แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรมการศาสนามีอำนาจฟ้องคดีเกี่ยวกับศาสนสมบัติของวัดได้เพราะมีระเบียบตราไว้ให้มีอำนาจจัดการผลประโยชน์ของวัด
อธิบดีผู้ซึ่งมีกระแสพระบรมราชโองการให้พ้นจากตำแหน่งแล้วแต่ยังไม่ได้รับทราบคำสั่งและยังไม่ได้ส่งมอบงาน ย่อมยังมีอำนาจตั้งทนายแทนกรมได้
เมื่อตำแหน่งอธิบดีว่างลง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงย่อมมีอำนาจตั้งข้าราชการชั้นใดๆ ก็ได้เป็นผู้รักษาการในตำแหน่งอธิบดี ในเมื่อเห็นเป็นการสมควรผู้รักษาการผู้ได้รับคำสั่งนั้นย่อมมีอำนาจตั้งทนายแทนกรมนั้นได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยได้ทำหนังสือเช่าที่ธรณีสงฆ์วัดหัวลำโพงมีกำหนด 1 ปีเพื่อใช้ทำสวน จำเลยให้ผู้อื่นปลูกบ้านและเข้าครอบครองที่เช่าหลายรายเป็นการผิดสัญญา สัญญาเช่าหมดอายุแล้ว จึงขอให้ศาลขับไล่และเรียกค่าเสียหาย
จำเลยให้การว่าจำเลยเช่าที่ดินเพื่อสร้างเคหะเป็นที่อยู่อาศัยเมื่อครบสัญญาเช่าแล้วก็ได้เช่าต่อมาโดยไม่มีกำหนดเวลา กับตัดฟ้องว่าวัดหัวลำโพงเป็นนิติบุคคลโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องแทนนายบุญช่วย สมพงษ์ พ้นจากตำแหน่งอธิบดีกรมการศาสนาไปก่อนโจทก์ยื่นฟ้องจึงไม่มีอำนาจแต่งทนายความ โจทก์ไม่ได้บอกเลิกการเช่าถูกต้องตามกฎหมาย
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ขับไล่จำเลยและให้ใช้ค่าเสียหาย
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อฎีกาของจำเลยว่า
1. จำเลยต่อสู้ว่าได้เช่าที่ดินเพื่ออยู่อาศัย จำเลยจึงต้องนำสืบ
2. มีระเบียบตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484 มาตรา 49 ว่ากรมการศาสนามีหน้าที่จัดผลประโยชน์ต่าง ๆ ของวัดซึ่งคณะสงฆ์มอบไว้และวัดหัวลำโพงได้มอบให้กรมศาสนามีหน้าที่จัดผลประโยชน์ จำเลยเป็นคู่สัญญากับโจทก์โดยตรง โจทก์จึงมีอำนาจฟ้อง
3. เรื่องนี้นายบุญช่วยได้รับทราบคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่งอธิบดีกรมการศาสนาและได้มอบงานให้ผู้รักษาการแทนอธิบดีคนใหม่ในวันที่27 พฤษภาคม 2497 แม้ความจริงจะมีพระบรมราชโองการลงวันที่ 21พฤษภาคม ให้นายบุญช่วยพ้นจากตำแหน่งตั้งแต่วันที่ 8 พฤษภาคมแล้วก็ดีแต่การที่นายบุญช่วยได้ดำเนินคดีนี้และแต่งตั้งทนายความในวันที่ 18 พฤษภาคม ก็ย่อมใช้ได้
4. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมย่อมมีอำนาจแต่งตั้งข้าราชการชั้นใดก็ได้เป็นผู้รักษาการในตำแหน่งอธิบดีกรมการศาสนา (ไม่จำเป็นจะต้องเป็นข้าราชการชั้นพิเศษ) ผู้ได้รับแต่งตั้งย่อมมีอำนาจแต่งตั้งทนายได้
5. การบอกเลิกสัญญาเช่าแม้จะกำหนดวันในหนังสือบอกเลิกน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนด แต่ก็ปรากฏว่ากว่าที่ผู้ให้เช่าจะได้ฟ้องขับไล่ผู้เช่าก็เป็นเวลาเกินกว่าวันที่กฎหมาย กำหนดให้ผู้ให้เช่าบอกกล่าวล่วงหน้าแล้ว ผู้เช่าจะยกข้อนี้ขึ้นต่อสู้ไม่ได้
ศาลฎีกาจึงพิพากษายืน
