แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เสนอขายและติดตั้งเครื่องปรับอากาศแก่จำเลย จำเลยมีหนังสือถึงโจทก์แสดงความประสงค์จะทำสัญญากับโจทก์ แต่โจทก์จะต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ โดยโจทก์จะต้องยื่นแบบรูปเครื่องปรับอากาศและการติดตั้งพร้อมด้วยร่างสัญญาเพื่อให้จำเลยพิจารณาเห็นชอบเสียก่อน ถ้าโจทก์ปฏิบัติตามเงื่อนไขดังกล่าวได้ จึงให้โจทก์ส่งคำสั่งไปยังตัวการผู้ขายเครื่องปรับอากาศ คำสนองของจำเลยดังกล่าวเป็นคำสนองอันมีข้อจำกัด ถือว่าเป็นคำบอกปัดไม่รับทั้งเป็นคำเสนอขึ้นใหม่ด้วยในตัว ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 359 วรรคสอง แต่โจทก์มิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขของจำเลย แม้จำเลยเพียงฝ่ายเดียวได้แสดงไว้ว่า เงื่อนไขในสัญญาเป็นสารสำคัญอันจะต้องตกลงกันหมดทุกข้อ เมื่อโจทก์จำเลยยังไม่ตกลงกันหมดทุกข้อ จึงถือว่าโจทก์จำเลยยังมิได้มีสัญญาต่อกัน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 366
โจทก์ส่งแบบแปลนให้จำเลยเพื่อเพิ่มเติมคำเสนอของโจทก์ให้สมบูรณ์ เพื่อจำเลยจะได้พิจารณาสนองรับหรือไม่ แต่โจทก์กลับเสนอราคาเพิ่มสูงขึ้นจากที่จำเลยกำหนด และไม่ยอมลดให้จำเลยย่อมมีสิทธิไม่ซื้อ หรือไม่สนองรับได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขเพิ่มเติมฟ้องว่า จำเลยติดต่อกับโจทก์ขอซื้อเครื่องปรับอากาศยี่ห้อวอติงตัน โดยให้โจทก์ติดต่อสั่งซื้อจากบริษัทวอติงตันแห่งนิวเจอร์ซีส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา และให้โจทก์เป็นผู้ออกแบบ คำนวณ และทำการติดตั้งที่บริษัทจำเลย โดยสถาปนิกวิศวกรของโจทก์ต่อมาระหว่างที่โจทก์กำลังดำเนินงานตามสัญญาจำเลยได้บอกกล่าวเลิกสัญญาซื้อขายโดยไม่มีเหตุจะอ้างตามสัญญาและกฎหมายทำให้โจทก์เสียหาย ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการว่าจ้างคนงานและค่าอุปกรณ์ต่าง ๆ และต้องถูกบริษัทวอชิงตันเรียกร้องเป็นค่าบอกเลิกสัญญา รวมเป็นเงิน 134,003 บาท ขอให้ศาลบังคับให้จำเลยชำระค่าเสียหายดังกล่าวพร้อมทั้งดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยให้การและแก้ไขเพิ่มเติมคำให้การว่า จำเลยไม่เคยติดต่อขอซื้อหรือให้โจทก์สั่งซื้อเครื่องปรับอากาศยี่ห้อวอติงตันดังฟ้องความจริงจำเลยได้แจ้งความประสงค์ รายละเอียดการติดตั้งเครื่องปรับอากาศในโรงแรมของจำเลยต่อบริษัทต่าง ๆ ที่ประกอบการค้าขายเครื่องปรับอากาศเพื่อเสนอราคาและเงื่อนไข โจทก์ได้เสนอขายและติดตั้งเครื่องปรับอากาศตามรายละเอียดของจำเลยทำให้จำเลยเข้าใจและเชื่อว่าโจทก์จะปฏิบัติตามรายละเอียดของจำเลย จำเลยจึงได้มีหนังสือถึงโจทก์ ถ้าโจทก์ปฏิบัติตามเงื่อนไขในหนังสือนั้น จำเลยจึงจะทำสัญญาซื้อขายกับโจทก์อีกชั้นหนึ่ง ต่อมาปรากฏว่าเครื่องปรับอากาศที่โจทก์เสนอขายมีรายละเอียดไม่ตรงตามรายละเอียดของจำเลย จำเลยได้แจ้งให้โจทก์ปรับปรุงแก้ไข มิฉะนั้นจะบอกเลิกข้อเสนอขายของโจทก์ โจทก์ไม่เสียหาย การมอบอำนาจให้ฟ้องคดีนี้ไม่ชอบด้วยกฎหมาย โจทก์ใช้กลฉ้อฉล มีหนังสือถึงจำเลยว่าเครื่องปรับอากาศที่โจทก์จะขายมีรายละเอียดตรงตามรายละเอียดของจำเลยโจทก์จำเลยยังไม่ได้ตกลงทำสัญญาซื้อขายกับโจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องฟ้องโจทก์เคลือบคลุม ไม่บรรยายความเสียหายที่เกิดขึ้นโดยแจ้งชัด
