แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
ความว่า จำเลยยื่นคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาและ ต่อมาได้ยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นฎีกาและใน ชั้นอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งคำร้องว่า ไม่อนุญาตให้จำเลยดำเนินคดีอย่างคนอนาถา เนื่องจากศาลได้มีคำสั่งในคำร้องอุทธรณ์ คำสั่งให้จำเลยนำค่าฤชาธรรมเนียมทั้งปวงมาวาง ศาลภายในกำหนดและจำเลยได้ขอขยายระยะเวลาวางเงินค่าฤชาธรรมเนียม ครบกำหนดแล้วจำเลยก็มิได้วางเงินดังกล่าวต่อศาล กรณีถือได้ว่า จำเลยทิ้งอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกา จึงให้จำหน่ายอุทธรณ์คำสั่ง ไม่รับฎีกาของจำเลยออกจากสารบบความ
จำเลยเห็นว่า คดีนี้ศาลมีคำสั่งให้จำเลยวางเงินค่าธรรมเนียมชั้นฎีกาภายในวันที่ 5 มกราคม 2536 จำเลยยื่นคำร้องขอขยายระยะเวลาในการวางเงินออกไปอีก 20 วัน ศาลอนุญาต ในวันครบกำหนดจำเลยได้ยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถานั้น การที่ศาลชั้นต้นอนุญาตให้จำเลยเลื่อนกำหนดเวลาการวางเงิน ค่าธรรมเนียมจำเลยย่อมมีสิทธิตามกฎหมายในการที่จะดำเนินกระบวน พิจารณาใด ๆ เกี่ยวกับคดีได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 23 และคำสั่งศาลก็มิได้ปรากฏว่า ได้อนุญาตให้จำเลย ขยายระยะเวลาชำระค่าธรรมเนียมอย่างมีเงื่อนไขแต่อย่างใด การที่จำเลยยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาก็เป็น การดำเนินคดี และมีเหตุครบถ้วนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความแพ่ง มาตรา 155 คือ จำเลยยากจนไม่สามารถเสียค่าธรรมเนียม ชั้นฎีกาได้และคดีมีมูลที่จะฎีกาได้ คำสั่งศาลที่สั่งให้ จำหน่ายอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาของจำเลยออกจากสารบบความ ย่อมไม่ชอบ โปรดมีคำสั่งให้รับคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาของจำเลยและรับคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของจำเลยเพื่อ อนุญาตให้จำเลยดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นฎีกาต่อไป
หมายเหตุ โจทก์แถลงคัดค้าน (อันดับ 163)
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ให้จำเลยรื้อถอนบ้านออกไปจากที่ดิน ตามฟ้อง และให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เดือนละ 700 บาท นับแต่วันฟ้อง คือวันที่ 26 ตุลาคม 2531 เป็นต้นไปจนกว่าจำเลย จะส่งมอบที่ดินดังกล่าวคืนโจทก์
จำเลยฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งไม่รับ (อันดับ 124)
จำเลยยื่นคำร้องอุทธรณ์คำสั่ง ศาลชั้นต้นสั่งว่า เป็นกรณีผู้อุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 234 ประกอบมาตรา 247 จึงมีคำสั่งให้ผู้อุทธรณ์นำเงินค่าฤชาธรรมเนียมทั้งปวงมาวางศาลและนำเงินมาชำระตาม คำพิพากษาภายใน 15 วัน (อันดับ 144) ต่อมาจำเลยยื่นคำร้องขอ ขยายเวลาวางเงินออกไปอีก 20 วัน ศาลชั้นต้นอนุญาต (อันดับ 148)
จำเลยยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นฎีกาและ ในชั้นอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกา ศาลชั้นต้นมีคำสั่งดังกล่าว(อันดับ 153 แผ่นที่ 2,155)
จำเลยจึงยื่นคำร้องนี้ (อันดับ 157)
คำสั่ง
กรณีที่จำเลยมีความจำนงจะฟ้องฎีกาอย่างคนอนาถา จำเลยจะ ต้องยื่นคำขอโดยทำเป็นคำร้องต่อศาลชั้นต้นขอฟ้องฎีกา อย่างคนอนาถามาพร้อมกับคำฟ้องฎีกาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคแรก คดีนี้ปรากฏว่าจำเลยไม่ได้ยื่นคำร้องขอฟ้องฎีกาอย่างคนอนาถาพร้อมกับ คำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกา และตามคำร้องของ จำเลยไม่ได้ แสดงเหตุว่าจำเลยตกเป็นคนยากจนลงภายหลังแต่อย่างใด คำร้อง ของจำเลยจึงไม่ชอบด้วยบทบัญญัติของกฎหมายดังกล่าว ที่ ศาลชั้นต้นงดการไต่สวนคำร้องและมีคำสั่งให้ยกคำร้องของ จำเลยมานั้นชอบแล้ว
นอกจากนี้จำเลยยื่นคำร้องอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาโดยไม่นำค่าฤชาธรรมเนียมทั้งปวงมาวางศาลและนำเงินมาชำระ ตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภายในกำหนดเวลาตามคำสั่งของ ศาลชั้นต้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 234ประกอบกับมาตรา 247 ดังนั้นที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้จำหน่ายอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกาของจำเลย เพราะจำเลยทิ้งอุทธรณ์คำสั่งไม่รับฎีกานั้นเท่ากับศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับคำร้อง นั่นเอง ซึ่งเป็นคำสั่งที่ชอบแล้ว ให้ยกคำร้องอุทธรณ์ คำสั่งของจำเลย
