แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์จำเลยซึ่งอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยาโดยมิได้จดทะเบียนสมรสได้ตกลงแยกกันอยู่และร่วมกันทำบันทึกข้อตกลงผลัดกันดูแลบุตรผู้เยาว์ โจทก์ซึ่งมิได้เป็นบิดาโดยชอบด้วยกฎหมาย จึงไม่มีสิทธิและหน้าที่ในฐานะที่เป็นบิดาของบุตรผู้เยาว์ ข้อพิพาทอันเกี่ยวกับการปกครองดูแลบุตรผู้เยาว์ระหว่างโจทก์กับจำเลยย่อมไม่มี จึงไม่อาจทำบันทึกข้อตกลงเพื่อระงับข้อพิพาทอันเกี่ยวกับบุตรผู้เยาว์ได้บันทึกข้อตกลงดังกล่าวไม่มีผลเป็นสัญญาประนีประนอมยอมความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 850 โจทก์ไม่อาจฟ้องบังคับให้จำเลยปฏิบัติตามบันทึกข้อตกลงดังกล่าวได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยเป็นสามีภริยากันโดยมิได้จดทะเบียนสมรส มีบุตรด้วยกันคือ เด็กชายย้ง โจทก์จำเลยตกลงแยกกันอยู่และทำบันทึกข้อตกลงเป็นหนังสือว่าให้เด็กชายย้งอยู่กับแต่ละฝ่ายคนละ 2 สัปดาห์ ตามเอกสารท้ายฟ้อง หมายเลข 1 ต่อมาจำเลยรับเด็กชายย้งไปจากโจทก์ พ้นกำหนดแล้วไม่ส่งคืน ขอให้บังคับจำเลยปฏิบัติตามบันทึกข้อตกลง หากไม่ปฏิบัติตามให้ถือคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา
จำเลยให้การว่า เด็กชายย้งเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของจำเลย จำเลยเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองแต่เพียงผู้เดียว จำเลยทำบันทึกข้อตกลงเกี่ยวกับที่อยู่ของเด็กชายย้งตามเอกสารท้ายฟ้องจริงแต่อำนาจปกครองไม่ได้อยู่กับโจทก์ เมื่อจำเลยประสงค์จะเลี้ยงดูบุตรผู้เยาว์เองย่อมมีอำนาจกระทำได้ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นเห็นว่าคดีพอวินิจฉัยได้จึงให้งดสืบพยานโจทก์จำเลยและพิพากษาให้จำเลยปฏิบัติตามสัญญาเอกสารท้ายฟ้องหมายเลข 1โดยส่งเด็กชายย้งบุตรผู้เยาว์ให้ไปอยู่กับโจทก์เป็นเวลา 2สัปดาห์ หลังจากนั้นก็ส่งตัวบุตรผู้เยาว์ผลัดกันดูแลฝ่ายละ 2สัปดาห์ คำขอนอกจากนี้ให้ยก
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ขณะที่โจทก์และจำเลยทำบันทึกข้อตกลงเอกสารท้ายฟ้องหมายเลข 1 กันนั้น โจทก์ไม่ได้เป็นบิดาโดยชอบด้วยกฎหมายของเด็กชายย้ง เพราะโจทก์ยังมิได้จดทะเบียนสมรสกับจำเลยหรือจดทะเบียนรับรองว่าเด็กชายย้งเป็นบุตรหรือศาลพิพากษาว่าเด็กชายย้งเป็นบุตรของโจทก์ โจทก์จึงไม่มีสิทธิและหน้าที่ในฐานะที่เป็นบิดาของเด็กชายย้งตามบทบัญญัติในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 ลักษณะ 2 หมวด 2 ข้อพิพาทอันเกี่ยวกับการปกครองดูแลเด็กชายย้งระหว่างโจทก์กับจำเลยย่อมไม่มี โจทก์และจำเลยจึงไม่อาจทำบันทึกข้อตกลงเพื่อระงับข้อพิพาทอันเกี่ยวกับเด็กชายย้งได้ ดังนั้น บันทึกข้อตกลงตามเอกสารท้ายฟ้องหมายเลข 1 จึงไม่มีผลเป็นสัญญาประนีประนอมยอมความ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 850 โจทก์ไม่อาจฟ้องให้บังคับจำเลยปฏิบัติตามบันทึกข้อตกลงดังกล่าวได้
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
