แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยที่1ร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ที่1ในข้อหาเอารูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่1มาใช้หรือทำให้ปรากฎที่สินค้าหีบห่อวัตถุที่ใช้ห่อหุ้มเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของจำเลยที่1อันเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา272(1)เท่านั้นจำเลยที่1ไม่ได้ร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ที่1ในความผิดฐานปลอมหรือเลียนเครื่องหมายการค้าตามมาตรา273และมาตรา274อันเป็นความผิดเกี่ยวด้วยเครื่องหมายการค้าในอันที่จะต้องพิจารณาว่าจำเลยที่1ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามกฎหมายแล้วหรือไม่เมื่อจำเลยที่1มีสิทธิใช้เครื่องหมายการค้ารูปและรอยประดิษฐ์ตราม้าดาวแล้วแม้จำเลยที่1จะไม่ใช่เจ้าของเครื่องหมายการค้ารูปและรอยประดิษฐ์ตราม้าดาวตามกฎหมายจำเลยที่1ก็ย่อมมีสิทธิ์ร้องทุกข์ให้พนักงานสอบสวนดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ที่1ในข้อหาเอารูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่1มาใช้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายได้ รองเท้าฟ้องน้ำตราม้าดาวของจำเลยที่1และตราหมีสู้งูของโจทก์ที่1ต่างมีรูปดาวห้าแฉกอยู่ภายในวงกลมเล็กและวงกลมเล็กอยู่ภายในวงกลมใหญ่อีกชั้นหนึ่งระหว่างวงกลมทั้งสองมีอักษรโรมันอยู่ด้านบนและมีอักษรไทยอยู่ด้านล่างเหมือนกันตัวอักษรดังกล่าวและวงกลมเล็กกับวงกลมใหญ่มีขนาดเท่าๆกันการวางตำแหน่งรูปและรอยประดิษฐ์ดังกล่าวมีลักษณะเหมือนกันจะผิดกันก็แต่เฉพาะรูปสัตว์ที่อยู่ในดาวห้าแตกกับตัวอักษรโรมันและอักษรไทยเท่านั้นส่วนหูรองเท้านั้นนอกจากจะมีรูปและรอยประดิษฐ์ที่คล้ายคลึงกันแล้วหูรองเท้าที่โจทก์ที่1ผลิตยังมีรูปเกือกม้าเช่นเดียวกับของจำเลยซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับตัวม้าไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับตัวหมีและงูที่เป็นเครื่องหมายการค้าของโจทก์อีกทั้งถุงพลาสติกที่ใช้บรรจุรองเท้าของโจทก์ทั้งสี่ก็มีลายเส้นและลวดลายเหมือนกันและโค้งไปทางเดียวกันขนาดเส้นโค้งก็โตเท่ากันกับของจำเลยที่1สีของลายเส้นก็เหมือนกันยิ่งสนับสนุนถึงมูลเหตุที่มีน้ำหนักพอทำให้จำเลยที่2และที่3ในฐานะผู้มีอำนาจทำแทนจำเลยที่1เชื่อโดยสุจริตใจว่าโจทก์ทั้งสี่ได้นำรูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่1ไปใช้กับรองเท้าฟ้องน้ำที่โจทก์ทั้งสี่ผลิตขึ้นเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของจำเลยที่1การที่จำเลยที่1โดยจำเลยที่2และที่3ไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ทั้งสี่จึงเป็นการกระทำเพื่อรักษาสิทธิและผลประโยชน์ในการประกอบกิจการค้าของตนโดยสุจริตมาได้มีเจตนากลั่นแกล้งโจทก์ทั้งสี่ส่วนขั้นตอนหลังจากที่จำเลยไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนแล้วเป็นอำนาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนผู้รับการร้องทุกข์ที่จะใช้ดุลพินิจในการดำเนินคดีแก่โจทก์หรือไม่จำเลยไม่มีส่วนหรือไม่มีสิทธิเข้ามาเกี่ยวข้องกับการปฎิบัติหน้าที่ของพนักงานสอบสวนการกระทำของจำเลยที่1ถึงที่3จึงไม่เป็นการละเมิดต่อโจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2 และที่ 3กรรมการผู้มีอำนาจได้มอบอำนาจให้จำเลยที่ 4 นำความซึ่งจำเลยทั้งสี่รู้หรือน่าจะรู้แล้วว่าเป็นเท็จไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนสถานีตำรวจนครบาลหลักสองว่า โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3 ร่วมกันผลิตรองเท้าฟ้องน้ำพร้อมถุงพลาสติกที่ใช้ห่อหุ้มโดยนำเอาเครื่องหมายการค้า และรูป รอยประดิษฐ์รองเท้าฟ้องน้ำตราม้าดาวของจำเลยที่ 1 ไปลอกเลียนแบบเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าที่ผลิตโดยจำเลยที่ 1 ต่อมาจำเลยที่ 4 นำเจ้าหน้าที่ตำรวจไปจับโจทก์ที่ 2 และที่ 3 ซึ่งเป็นกรรมการผู้มีอำนาจของโจทก์ที่ 1 พร้อมยึดเครื่องมือเครื่องใช้และอุปกรณ์ในการผลิตรองเท้าฟองน้ำตราหมีสู้งูของโจทก์ที่ 1 เป็นของกลาง นำส่งพนักงานสอบสวนดำเนินคดีแก่โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3ในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272 แต่พนักงานอัยการมีคำสั่งเด็ดขาดไม่ฟ้องโจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3 ซึ่งความจริงเครื่องหมายการค้ารูปรอยประดิษฐ์ที่โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3นำไปใช้กับรองเท้าฟองน้ำที่โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3 รับจ้างโจทก์ที่ 4 ผลิตเพื่อนำออกจำหน่ายนั้น เป็นรูปงูกับหมีในรูปดาวห้าแฉกในวงกลม ที่มีสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าและรูป รอยประดิษฐ์แตกต่างกับเครื่องหมายการค้าและรูปรอยประดิษฐ์ตราม้าดาวของจำเลยที่ 1 และจำเลยทั้งสี่ย่อมเห็นรู้หรือน่าจะรู้แล้วว่ามีข้อแตกต่างกัน แต่จำเลยทั้งสี่มีเจตนาแจ้งข้อความอันเป็นเท็จเพื่อกลั่นแกล้งโจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3ให้ต้องรับโทษทางอาญาจนโจทก์ที่ 2 และที่ 3 ถูกพนักงานสอบสวนควบคุมตัวไว้เพื่อดำเนินคดี 1 วัน และเพื่อขัดขวางในทางการค้าของโจทก์ทั้งสี่มิให้ผลิตรองเท้าตราหมีสู้งูออกจำหน่ายอันเป็นการตัดคู่แข่งในทางการค้าของจำเลยทั้งสี่ เป็นเหตุให้โจทก์ทั้งสี่ได้รับความเสียหาย ขอให้บังคับจำเลยทั้งสี่ร่วมกันใช้ค่าเสียหายพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์ทั้งสี่
ระหว่างพิจารณา โจทก์ทั้งสี่ยื่นคำร้องขอถอนฟ้องจำเลยที่ 4ศาลชั้นต้นอนุญาตและให้จำหน่ายคดีเฉพาะจำเลยที่ 4
จำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 ให้การว่า โจทก์ทั้งสี่ร่วมกันเอารูปรอยประดิษฐ์หรือลักลอบเลียนแบบเครื่องหมายการค้าตราม้าดาวของจำเลยที่ 1 ไปใช้หรือทำให้ปรากฎที่สินค้ารองเท้าฟ้องน้ำ หีบ ห่อ วัสดุที่ใช้ห่อหุ้มสินค้าดังกล่าวของโจทก์ทั้งสี่ เพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าของจำเลยที่ 1 จำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2 และที่ 3 กรรมการผู้มีอำนาจจึงมอบอำนาจให้จำเลยที่ 4 ไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนดำเนินคดีแก่โจทก์ อันเป็นการกระทำเพื่อปกป้องสิทธิของจำเลยที่ 1 โดยสุจริต และไม่มีเจตนาขัดขวางในทางการค้าของโจทก์ทั้งสี่จำเลยทั้งสามไม่มีเจตนากลั่นแกล้งให้จำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 ได้รับความเสียหายแต่ประการใด การกระทำของจำเลยที่ 2 และที่ 3 กระทำไปในฐานะกรรมการของจำเลยที่ 1 จึงไม่ต้องรับผิดเป็นการส่วนตัว หลังจากจำเลยที่ 4ร้องทุกข์แล้ว พนักงานสอบสวนจะออกหมายค้น ยึดของกลางและควบคุมโจทก์ที่ 2 และที่ 3 ไว้ดำเนินคดีเป็นดุลพินิจของพนักงานสอบสวนที่ใช้อำนาจหน้าที่ในการปฎิบัติตามกฎหมายจำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 ไม่มีส่วนในการใช้ดุลพินิจหรือกระทำการดังกล่าวโจทก์ทั้งสี่ไม่เสียหาย ถ้าเสียหายไม่เกินคนละ1,000 บาท ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษายก ฟ้อง
