แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กรมธรรม์ประกันภัยระบุว่า จำเลยจะต้องรับผิดในทรัพย์สินที่เอาประกันภัยในกรณีที่ทรัพย์สินต้องสูญเสียหรือเสียหายเนื่องจากเพลิงไหม้ (ไม่ว่าจะเกิดจากการระเบิดหรือไม่ก็ตาม) หรือ ฟ้าผ่าหรือการระเบิดของแก๊สที่ใช้สำหรับทำแสงสว่างหรือประโยชน์เพื่อการอยู่อาศัยเท่านั้น แต่สำหรับกรณีวินาศภัยที่เกิดจากการระเบิดมีข้อยกเว้น เหตุแห่งการสูญเสียและการเสียหายซึ่งไม่รวมอยู่ในการประกันภัย คือ การระเบิดทุกชนิด (ไม่ว่าการระเบิดจะเกิดจากเพลิงไหม้หรือไม่ก็ตาม) เว้นแต่ส่วนที่ระบุในสัญญาว่าให้คุ้มครองเงื่อนไขที่เป็นที่ยกเว้นที่จำเลยไม่ต้องรับผิดในเหตุแห่งการสูญเสียและการเสียหายจากการระเบิดจึงมีความหมายถึงการระเบิดที่เกิดจากเพลิงไหม้ด้วย เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่า ขณะเครื่องจักรตีแป้งที่เอาประกันภัยไว้กำลังทำงาน ชิ้นส่วนโลหะภายในเครื่องเกิดหลุดหรือหักออกทำให้ชิ้นส่วนโลหะดังกล่าวกระทบกันเกิดเป็นประกายไฟลุกติดกับผงละอองแป้งภายในเครื่องตีแป้งแล้วลุกเป็นไฟลามไปตามท่อจนถึงถังรองรับไซโคลน ทำให้มีการเผาไหม้ภายในถังรองรับไซโคลน เกิดแรงอัดสูงสุดจนระเบิดขึ้น เป็นเหตุให้สินค้าแป้งข้าวจ้าวและเครื่องจักรที่โจทก์เอาประกันภัยไว้สูญเสียหรือเสียหาย ความสูญเสียหรือเสียหายจึงมีสาเหตุโดยตรงมาจากการระเบิดในถังรองรับไซโคลน การสูญเสียหรือเสียหายของทรัพย์สินโจทก์ที่เอาประกันภัยไว้กับจำเลยจึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามสัญญาประกันภัย เพราะได้รับการยกเว้นตามกรมธรรม์ประกันภัยจำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้เอาสต็อกสินค้าแป้งข้าวเจ้า และเครื่องจักรซึ่งตั้งอยู่ในตัวอาคารโรงงานผลิตแป้งข้าวเจ้าทรัพย์สินของโจทก์ประกันภัยไว้กับจำเลย ระหว่างอายุสัญญาประกันภัยชิ้นส่วนโลหะภายในเครื่องจักรตีแป้งหลุดหรือหักออกขณะเครื่องกำลังหมุนด้วยความเร็วทำให้ชิ้นส่วนโลหะที่หลุดออกมาตีกระทบกันจนเกิดประกายไฟลุกติดกับผงละอองแป้งภายในเครื่องตีแป้งแล้วลุกเป็นไฟติดผงละอองแป้งไปตามท่อลมที่ไซโคลนจนถึงถังรองรับไซโคลน ขณะที่เครื่องแบ่งแป้งกำลังล็อกแป้งไว้ไม่ให้ไหลลงท่อ การเผาไหม้ภายในถังรองรับไซโคลนเกิดแรงอัดสูงสุดจึงเกิดระเบิดขึ้นอันเป็นผลโดยตรงจากการที่เกิดประกายไฟลุกไหม้ติดกับผงละอองแป้งภายในเครื่องตีแป้งของตัวเครื่องจักรจากการระเบิดดังกล่าวเป็นเหตุให้ทรัพย์สินของโจทก์ได้รับความเสียหาย โจทก์ได้แจ้งให้จำเลยชดใช้แล้ว แต่จำเลยเพิกเฉยขอให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหายรวมทั้งดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยให้การว่า สัญญารับประกันภัยที่โจทก์ทำกับจำเลยเป็นสัญญาที่ให้ความคุ้มครองเฉพาะในกรณีที่ทรัพย์สินที่เอาประกันภัยต้องสูญเสียหรือเสียหายเนื่องจากเพลิงไหม้หรือฟ้าผ่า หรือการระเบิดของแก๊สที่ใช้สำหรับทำแสงสว่างหรือประโยชน์เพื่อการอยู่อาศัยเท่านั้น จำเลยจึงจะรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายให้แต่เหตุแห่งการสูญเสียและการเสียหายซึ่งไม่รวมอยู่ในการประกันภัยนี้คือการระเบิดทุกชนิด และมูลเหตุคดีนี้เกิดจากการระเบิดจากภายในของเครื่องจักรที่เอาประกันภัยไว้ ทำให้เครื่องจักรและแป้งที่เอาประกันภัยไว้สูญเสียหรือเสียหาย จึงอยู่ในเงื่อนไขข้อยกเว้นความรับผิดของจำเลยตามข้อสัญญาประกันภัยดังกล่าว จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายตามกรมธรรม์
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้จำเลยใช้เงินค่าเสียหายแก่โจทก์เป็นเงิน 377,551 บาท พร้อมทั้งดอกเบี้ยในอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีของต้นเงิน 330,000 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า มีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ว่า จำเลยจะต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์ตามสัญญาประกันภัยหรือไม่ เพียงใด แม้ตามสัญญาประกันภัยที่โจทก์ทำกับจำเลยตามกรมธรรม์ประกันภัย และเอกสารแบบแนบท้าย ว่าด้วยสัญญาคุ้มครองและยกเว้นภัยระเบิด ในส่วนที่ว่าด้วยสัญญาคุ้มครองมีข้อตกลงว่าจำเลยจะต้องรับผิดในทรัพย์สินที่เอาประกันภัยในกรณีที่ทรัพย์สินต้องสูญเสียหรือเสียหายเนื่องจากเพลิงไหม้ (ไม่ว่าจะเกิดจากการระเบิดหรือไม่ก็ตาม) หรือฟ้าผ่า หรือการระเบิดของแก๊สที่ใช้สำหรับทำแสงสว่างหรือประโยชน์เพื่อการอยู่อาศัยเท่านั้นแต่สำหรับกรณีวินาศภัยที่เกิดขึ้นจากการระเบิดนั้น มีข้อยกเว้นเหตุแห่งการสูญเสียและการเสียหาย ซึ่งไม่รวมอยู่ในการประกันภัยนี้ตามกรมธรรม์ประกันภัยว่า การระเบิดทุกชนิด (ไม่ว่าการระเบิดจะเกิดจากเพลิงไหม้หรือไม่ก็ตาม) เว้นแต่ส่วนที่ระบุในสัญญาคุ้มครองข้างต้น ส่วนเงื่อนไขและข้อความอื่น ๆ ในกรมธรรม์ประกันภัยนี้คงใช้บังคับตามเดิม เงื่อนไขที่เป็นข้อยกเว้นที่จำเลยไม่ต้องรับผิดในเหตุแห่งการสูญเสียและการเสียหายจากการระเบิดที่เกิดจากเพลิงไหม้จึงมีความหมายถึงการระเบิดด้วย เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่า ขณะเครื่องจักรตีแป้งที่เอาประกันภัยไว้กำลังทำงาน ชิ้นส่วนโลหะภายในเครื่องเกิดหลุดหรือหักออกทำให้ชิ้นส่วนโลหะดังกล่าวกระทบกันเกิดเป็นประกายไฟลุกติดกับผงละอองแป้ง ภายในเครื่องตีแป้งแล้วลุกเป็นไฟลามไปตามท่อจนถึงถังรองรับไซโคลน ทำให้มีการเผาไหม้ภายในถังรองรับไซโคลนเกิดแรงอัดสูงสุดจนระเบิดขึ้น เป็นเหตุให้ทรัพย์สินที่โจทก์เอาประกันภัยไว้สูญเสียหรือเสียหาย ความสูญเสียหรือเสียหายจึงมีสาเหตุโดยตรงมาจากการระเบิดในถังรองรับไซโคลน การสูญเสียหรือเสียหายของทรัพย์สินโจทก์ ที่เอาประกันภัยไว้กับจำเลยจึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามสัญญาประกันภัยเพราะได้รับยกเว้นตามกรมธรรม์ประกันภัย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์ตามสัญญาประกันภัย คดีไม่จำต้องวินิจฉัยประเด็นอื่นอีก
พิพากษายืน