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ววินิจฉัยว่า บริษัทโจทก์โดยนายกมลสุโกศล และนางสาวลออ เชียรประสิทธิ์ กรรมการ มีอำนาจฟ้องจำเลยได้โจทก์จำเลยยังไม่ได้ตกลงทำสัญญาซื้อขายเครื่องปรับอากาศรายพิพาทตามฟ้อง ไม่จำต้องวินิจฉัยประเด็นข้ออื่นต่อไป พิพากษายกฟ้องให้โจทก์ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนจำเลย
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ให้โจทก์ใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนจำเลย
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า บริษัทจำเลยมีความประสงค์จะติดตั้งเครื่องปรับอากาศภายในอาคารโรงแรมนารายณ์ของจำเลย โดยกำหนดให้ผู้แทนจำหน่ายเครื่องปรับอากาศ เสนอแบบแปลนการติดตั้งพร้อมราคา เพื่อเป็นหลักในการพิจารณารับคำเสนอ บริษัทโจทก์ได้เสนอราคาเครื่องปรับอากาศระบบตรง ยี่ห้อวอติงตัน พร้อมด้วยค่าติดตั้งโดยไม่ยื่นแบบแปลนจำเลยมีหนังสือแสดงความประสงค์จะทำสัญญากับโจทก์ แต่โจทก์ต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ และโจทก์ต้องยื่นแบบรูปเครื่องปรับอากาศกับการติดตั้ง พร้อมด้วยร่างสัญญา เพื่อให้จำเลยเห็นชอบเสียก่อน ถ้าโจทก์ปฏิบัติตามเงื่อนไขดังกล่าวจึงให้โจทก์ส่งคำสั่งไปยังตัวการ คำสนองของจำเลยเป็นคำสนองอันมีข้อจำกัด ถือว่าเป็นคำบอกปัดไม่รับ ทั้งเป็นคำเสนอขึ้นใหม่ด้วยในตัว ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 359 วรรค 2 ข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่าโจทก์มิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขของจำเลย ศาลฎีกาเห็นว่าแม้จำเลยเพียงฝ่ายเดียวได้แสดงไว้ว่า เงื่อนไขดังกล่าวเป็นสารสำคัญอันจะต้องตกลงกันหมดทุกข้อ เมื่อโจทก์จำเลยยังไม่ตกลงกันหมดทุกข้อจึงถือว่าโจทก์จำเลยยังมิได้มีสัญญาต่อกัน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 366 แม้ต่อมาโจทก์ส่งแบบแปลนให้จำเลยเพื่อเพิ่มเติมคำเสนอของโจทก์ให้สมบูรณ์ เพื่อจำเลยจะได้พิจารณาสนองรับหรือไม่ แต่โจทก์กลับเสนอราคาเพิ่มสูงขึ้นจากที่จำเลยกำหนด และไม่ยอมลดให้ จำเลยย่อมมีสิทธิไม่ซื้อหรือไม่สนองรับได้ จึงได้ปฏิเสธไม่ซื้อเครื่องปรับอากาศรายพิพาทจากโจทก์พฤติการณ์ระหว่างโจทก์จำเลยถือว่าโจทก์จำเลยยังมิได้มีสัญญาต่อกันแม้ภายหลังโจทก์เรียกร้องค่าเสียหายจากจำเลย จำเลยยอมติดต่อกับโจทก์อีก ศาลฎีกาเห็นว่า เป็นความประสงค์ของโจทก์เองที่ขอให้จำเลยตกลงกับโจทก์ฉันมิตร มิใช่จำเลยยอมรับว่าสัญญาระหว่างโจทก์จำเลยเกิดขึ้นตามโจทก์อ้าง ส่วนที่โจทก์ฎีกาว่าตามประเพณีทางการค้าถือว่าสัญญาระหว่างโจทก์จำเลยเกิดขึ้นหรือยัง ศาลฎีกาเห็นว่าโจทก์มิได้บรรยายฟ้องว่า การตกลงระหว่างโจทก์จำเลยเป็นประเพณีทางการค้า จึงไม่เป็นประเด็นในคดีนี้ ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย
พิพากษายืน ยกฎีกาโจทก์ ให้โจทก์ใช้ค่าทนายความแทนจำเลย
