก้ให้ทำลายต้นยางที่ปลูกใหม่ทั้งหมด
โจทก์จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คำขอให้ทำลายต้นยางซึ่งปลูกใหม่โดยมิได้รับอนุญาตตามพระราชบัญญัติควบคุมยาง พ.ศ. ๒๔๘๑ มาตรา ๑๕ เป็นคำขอทางอาญา เพราะเป็นบทบัญญัติบังคับไว้โดยเฉพาะแก่สิ่งซึ่งเป็นเหตุแห่งความผิดนั้นเอง (อ้างฎีกาที่ ๓๓๘/๒๔๘๒) อัยการจึงมีอำนาจขอให้บังคับได้ ส่วนคำขอที่ให้จำเลยเสียค่าใช้จ่ายนั้น เห็นว่า พระราชบัญญัติควบคุมยาง พ.ศ. ๒๔๘๑ มาตรา ๑๕ บัญญัติเรื่องทำลายต้นยางและเรื่องออกค่าใช้จ่ายเป็นเรื่องเดียวกัน คือ เมื่อต้นยางถูกสั่งให้ทำลาย ผู้ที่ทำการปลูกโดยฝ่าฝืนมาตรา ๑๕ ก็ต้องเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายอยู่ในตัวและศาลก็ชอบที่สั่งเข่นนั้นว่าในทางปฏิบัติการทำลายต้นยางนั้น กรรมวิธีในการนี้ต้งมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้นโดยไม่มีปัญหา การที่จะบังคับให้เป็นผลตามคำพิพากษาได้จะต้องกำหนดให้ผู้ใดเสียค่าใช้จ่ายในการทำลาย มิฉะนั้น ก็บังคับให้เป็นผลสมบูรณ์ไม่ได้ เมื่อบังคับให้ทำลาย ก็ต้องบังคับให้เสียค่าใช้จ่ายควบคู่กันไป หาไม่แล้วจะไม่เกิดผลอันใดเลย การบังคับให้เสียค่าใช้จ่ายในการทำลายนี้เป็นวิธีการส่วนหนึ่งของคำบังคับที่ให้ทำลายต้นยาง จะแยกออกมาว่าเป็นคำขอทางแพ่งหาได้ไม่ พิพากษาแก้
ให้จำเลยเสียค่าใช้จ่ายในการทำลายต้นยางที่ปลูกโดยฝ่าฝืนด้วย
