แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ความว่า โจทก์ฟ้อง พร้อมกับยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาศาลภาษีอากรกลางไต่สวนคำร้องแล้วเห็นว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าบริษัทโจทก์มีที่ดินอยู่ 4 แปลง ติดจำนองเป็นเงิน 8 ล้านบาท และมีเครื่องจักรติดจำนองอยู่อีก 4 ล้านบาท ต้องถือว่าโจทก์ยังพอมีเงินเสียค่าธรรมเนียมศาลได้ มิได้ยากจนถึงขนาดไม่สามารถเสียค่าธรรมเนียมศาลแต่อย่างใด จึงให้ยกคำร้องของโจทก์ หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไป ให้นำเงินค่าธรรมเนียมมาเสียภายในวันที่ 27 มกราคม 2530
โจทก์เห็นว่า ที่ศาลฟังว่าโจทก์มีที่ดินอยู่ 4 แปลง และมีเครื่องจักรกับอาคารโรงงานซึ่งติดจำนองอยู่เป็นเงินรวม 12 ล้านบาทต้องถือว่าโจทก์ยังพอมีเงินเสียค่าธรรมเนียมศาลได้ มิได้ยากจนถึงขนาดไม่สามารถเสียค่าธรรมเนียมศาลได้นั้น ปรากฏว่าทรัพย์สินดังกล่าวติดจำนองอยู่อีกทั้งอาคารโรงงานและเครื่องจักรก็ถูกไฟไหม้เสียหายมากกว่าครึ่งหนึ่งของทรัพย์สินทั้งหมดและไม่สามารถไถ่ถอนจำนองได้ จึงเท่ากับโจทก์ไม่มีทรัพย์สินเลยเพราะอาจถูกบังคับจำนองได้ นอกจากนั้นในชั้นไต่สวนคำร้องโจทก์นำสืบได้ว่าบริษัทโจทก์ถูกฟ้องล้มละลาย ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดโดยมีเจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้รวม 22 ราย เป็นเงิน 30 ล้านบาท หากเจ้าหนี้จำนองบังคับจำนองชำระหนี้แล้วถ้ามีเงินเหลือก็ต้องเฉลี่ยชำระแก่เจ้าหนี้ในคดีล้มละลายดังกล่าว และคดีที่โจทก์ฟ้องนี้เป็นคดีมีทุนทรัพย์ซึ่งต้องเสียค่าธรรมเนียมศาล แต่ทรัพย์สินในกองทรัพย์สินคดีล้มละลายมีราคาต่ำกว่าจำนวนหนี้มาก โปรดมีคำสั่งให้โจทก์ดำเนินคดีอย่างคนอนาถาด้วย
หมายเหตุ จำเลยแถลงคัดค้าน (อันดับ 32)
โจทก์ชำระค่าคำร้องมา 200 บาท
โจทก์ฟ้องพร้อมกับยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถา ขอให้พิพากษาว่าการประเมินภาษีการค้า ฯลฯ ของเจ้าพนักงานประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ของจำเลยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ให้เพิกถอนคำสั่งให้เรียกเก็บภาษี ฯลฯ และเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ ฯลฯ ที่ให้โจทก์ชำระภาษีและเงินเพิ่ม ฯลฯ
ศาลภาษีอากรกลางไต่สวนคำร้องแล้ว มีคำสั่งดังกล่าว (อันดับ 25)
โจทก์จึงยื่นคำร้องนี้ (อันดับ 28)
คำสั่ง
พิเคราะห์แล้ว ตามทางไต่สวนข้อเท็จจริงยังฟังไม่ได้ว่าโจทก์ยากจนถึงกับไม่มีทรัพย์สินพอที่จะเสียค่าธรรมเนียมศาลได้ที่ศาลภาษีอากรกลางมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ฟ้องคดีอย่างคนอนาถาชอบแล้วให้ยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของโจทก์หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไป ก็ให้โจทก์นำเงินค่าธรรมเนียมมาชำระต่อศาลภาษีอากรกลางภายในกำหนด 10 วัน นับแต่วันทราบคำสั่งนี้อนึ่งคำร้องอุทธรณ์คำสั่งในกรณีเช่นนี้ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมศาล จึงให้คืนค่าคำร้อง 200 บาทแก่โจทก์
