แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินมือเปล่าร่วมกับ อ. จำเลยได้เชิดอ. เป็นตัวแทนให้ฟ้องคดีและขายนารายนี้ให้แก่โจทก์ และจำเลยปล่อยให้โจทก์ครอบครองโดยสงบและเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า 1 ปี โจทก์ย่อมได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้น
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า นายอิ่มได้ทำหนังสือสัญญาขายกรรมสิทธิ์ที่นาให้แก่โจทก์ ๆ ได้ครอบครองและทำประโยชน์โดยความสงบและเปิดเผยตลอดมา จำเลยได้ขอให้เจ้าพนักงานทะเบียนที่ดินออกประกาศเพื่อรับใบแทนใบนำที่นารายนี้เพื่อเป็นมรดกของจำเลย ขอให้ศาลแสดงกรรมสิทธิ์และห้ามจำเลยมิให้เข้ามาเกี่ยวข้อง จำเลยให้การว่าที่นาพิพาทเป็นของบิดามารดาจำเลยและนายอิ่ม บิดามารดาจำเลยให้นายเจียมนางต่วนยึดไว้เป็นประกันเงินกู้ บิดามารดาจำเลยตายนายอิ่มได้ฟ้องขอชำระหนี้ให้นายเจียม นางต่วน จำเลยกับนายอิ่มได้ครอบครองร่วมกันมา นายอิ่มได้เอาที่นาพิพาทไปให้โจทก์ยึดไว้เป็นประกันเงินกู้ นายอิ่มไม่มีอำนาจเอาที่รายพิพาทซึ่งเป็นมรดกร่วมกันไปขายให้แก่โจทก์ เป็นการฝ่าฝืนประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1361, 456 โจทก์ได้ครอบครองเพียง 2 ปียังไม่ได้กรรมสิทธิ์ศาลชั้นต้นฟังว่า นารายพิพาทเป็นที่นามือเปล่า จำเลยได้เชิดนายอิ่มเป็นตัวแทนของตนในการฟ้องนายเจียมนางต่วน และขายนารายพิพาทให้แก่โจทก์ จำเลยต้องรับผิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 821 หากจำเลยไม่ขาดสิทธิตามลักษณะตัวแทน จำเลยก็ทราบการซื้อขายแล้ว ไม่ฟ้องร้องเกิน 1 ปี จำเลยก็ขาดสิทธิเช่นเดียวกันพิพากษาห้ามมิให้จำเลยเกี่ยวข้องนารายพิพาทต่อไป
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า นารายพิพาทเป็นที่มือเปล่า เจ้าของมีแต่สิทธิครอบครอง แม้จำเลยจะมีส่วนเป็นเจ้าของร่วมกับนายอิ่ม และการซื้อขายระหว่างโจทก์กับนายอิ่มไม่ถูกต้องตามกฎหมายก็ดีจำเลยได้เชิดนายอิ่มเป็นตัวแทนให้ฟ้องคดีและขายนารายนี้แก่โจทก์และจำเลยปล่อยให้โจทก์ครอบครองโดยสงบและเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของเกินกว่า 1 ปี โจทก์ย่อมมีสิทธิดีกว่า
พิพากษายืน