โจทก์ ทั้ง สี่ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน
โจทก์ ทั้ง สี่ ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่า โจทก์ที่ 4มีสิทธิใช้เครื่องหมายการค้าตราหมีสู้งู และได้ว่าจ้างโจทก์ที่ 1 ให้เป็นผู้ผลิตรองเท้าฟ้องน้ำตามเครื่องหมายการค้าดังกล่าวให้แก่โจทก์ที่ 4 ปรากฎตามรองเท้าฟ้องน้ำและถุงพลาสติกบรรจุรองเท้าหมาย ล.14 ถึง ล.16 ส่วนจำเลยที่ 1 มีสิทธิใช้เครื่องหมายการค้าตราม้าดาว ตามเอกสารหมาย ล.2 ล.3ล.5 ล.6 และ ล.8 จำเลยที่ 1 ได้ผลิตรองเท้าฟ้องน้ำและถุงพลาสติกบรรจุรองเท้าโดยใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวปรากฎตามรองเท้าและถุงพลาสติกหมาย ล.4 และ ล.7 เมื่อปี2530 จำเลยที่ 2 และที่ 3 ซึ่งเป็นกรรมการจำเลยที่ 1 มอบอำนาจให้จำเลยที่ 4 ไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนว่า โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 3 ร่วมกันเอารูปรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่ 1มาใช้หรือทำให้ปรากฎที่สินค้าหีบ ห่อ วัตถุที่ใช้หุ้มห่อเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของจำเลยที่ 1เป็นเหตุให้เจ้าหน้าที่ตำรวจจับโจทก์ที่ 2 และที่ 3 และยึดเครื่องมือเครื่องใช้และอุปกรณ์ในการผลิตรองเท้าฟองน้ำของโจทก์ทั้งสี่ มีปัญหาจะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ทั้งสี่ข้อแรกว่า การร้องทุกข์ของจำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2 และที่ 3ต่อพนักงานสอบสวนเพื่อให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ทั้งสี่เป็นการละเมิดต่อโจทก์ทั้งสี่หรือไม่นั้น เห็นว่า จำเลยที่ 1 ได้ร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ที่ 1 ในข้อหาเอารูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่ 1 มาใช้หรือทำให้ปรากฎที่สินค้า หีบ ห่อ วัตถุที่ใช้ห่อหุ้มเพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของจำเลยที่ 1 อันเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272 (1) เท่านั้นจำเลยที่ 1 ไม่ได้ร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ที่ 1ในความผิดฐานปลอมหรือเลียนเครื่องหมายการค้าตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 273 และมาตรา 274 อันเป็นความผิดเกี่ยวด้วยเครื่องหมายการค้าในอันที่จะต้องพิจารณาว่าจำเลยที่ 1 ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามกฎหมายแล้วหรือไม่ เมื่อตามฎีกาของโจทก์ทั้งสี่รับว่า จำเลยที่ 1 มีสิทธิใช้เครื่องหมายการค้ารูปและรอยประดิษฐ์ตราม้าดาวแล้ว แม้จำเลยที่ 1 จะไม่ใช่เจ้าของเครื่องหมายการค้า รูปและรอยประดิษฐ์ตราม้าดาวตามกฎหมาย จำเลยที่ 1 ก็ย่อมมีสิทธิที่จะร้องทุกข์ให้พนักงานสอบสวนดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ที่ 1 ในข้อหาเอารูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่ 1 มาใช้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายได้ ข้อเท็จจริงได้ความว่า เครื่องหมายการค้าตราม้าดาวที่จำเลยที่ 1 มีสิทธิที่จะใช้ได้นั้นจำเลยที่ 2 ได้จดทะเบียนไว้ตั้งแต่ปี 2518 และ 2519 ตามเอกสารหมาย ล.2 ล.3 ล.5 และ ล.6 ซึ่งมีวงกลม 2 ชั้น ล้อมรอบดาวห้าแฉก ส่วนเครื่องหมายการค้าที่โจทก์ที่ 4 รับโอนมานั้นเจ้าของเดิมได้จดทะเบียนตรางูสู้หมีไว้เมื่อปี 2509 ตามเอกสารหมาย จ.2 ซึ่งมีเพียงดาวห้าแฉกโดยไม่มีวงกลมล้อมรอบดาวต่อมาเมื่อปี 