แหล่งที่มา : สำนักวิชาการ
ย่อสั้น
ผู้มีส่วนได้เสียที่จะร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา 1713 ไม่จำต้องเป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของผู้ตายโดยเป็นทายาทโดยตรง หากทายาทที่มีสิทธิรับมรดกถึงแก่ความตายเสียก่อนได้รับส่วนแบ่งมรดก ผู้สืบสิทธิของทายาทก็เป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกของผู้ตายมีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกได้
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายศักดา และนายสมภพ ผู้ตายทั้งสาม
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับคำขอ
ผู้ร้องอุทธรณ์เฉพาะปัญหาข้อกฎหมายโดยตรงต่อศาลฎีกา โดยได้รับอนุญาตจากศาลชั้นต้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 223 ทวิ
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของผู้ร้องว่า ผู้ร้องมีสิทธิร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายศักดา และนายสมภพ ผู้ตายทั้งสาม หรือไม่ เห็นว่า ผู้มีส่วนได้เสียที่จะร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 ไม่จำต้องเป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของผู้ตายโดยเป็นทายาทโดยตรง หากทายาทที่มีสิทธิรับมรดกถึงแก่ความตายเสียก่อนได้รับส่วนแบ่งมรดก ผู้สืบสิทธิของทายาทก็เป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกของผู้ตายมีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกได้ ตามคำร้องของผู้ร้องได้ความว่า เป็นบิดาของนายศักดาเมื่อนายศักดาถึงแก่ความตาย ทรัพย์มรดกของนายศักดาย่อมตกทอดได้แก่ทายาทของนายศักดาซึ่งรวมทั้งหลวงสาครสารสฤษฎ์บิดาของนายศักดาด้วย แต่หลวงสาครสฤษฎ์ถึงแก่ความตายเสียก่อนที่จะมีการแบ่งปันทรัพย์มรดกดังกล่าวสิทธิในทรัพย์มรดกของนายศักดาส่วนที่ตกได้แก่หลวงสาครสารสถษฎ์จึงเป็นมรดกตกทอดแก่ทายาทโดยธรรมของหลวงสาครสารสฤษฎ์ซึ่งรวมทั้งนายสมภพบิดาผู้ร้อง ต่อมานายสมภพถึงแก่ความตายอีก ทรัพย์มรดกส่วนนี้ย่อมตกทอดแก่ทายาทโดยธรรมของนายสมภพ ผู้ร้องเป็นผู้สืบสิทธิของทายาทโดยเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของนายสมภพย่อมมีส่วนร่วมเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ 9816 ซึ่งเป็นทรัพย์มรดกของนายศักดาด้วยตามส่วน ถือได้ว่าผู้ร้องมีส่วนได้เสียที่จะร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายศักดาได้ ชอบที่ศาลชั้นต้นจะรับคำร้องขอของผู้ร้องในส่วนนี้ไว้พิจารณา ส่วนที่ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของหลวงสาครสารสฤษฎ์และนายสมภพด้วยนั้น ปรากฏตามคำร้องขอว่า เหตุที่มายื่นคำร้องขอคดีนี้เนื่องจากมีเหตุขัดข้องในการจัดการหรือแบ่งปันทรัพย์มรดกเกี่ยวกับที่ดินโฉนดเลขที่ 9816 ซึ่งมีชื่อนายศักดาเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์เท่านั้น และนายสมภพซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกของนายศักดาตามคำสั่งศาลถึงแก่ความตายไป อันเป็นผลทำให้ไม่มีผู้จัดการทรัพย์มรดกของนายศักดาและการจัดการทรัพย์มรดกของนายศักดายังไม่เสร็จสิ้น เมื่อผู้ร้องมีสิทธิร้องขอจัดการทรัพย์มรดกคือที่ดินโฉนดเลขที่ 9816 ของนายศักดาเจ้ามรดกได้ดังที่วินิจฉัยมาข้างต้นแล้ว จึงไม่มีความจำเป็นที่จะมาร้องขอจัดการทรัพย์มรดกของหลวงสาครสารสถษฎ์และนายสมภพในที่ดินแปลงเดียวกันนั้นอีก อุทธรณ์ของผู้ร้องฟังขึ้นบางส่วน”
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ยกคำสั่งศาลชั้นต้นในส่วนที่เกี่ยวกับคำร้องขอของผู้ร้องที่ขอแต่งตั้งผู้จัดการมรดกของนายศักดาเจ้ามรดกโดยให้ศาลชั้นต้นรับคำร้องขอส่วนดังกล่าวไว้พิจารณาและมีคำสั่งต่อไปตามรูปคดี นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำสั่งศาลชั้นต้น
