แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องขอแบ่งมรดกโดยอ้างว่าเป็นบุตรอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้ามรดกเช่นนี้ ศาลย่อมจะวินิจฉัยไปถึงว่า โจทก์เป็นบุตรที่บิดาได้รับรองแล้วตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา1627 จึงมีสิทธิได้รับมรดกตาม มาตรา1533 ด้วยไม่ได้ เป็นการวินิจฉัยนอกประเด็นข้อต่อสู้แห่งคดี
คำสั่งศาลว่าเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย นั้นมีผลตั้งแต่วันที่คดีถึงที่สุดแต่ทรัพย์มรดกย่อมตกทอดแก่ทายาทในทันทีที่เจ้ามรดกตายฉะนั้นเมื่อศาลสั่งว่าโจทก์เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายภายหลังเจ้ามรดกตายแล้วจึงไม่มีทรัพย์มรดกเหลืออยู่ โจทก์ไม่มีทางได้รับส่วนแบ่ง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นภรรยานอกสมรสและเป็นบุตรอันชอบธรรมด้วยกฎหมายของนายหรุ่น คุ้มพุ่ม จำเลยเป็นภรรยา และบุตรอันชอบด้วยกฎหมายแต่ได้หย่าขาดจากนายหรุ่นแล้ว นายหรุ่นวายชนม์โดยมิได้ทำพินัยกรรม ที่สวนโฉนดที่ 1701 ของนายหรุ่นจึงเป็นมรดกได้แก่โจทก์ผู้เยาว์ 3 คนกับจำเลย ขอให้แบ่งที่สวนโฉนดที่ 1701 ให้โจทก์ 3 ส่วน
จำเลยให้การว่าผู้เยาว์โจทก์ทั้งสามไม่ได้เป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของนายหรุ่น ที่พิพาทนายโทจำเลยได้ยื่นขอรับมรดก เจ้าพนักงานได้โฆษณาตามระเบียบไม่มีใครโต้แย้ง จึงได้ถอนชื่อนายหรุ่นลงชื่อนายโทจำเลยลงในโฉนดแทนแล้ว และจำเลยตัดฟ้องอีกหลายประการ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าโจทก์เป็นบุตรไม่ชอบด้วยกฎหมายของนายหรุ่นการที่ศาลพิพากษาว่าโจทก์เป็นบุตรนายหรุ่นเมื่อนายหรุ่นตายไปแล้ว ย่อมมีผลตั้งแต่วันที่คำพิพากษาถึงที่สุดมรดกของนายหรุ่นย่อมตกทอดแก่ทายาทคือ จำเลยทันทีที่นายหรุ่นตายขณะเมื่อศาลสั่งให้โจทก์มีฐานะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของนายหรุ่นนั้นไม่มีมรดกเหลือแล้ว จึงพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าโจทก์ทั้ง 3 เป็นบุตรที่บิดาได้รับรองแล้วตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1627 จึงมีสิทธิได้รับมรดกตาม มาตรา 1533 พิพากษากลับให้แบ่งส่วนมรดกของนายหรุ่นให้โจทก์ 3 ใน 5 ส่วน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามฟ้องโจทก์ระบุแต่ว่าโจทก์เป็นภรรยานอกกฎหมายและเป็นบุตรอันชอบด้วยกฎหมายของนายหรุ่น ไม่มีข้อความที่จะให้เข้าใจว่าโจทก์ฟ้องว่าโจทก์เป็นบุตรไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งนายหรุ่นได้รับรองแล้วการที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่านายหรุ่นได้รับรองโจทก์ว่าเป็นบุตรทำให้มีสิทธิได้รับมรดกได้เช่นเดียวกับผู้สืบสันดานตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1627 จึงเป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น คำสั่งศาลที่ว่าโจทก์เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของนายหรุ่นนั้นออกภายหลังเมื่อนายหรุ่นตายแล้ว ไม่มีทรัพย์มรดกของนายหรุ่นเหลืออยู่ เพราะทรัพย์มรดกย่อมตกได้แก่จำเลยซึ่งเป็นทายาททันทีที่นายหรุ่นตาย จึงพิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ บังคับคดีตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