2531 และ 2532 ซึ่งเป็นเวลาภายหลังจากที่จำเลยที่ 1 ร้องทุกข์ให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ที่ 1 แล้วโจทก์ที่ 4เพิ่งจะจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตราหมีสู้งูโดยมีวงกลมล้อมรอบ 2 ชั้น ตามเอกสารหมาย จ.17 และ จ.18 เมื่อพิเคราะห์เครื่องหมายการค้า รูป และรอยประดิษฐ์ที่โจทก์ที่ 1 และจำเลยที่ 1 ใช้กับรองเท้าฟ้องน้ำที่ผลิตขึ้นโดยนำมาเปรียบเทียบกันแล้วก็จะเห็นได้ว่าต่างมีรูปดาวห้าแฉกอยู่ภายในวงกลมเล็กและวงกลมเล็กอยู่ภายในวงกลมใหญ่อีกชั้นหนึ่ง ระหว่างวงกลมทั้งสองมีอักษรโรมันอยู่ด้านบนและมีอักษรไทยอยู่ด้านล่างเหมือนกัน ตัวอักษรดังกล่าวและวงกลมเล็กกับวงกลมใหญ่ก็มีขนาดเท่า ๆ กัน การวางตำแหน่งรูปและรอยประดิษฐ์ดังกล่าวมีลักษณะเหมือนกัน จะผิดกันก็แต่เฉพาะรูปสัตว์ที่อยู่ในดาวห้าแฉกกับตัวอักษรโรมันและอักษรไทยเท่านั้น นอกจากนี้แล้วแม้แต่หูรองเท้าฟ้องน้ำก็ยังมีรูปและรอยประดิษฐ์ที่คล้ายคลึงกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหูรองเท้าฟ้องน้ำที่โจทก์ที่ 1 ผลิตยังมีรูปเกือกม้าเช่นเดียวกับของจำเลยซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับตัวม้า ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับตัวหมีและงูที่เป็นเครื่องหมายการค้าของโจทก์ด้วยเลยและที่ยิ่งไปกว่านี้แม้กระทั่งถุงพลาสติกที่ใช้บรรจุรองเท้าฟ้องน้ำของโจทก์ทั้งสี่ก็มีลายเส้นและลวดลายเหมือนกันและโค้งไปทางเดียวกันขนาดเส้นโค้งก็โตเท่ากันกับของจำเลยที่ 1 และสีของลายเส้นก็เหมือนกัน ยิ่งเป็นการสนับสนุนถึงมูลเหตุที่มีน้ำหนักพอทำให้จำเลยที่ 2 และที่ 3 ในฐานะผู้มีอำนาจทำการแทนจำเลยที่ 1เชื่อโดยสุจริตใจว่าโจทก์ทั้งสี่ได้นำรูปและรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของจำเลยที่ 1 ไปใช้กับรองเท้าฟองน้ำที่โจทก์ทั้งสี่ผลิตขึ้น เพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของจำเลยที่ 1 ฉะนั้นการที่จำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2และที่ 3 ไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีแก่โจทก์ทั้งสี่จึงเป็นการกระทำเพื่อรักษาสิทธิและผลประโยชน์ในการประกอบกิจการค้าของตนโดยสุจริตมิได้มีเจตนากลั่นแกล้งโจทก์ทั้งสี่ส่วนขั้นตอนหลังจากที่จำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2 และที่ 3 ไปร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนแล้วนั้น ตามกฎหมายก็เป็นอำนาจหน้าที่ของพนักงานสอบสวนผู้รับการร้องทุกข์ที่จะใช้ดุลพินิจพิจารณาพยานหลักฐานจากการสอบสวนแล้ววินิจฉัยว่าข้อหาที่จำเลยที่ 1 โดยจำเลยที่ 2 และที่ 3 ได้ร้องทุกข์ไว้นั้นมีน้ำหนักพอแก่การที่จะดำเนินการจับโจทก์ทั้งสี่พร้อมยึดเครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิตรองเท้าฟ้องน้ำของโจทก์ทั้งสี่หรือไม่ จำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 ไม่มีส่วนหรือไม่มีสิทธิเข้ามาเกี่ยวข้องกับการปฎิบัติหน้าที่ของพนักงานสอบสวนดังกล่าวแต่ประการใด ด้วยเหตุผลดังที่ได้วินิจฉัยมาจะเห็นได้ว่าการกระทำของจำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 ไม่มีตอนหนึ่งตอนใดที่จะรับฟังได้ว่าจำเลยที่ 1 ถึงที่ 3 กระทำละเมิดต่อโจทก์ทั้งสี่ ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษามานั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ของทั้งสี่ในข้อนี้ฟังไม่ขึ้น คดีไม่จำเป็นต้องวินิจฉัยฎีกาของโจทก์ทั้งสี่ในปัญหาข้ออื่นอีก
พิพากษายืน
