แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
มูลหนี้ตามคำขอเปิดเล็ตเตอร์ออฟเครดิตไม่มีกฎหมายบัญญัติเกี่ยวกับอายุความไว้โดยเฉพาะจึงมีอายุความ10ปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา164เดิมโดยเริ่มนับตั้งแต่วันที่โจทก์ในฐานะตัวแทนของจำเลยที่1ได้ชำระค่าสินค้าแทนจำเลยที่1ไป
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า เมื่อ วันที่ 22 กันยายน 2526 จำเลย ที่ 1ลูกค้า โจทก์ ขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิต กับ โจทก์ สำนัก สาขา พลับพลาไชย เพื่อ ให้ ตัวแทน หรือ สาขา ของ โจทก์ ที่ ประเทศ เยอรมนี จ่ายเงิน แก่ ผู้ขาย สาร เคมี แนฟตาลีน ที่ จำเลย ที่ 1 สั่ง ซื้อ เมื่อ ผู้ขายส่ง สินค้า ลง เรือ แล้ว จำเลย ที่ 1 จะ ชำระ เงิน คืน แก่ โจทก์ พร้อม ค่าธรรมเนียมค่าใช้จ่าย และ ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละ 18 ต่อ ปี จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3ได้ ทำ สัญญาค้ำประกัน โดย ยอมรับ ผิด อย่าง ลูกหนี้ ร่วม ใน จำนวนเงิน700,000 บาท ต่อมา ผู้ขาย ได้ ส่ง สินค้า ดังกล่าว ลง เรือ แล้ว โจทก์ ได้จ่ายเงิน แทน จำเลย ที่ 1 ให้ ผู้ขาย ไป แล้ว โดย หัก บัญชี กับ ธนาคารตัวแทน โจทก์ เมื่อ สินค้า ที่ จำเลย ที่ 1 สั่ง ซื้อ มา ถึง การท่าเรือแห่งประเทศ ไทย โจทก์ แจ้ง ให้ จำเลย ที่ 1 ชำระ เงิน ค่าสินค้า คืนแก่ โจทก์ เพื่อ จำเลย ที่ 1 จะ ได้รับ เอกสาร การ สั่ง สินค้า ไป ขอ ออก สินค้าจาก การท่าเรือแห่งประเทศไทย แต่ จำเลย ที่ 1 ไม่ชำระ โจทก์ มีหนังสือ ทวงถาม ให้ จำเลย ทั้ง สาม ชำระหนี้ แต่ จำเลย ทั้ง สาม เพิกเฉยขอให้ บังคับ จำเลย ทั้ง สาม ร่วมกัน ชำระ เงิน แก่ โจทก์ จำนวน 238,698 บาทพร้อม ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละ 9 ต่อ ปี นับแต่ วันที่ 24 ตุลาคม 2526ซึ่ง เป็น วันที่ โจทก์ ได้ จ่ายเงิน แก่ ผู้ขาย จน ถึง วันที่ 11 ตุลาคม2527 ซึ่ง เป็น วันที่ โจทก์ เรียกเก็บเงิน จาก จำเลย ที่ 1 และ ดอกเบี้ยอัตรา ร้อยละ 18 ต่อ ปี นับแต่ วันที่ 12 ตุลาคม 2527 จน ถึง วันที่4 มีนาคม 2529 และ ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละ 15 ต่อ ปี นับแต่ วันที่5 มีนาคม 2529 จนกว่า จะ ชำระ แก่ โจทก์ เสร็จ รวม เงินต้น ดอกเบี้ยค่าอากรแสตมป์ ค่าธรรมเนียม คิด ถึง วันฟ้อง เป็น เงิน 452,202.46 บาท
จำเลย ที่ 1 และ ที่ 2 ขาดนัด ยื่นคำให้การ และ ขาดนัดพิจารณา
จำเลย ที่ 3 ให้การ ว่า จำเลย ที่ 1 ได้ ขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิตแทน บริษัท ไทยเกษตรและเคมีภัณฑ์ จำกัด ซึ่ง โจทก์ ก็ ทราบ จำเลย ที่ 1ไม่ต้อง รับผิด เป็น การ ส่วนตัว โจทก์ ยัง ไม่ได้ จ่ายเงิน แก่ ผู้ขาย สินค้าโจทก์ จึง ไม่มี สิทธิเรียกร้อง ให้ จำเลย ที่ 1 ชำระหนี้ จำเลย ที่ 3จึง ไม่ต้อง รับผิด ชำระหนี้ แก่ โจทก์ คำขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิตกำหนด ให้ ผู้รับประโยชน์ ยื่น ตั๋วแลกเงิน สั่งจ่าย เงิน ทันที เมื่อได้ เห็น เต็ม มูลค่า ระวาง สินค้า ตาม ใบ แสดง ราคา สินค้า แต่ โจทก์ หา ได้ มีตั๋วแลกเงิน ตาม ที่ กำหนด ไว้ ไม่ โจทก์ จึง จ่ายเงิน ให้ แก่ ผู้ขาย สินค้าไม่ได้ เพราะ เอกสาร หลักฐาน ประกอบ ตาม คำขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิตไม่สมบูรณ์ หาก โจทก์ จ่ายเงิน ไป ก็ เป็น ความ บกพร่อง และ เป็น ความผิดของ โจทก์ เอง โจทก์ จะ ไล่เบี้ย เอา แก่ จำเลย ทั้ง สาม ไม่ได้ หนี้ ตามคำขอ เปิด เล็ตเตอร์ออฟเครดิต ที่ โจทก์ ฟ้อง ขาดอายุความ แล้ว เพราะ โจทก์ไม่ยื่น ตั๋วแลกเงิน ให้ จำเลย ที่ 1 ใช้ เงิน ภายใน 6 เดือน ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ทั้ง สาม ชำระ เงิน แก่ โจทก์ จำนวน259,788.10 บาท พร้อม ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละ 15 ต่อ ปี จาก ต้นเงิน238,698 บาท นับแต่ วันที่ 12 ตุลาคม 2527 จนกว่า จะ ชำระ เสร็จ
จำเลย ที่ 3 อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน
จำเลย ที่ 3 ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “ปัญหา ข้อ ที่ สี่ ต้อง วินิจฉัย ตาม ฎีกา ของจำเลย ที่ 3 มี ว่า หนี้ ตาม คำขอ เปิด เล็ตเตอร์ออฟเครดิต ขาดอายุความแล้ว หรือไม่ จำเลย ที่ 3 ฎีกา ว่า ฟ้องโจทก์ ขาดอายุความ เพราะ ฟ้องโจทก์เป็น เรื่อง เรียกร้อง ให้ จำเลย ทั้ง สาม รับผิด ชำระหนี้ ตาม ตั๋วแลกเงินซึ่ง มี อายุความ 3 ปี นับแต่ วัน ตั๋วแลกเงิน ถึง กำหนด ใช้ เงิน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1001 ไม่ใช่ เรื่อง ที่ เรียกร้องให้ จำเลย ทั้ง สาม รับผิด ชำระหนี้ ตาม สัญญา เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิต นั้นเห็นว่า โจทก์ ได้ บรรยายฟ้อง แจ้งชัด ขอให้ จำเลย ทั้ง สาม รับผิด ต่อ โจทก์ตาม คำขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิต เอกสาร หมาย จ. 11 หา ได้ เรียกร้องให้ จำเลย ทั้ง สาม รับผิด ตาม ตั๋วแลกเงิน และ เอกสาร หมาย จ. 13 ที่ จำเลยอ้างว่า เป็น ตั๋วแลกเงิน ก็ เป็น ใบรับเงิน อันเป็น พยานหลักฐาน ใน การชำระ ค่าสินค้า ตาม ประเพณี การ ส่ง สินค้า ตาม เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิต ซึ่งโจทก์ ได้ จ่ายเงิน ไป ก่อน แล้ว เท่านั้น มูลหนี้ ที่ แท้จริง คือ มูลหนี้ตาม คำขอ เปิด เล็ตเตอ ร์ออฟเครดิต ที่ จำเลย ที่ 1 ได้ ขอ เปิด ไว้ กับ โจทก์เมื่อ วันที่ 22 กันยายน 2526 ซึ่ง ไม่มี กฎหมาย บัญญัติ เกี่ยวกับอายุความ ไว้ โดยเฉพาะ จึง มี อายุความ 10 ปี ตาม ประมวล กฎหมายแพ่ง และ พาณิชย์ มาตรา 164 เดิม ดังนั้น การ ที่ โจทก์ ใน ฐานะ ตัวแทนของ จำเลย ที่ 1 ได้ ชำระ ค่าสินค้า แทน จำเลย ที่ 1 ไป เมื่อ วันที่24 ตุลาคม 2526 สิทธิเรียกร้อง ของ โจทก์ จึง เริ่มต้น ณ วัน ดังกล่าวซึ่ง นับแต่ วันที่ โจทก์ ได้ จ่ายเงิน ไป จน ถึง วันฟ้อง (17 พฤศจิกายน2532) ยัง ไม่เกิน 10 ปี ฟ้องโจทก์ ยัง ไม่ขาดอายุความ ”
พิพากษายืน
