แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ถึงแม้โจทก์จะฟ้องหาว่าจำเลยอยู่ในที่ดินโดยละเมิด จำเลยต่อสู้ว่าอยู่โดยอาศัยสิทธิการเช่าก็ตาม ถ้าการเช่าของจำเลยไม่ได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขันแล้วกรณีก็ต้องปรับด้วยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ศาลจึงค้นหาความจริงต่อไปได้ว่าสัญญาเช่าของจำเลบหมดอายุแล้วหรือไม่ หากสัญญาเช่าของจำเลยหมดอายุก่อนหน้าโจทก์ซื้อที่ดิน ก็ไม่มีทางที่จำเลยจะกล่าวอ้างว่าอยู่ในที่ดินของโจทก์โดยอาศัยสิทธิการเช่าได้ต่อไป ถ้ายังคงอยู่ก็เท่ากับอยู่โดยละเมิดเท่านั้น
ประชุมใหญ่ ครั้ง 4/2504
ย่อยาว
คดีทั้งสี่สำนวนนี้ โจทก์ฟ้องว่าจำเลยแต่ละสำนวนได้ปลูกบ้านในที่ดินของโจทก์ตั้งแต่ครั้งใดไม่ปรากฎ โดยปราศจากอำนาจที่จะอ้างอิงได้ตามกฎหมาย โจทก์บอกล่าวให้รื้อถอนไปเสีย จำเลยเพิกเฉย จึงให้ศาลบังคับจำเลยรื้อถอนบ้านออกไปจากที่ดินของโจทก์
จำเลยทั้งสี่สำนวนให้การต่อสู้
ศาลชั้นต้นอนุญาตให้รวมการพิจารณาคดี ๔ สำนวนนี้และฟังว่าเดิมที่พิพาทเป็นของสมเด็จกรมพระรยาภาณุพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๔ นายโอสถ โกศิน ซื้อ โจทก์ซื้อต่อจากนายโอสถ โกศิน จึงย่อมได้ไปทั้งสิทธิและหน้าที่ จำเลยแต่ละสำนวนเป็นผู้เช่าที่พิพาทอยู่อาศัยตลอดมา โจทก์ต้องรับทั้งสิทธิและหน้าที่ จึงพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า จำเลยสำนวนที่ ๔ มิได้ยกข้อต่อสู้ว่าได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า ฯลฯ จึงพิพากษาแก้ให้ขับไล่เฉพาะจำเลยสำนวนที่ ๔ นอกนั้นคงยืน
โจทก์และจำเลยสำนวนที่ ๔ ฎีกา
คดีมีปัญหาข้อกฎหมายมาสู่ศาลฎีกา ในข้อที่จำเลยฎีกาว่าศาลอุทธรณ์จะวินิจฉัยว่าสัญญาเช่าของจำเลยหมดอายุแล้วไม่ได้ เพราะโจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยอยู่โดยละเมิด จำเลยสู้คดีว่าอยู่โดยอาศัยสิทธิการเช่า ข้อนี้ศาลฎีกาโดยที่ประชุมใหญ่ไม่เห็นด้วยดังที่จำเลยยกกล่าว โดยเหตุที่การเช่าของจำเลยไม่ได้รับความคุ้มครองจากพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขันแล้ว กรณีก็ต้องปรับด้วยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ศาลจึงค้นหาความจริงต่อไปได้ว่า สัญญาเช่าของจำเลยหมดอายุแล้วหรือไม่ หากแต่สัญญาเช่าของจำเลยหมดอายุเสียก่อนหน้าโจทก์เป็นผู้รับซื้อที่ดิน จึงไม่มีทางที่จำเลยจะกล่าวอ้างอยู่ในที่ดินของโจทก์โดยอาศัยสิทธิการเช่าได้ต่อไป ถ้าจำเลยยังคงอยู่ก็++กันอยู่โดยละเมิด ฎีกาของนางสาวบุษพงผู้รับมรดกนางซิ่ว จำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษาแก้ เฉพาะสำนวนที่นางเนื่องนางน้อมเป็นจำเลยเป็นว่าให้ขับไล่จำเลยทั้งสองนี้โดยให้รื้อถอนบ้านออกไปจากที่ดินของโจทก์ นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
