แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามตามมาตรา 13 แห่งพระราชบัญญัติ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน จะต้องลดจากค่ารายปีของทรัพย์สินและของส่วนควบรวมกัน มิใช่เฉพาะค่ารายปีของทรัพย์สินนั้นเท่านั้น ในการยื่นแบบแจ้งรายการเพื่อเสียภาษีโรงเรือนและที่ดินโจทก์มิได้กรอกค่าเช่าของเครื่องจักรที่พิพาทลงในแบบ พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 จึงประเมินค่ารายปีเฉพาะตัวอาคารโรงเรือนเท่านั้น จึงมิใช่กรณีที่จะต้องลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามตามพระราชบัญญัติ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน พุทธศักราช 2475 มาตรา 13การประเมินค่าภาษีของพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ชอบแล้ว
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ได้ประเมินเรียกเก็บค่าภาษีโรงเรือนและที่ดินประจำปี 2528 สำหรับโรงเรือนและสิ่งปลูกสร้างของโจทก์ โดยประเมินค่ารายปีโรงเรือนที่เป็นคลังสินค้าสูงกว่าความจริง ส่วนอาคารห่อปูน อาคารจ่ายปูน อาคารไซโลห้องสูบปูนเรือ 1 ห้องสูบปูนเรือ 2 ห้องชั่ง และห้องสูบลมเป็นโรงเรือนที่โจทก์ติดตั้งเครื่องจักรกลไกเป็นส่วนควบสำคัญของอาคารสำหรับใช้ดำเนินการอุตสาหกรรมของโจทก์ พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ได้ประเมินค่ารายปีโดยมิได้ลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามจำเลยที่ 2 ชี้ขาดยืนตามการประเมินของพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ขอให้เพิกถอนการประเมินของจำเลยที่ 1 และคำชี้ขาดของจำเลยที่ 2
จำเลยทั้งสองให้การว่า โรงเรือนที่ติดตั้งเครื่องจักรกลอันเป็นส่วนควบสำคัญนั้น พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ได้กำหนดค่ารายปีโดยเทียบกับค่ารายปีของปี 2527 ของอาคารอื่นของโจทก์มิได้นำค่าเช่าของเครื่องจักรกลมาคำนวณรวมเป็นค่ารายปี เพราะโจทก์มิได้สำแดงค่าเช่าเครื่องจักรกลต่าง ๆ ในแบบแจ้งรายการเพื่อเสียภาษีโรงเรือนและที่ดิน และเครื่องจักรที่โจทก์ติดตั้งเป็นเครื่องจักรห่อปูน สูบปูน และสูบลมไม่เข้าลักษณะในการผลิตสินค้าเพื่อดำเนินการอุตสาหกรรมอันเป็นส่วนควบสำคัญ เป็นแต่เพียงบรรจุปูนลงถุงเท่านั้น จึงไม่มีสิทธิได้รับการลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสาม ขอให้ยกฟ้อง
ศาลภาษีอากรกลางพิพากษาให้เพิกถอนการประเมินของจำเลยที่ 1และคำชี้ขาดของจำเลยที่ 2 เฉพาะโรงเรือนที่ติดตั้งเครื่องจักรโดยให้ลดค่ารายปีตามที่พนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 กำหนดลดเหลือหนึ่งในสามของค่ารายปีของโรงเรือนดังกล่าว
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรวินิจฉัยว่า อาคารห่อปูน อาคารจ่ายปูนอาคารไซโล ห้องสูบปูนเรือ 1 ห้องสูบปูนเรือ 2 ห้องชั่ง และห้องสูบลมอาคารทั้ง 7 รายการนี้เป็นโรงเรือนที่ได้ติดตั้งส่วนควบที่สำคัญมีลักษณะเป็นเครื่องกลไก เพื่อดำเนินกิจการตามชนิดของอาคารแต่ละอาคาร การกำหนดค่ารายปีของทรัพย์สินทั้ง 7 รายการนี้พนักงานเจ้าหน้าที่มิได้ลดค่ารายปีลดเหลือหนึ่งในสาม ตามพระราชบัญญัติ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน พ.ศ. 2475 มาตรา 13 บัญญัติว่า”ถ้าเจ้าของโรงเรือนใดติดตั้งส่วนควบที่สำคัญมีลักษณะเป็นเครื่องจักรกลไก เครื่องกระทำหรือเครื่องกำเนิดสินค้าเพื่อใช้ดำเนินการอุตสาหกรรมบางอย่าง เช่น โรงสี โรงเลื่อย ฯลฯ ขึ้นในโรงเรือนนั้น ๆ ในการประเมินท่านให้ลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามของค่ารายปีของทรัพย์สินนั้น รวมทั้งส่วนควบดังกล่าวแล้วด้วย”หมายความว่า ในการลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามตามมาตรานี้จะต้องลดจากค่ารายปีของทรัพย์สินนั้นรวมทั้งส่วนควบดังกล่าวแล้วด้วยกล่าวคือจะต้องเป็นค่ารายปีของทรัพย์สินและของส่วนควบรวมกันมิใช่เฉพาะค่ารายปีของทรัพย์สินนั้นเท่านั้น ในการยื่นแบบแจ้งรายการนี้โจทก์มิได้กรอกค่าเช่าของเครื่องจักรทั้ง 7 รายการและพนักงานเจ้าหน้าที่ประเมินค่ารายปีเฉพาะตัวอาคารโรงเรือนเท่านั้นมิได้ประเมินค่าของเครื่องจักรรวมอยู่ในค่ารายปีด้วย แม้การยื่นแบบแจ้งรายการในครั้งนี้โจทก์จะได้ระบุว่าเป็นโรงเรือนที่ติดตั้งเครื่องจักรกลไกและพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1จะทราบดีว่าเป็นโรงเรือนที่ติดตั้งเครื่องจักรกลไก แต่พนักงานเจ้าหน้าที่ก็ไม่กำหนดค่ารายปีของเครื่องจักรกลไกด้วยเพราะเข้าใจว่าเครื่องจักรกลไกนั้นมิได้ใช้ในการกำเนิดสินค้าไม่เข้าเกณฑ์ที่จะลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสาม เมื่อโรงเรือนทั้ง 7 รายการนี้มิได้กำหนดค่ารายปีของส่วนควบนั้นเข้าไปด้วย จึงมิใช่กรณีที่จะต้องลดค่ารายปีลงเหลือหนึ่งในสามตามพระราชบัญญัติภาษีโรงเรือนและที่ดินพ.ศ. 2475 มาตรา 13 การประเมินค่าภาษีของพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ชอบแล้ว
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ยกฟ้องโจทก์
