แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
คำว่า “ชื่อ” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1081และ 1082 ย่อมหมายถึงชื่อสกุลด้วย เมื่อจำเลยที่ 4 ที่ 5ซึ่งเป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดยอมให้ใช้ชื่อสกุลของตนระคนเป็นชื่อห้าง จำเลยที่ 4 ที่ 5 จึงต้องรับผิดต่อโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกเสมือนเป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 เป็นห้างหุ้นส่วนจำกัด มีจำเลยที่ 2ที่ 3 เป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ จำเลยที่ 4 ที่ 5 เป็นหุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิด แต่ยอมให้ใช้ชื่อสกุล “สรณคมน์” มาเป็นชื่อห้างจำเลยที่ 1 โจทก์ได้ทำสัญญาเช่าซื้อที่ดินจากจำเลยที่ 1 โดยชำระค่าเช่าซื้อครบถ้วนแล้ว แต่จำเลยที่ 1 ไม่ยอมโอนที่ดินแก่โจทก์ ขอให้บังคับจำเลยที่ 1 โอนที่ดินแก่โจทก์ หากโอนไม่ได้ให้จำเลยทั้งห้าร่วมกันใช้เงินแก่โจทก์ 112,500 บาท พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยที่ 1 ที่ 3 ขาดนัดยื่นคำให้การและขาดนัดพิจารณาจำเลยที่ 2 ขาดนัดยื่นคำให้การ จำเลยที่ 4 ที่ 5 ให้การว่าจำเลยที่ 4 ไม่ได้ยินยอมให้ใช้ชื่อระคนชื่อห้าง จำเลยที่ 4ที่ 5 ได้โอนขายกิจการให้จำเลยที่ 2 ที่ 3 ไปแล้ว จึงไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ 1 โอนที่ดินตามฟ้องให้โจทก์หากโอนไม่ได้ให้จำเลยทั้งห้าร่วมกันใช้เงินจำนวน 112,500 บาทพร้อมด้วยดอกเบี้ยแก่โจทก์ จำเลยที่ 4 ที่ 5 อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จำเลยที่ 4 ที่ 5 ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “จำเลยที่ 4 ที่ 5 ฎีกาเป็นข้อสุดท้ายว่าจำเลยที่ 4 ที่ 5 ไม่ได้เอาชื่อตัวมาใช้ระคนเป็นชื่อจำเลยที่ 1หากแต่เอาชื่อสกุลมาใช้จึงไม่ต้องรับผิดเสมือนเป็นหุ้นส่วนที่ไม่จำกัดความผิด จำเลยที่ 4 ที่ 5 จึงไม่ต้องร่วมรับผิดกับจำเลยที่ 1 ที่ 2 ที่ 3 นั้น เห็นว่าประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1081 บัญญัติว่า “ห้ามมิให้เอาชื่อของผู้เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดมาเรียกขานระคนเป็นชื่อห้าง” และมาตรา 1082บัญญัติว่า “ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดคนใดยินยอมโดยแสดงออกชัดหรือโดยปริยายให้ใช้ชื่อของตนระคนเป็นชื่อห้างไซร้ท่านว่าผู้เป็นหุ้นส่วนคนนั้นจะต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกเสมือนดั่งว่าเป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิดฉะนั้น” คำว่า “ชื่อ”ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 มีได้ทั้งชื่อตัวชื่อเล่น และชื่อสกุล ด้วย และวิญญูชนทั่วไปก็เข้าใจว่าชื่อสกุลมีความสำคัญยิ่งกว่าชื่อตัว ดังนั้น คำว่า “ชื่อ” ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1081 และมาตรา 1082ย่อมหมายถึงชื่อสกุลด้วย จำเลยที่ 4 ที่ 5 จึงต้องรับผิดต่อโจทก์เสมือนผู้เป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิดร่วมกับจำเลยที่ 1ที่ 2 ที่ 3 ตามฟ้อง ศาลล่างทั้งสองพิพากษาต้องกันมาให้จำเลยที่ 4ที่ 5 ร่วมรับผิดต่อโจทก์ด้วยชอบแล้ว ฎีกาจำเลยที่ 4 ที่ 5ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
