แหล่งที่มา : ส่วนเลขานุการคณะกรรมการวินิจฉัยฯ
ย่อสั้น
ไม่มีย่อสั้น
ย่อยาว
(สำเนา)
คำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล
ที่ ๒๐/๒๕๔๘
วันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๔๘
เรื่อง คดีเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน
ศาลปกครองกลาง
ระหว่าง
ศาลจังหวัดลพบุรี
การส่งเรื่องต่อคณะกรรมการ
ศาลปกครองกลางโดยสำนักงานศาลปกครองส่งเรื่องให้คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาลวินิจฉัยชี้ขาดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาล พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง (๓) ซึ่งเป็นกรณีที่คู่ความฝ่ายที่ถูกฟ้องโต้แย้งเขตอำนาจศาลที่รับฟ้องคดี และศาลที่ส่งความเห็นและศาลที่รับความเห็นมีความเห็นแตกต่างกันในเรื่องเขตอำนาจศาลในคดีนั้น
ข้อเท็จจริงในคดี
เมื่อวันที่ ๒๓ ธันวาคม ๒๕๔๖ นายสุปัญญา ลิ้มทรงพรต ที่ ๑ นายสราวุธ ลิ้มอรุณรักษ์ ที่ ๒ ผู้ฟ้องคดี ยื่นฟ้อง นายกเทศมนตรีเมืองลพบุรี ที่ ๑ นายตรวจเขต ๕ เทศบาลเมืองลพบุรี (นายราชันย์ วงษ์ชีพ) ที่ ๒ คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ในเขตจังหวัดลพบุรี ที่ ๓ ผู้ถูกฟ้องคดี ต่อศาลปกครองกลาง เป็นคดีหมายเลขดำที่ ๑๘๗๘/๒๕๔๖ ความว่า ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ ๒๑๗๗๗ ตำบลป่าตาล (ถนนใหญ่) อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เนื้อที่ ๑ งาน ๑๗ ตารางวา และที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๕๙๐๗ ตำบลทะเลชุบศร (ถนนใหญ่) อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เนื้อที่ ๑๘ ตารางวา รวม ๒ โฉนด และผู้ฟ้องคดีที่ ๒ ได้รับอนุญาตให้ประกอบกิจการโรงเรียนเอเชียบริหารธุรกิจเทคโนโลยีลพบุรี ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ มีหนังสือลงวันที่ ๒ ธันวาคม ๒๕๔๕ และวันที่ ๒๔ มีนาคม ๒๕๔๖ ถึงผู้อำนวยการกองช่างอ้างว่า ประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนดังกล่าวได้ก่อสร้างคร่อมทางสาธารณประโยชน์ที่บริเวณถนนนเรศวร ตำบลทะเลชุบศร อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เห็นสมควรให้รื้อถอนออกไปภายในกำหนดระยะเวลา ๓๐ วัน เมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๔๖ ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ในฐานะเจ้าพนักงานท้องถิ่นได้มีคำสั่งที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๘ และคำสั่งที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๙ ลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๔๖ ให้ผู้ฟ้องคดีทั้งสองรื้อประตูและป้ายดังกล่าว ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ได้มีหนังสือลงวันที่ ๒๘ เมษายน ๒๕๔๖ ถึงผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ โต้แย้งคำสั่งและชี้แจงข้อเท็จจริงว่า ประตูและป้ายที่มีการก่อสร้างนั้นมิได้ก่อสร้างบนทางสาธารณประโยชน์ตามที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ แจ้งไป ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ได้มีหนังสือที่ ลบ ๕๒๐๐๘/๒๓๓๙ ลงวันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๔๖ ถึงผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ แจ้งเรื่องการโต้แย้งคำสั่งการก่อสร้างประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนในที่สาธารณะโดยไม่ได้รับอนุญาต เพื่อให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ พิจารณาข้อโต้แย้งของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ก่อนที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ จะมีคำสั่งให้รื้อถอนอาคาร ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ได้มีหนังสือที่ ลบ ๐๐๒๐/ว ๑๘๒๘๒ ลงวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ แจ้งเรื่องผลการพิจารณาอุทธรณ์ถึงผู้ฟ้องคดีที่ ๑ แนบส่งคำวินิจฉัยอุทธรณ์ที่ ๑/๒๕๔๖ ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ ที่ให้ยกอุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ และแจ้งด้วยว่าหากผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ไม่เห็นด้วยกับคำวินิจฉัยให้เสนอคดีต่อศาลปกครองกลางภายในกำหนด ๓๐ วัน นับแต่วันที่ได้รับแจ้งคำวินิจฉัยอุทธรณ์ ผู้ฟ้องคดีทั้งสองเห็นว่า การกระทำของผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามเป็นการกระทำโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ขอให้ศาลมีคำพิพากษาหรือมีคำสั่ง ให้เพิกถอนคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๘ และที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๙ ลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๔๖ เพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ที่ ๑/๒๕๔๖ ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ ที่วินิจฉัยให้ยกอุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดีทั้งสองแล้วพิพากษาว่าที่ดินโฉนดเลขที่ ๒๑๗๗๗ ตำบลป่าตาล (ถนนใหญ่) อำเภอ เมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี และที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๕๙๐๗ ตำบลทะเลชุบศร (ถนนใหญ่) อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี ไม่ใช่เป็นทางสาธารณประโยชน์ ไม่ถือว่ามีการก่อสร้างประตูและป้ายคร่อมทางสาธารณประโยชน์ และรื้อถอนคอนกรีตเสริมเหล็กที่ก่อสร้างรุกล้ำที่ดินทั้งสองแปลงของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ด้วย ระหว่างที่ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามจัดทำคำให้การนั้น ได้ยื่นคำร้องโต้แย้งเขตอำนาจศาลว่า การที่ผู้ฟ้องคดีอ้างว่าที่ดินแปลงพิพาทเป็นกรรมสิทธิ์ของตนมิใช่ที่สาธารณะ จึงได้ทำการก่อสร้างประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียน แต่ผู้ถูกฟ้องคดีต่อสู้ว่าที่ดินพิพาทเป็นที่สาธารณะ จึงได้มีคำสั่งให้ผู้ฟ้องคดีรื้อถอนประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนดังกล่าว ดังนั้น คดีนี้จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในทรัพย์สินของบุคคล อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม ผู้ฟ้องคดีทั้งสองเห็นว่า คดีนี้ไม่ใช่เป็นกรณีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน แต่เป็นเรื่องที่ผู้ถูกฟ้องคดีออกคำสั่งโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ศาลต้องเพิกถอนคำสั่งและคำวินิจฉัยตามคำขอท้ายฟ้อง การกล่าวอ้างเหตุเพื่อให้เห็นว่าคำสั่งถูกต้องนั้นไม่ใช่เรื่องโต้แย้งสิทธิในที่ดิน คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง
ศาลปกครองกลางพิจารณาแล้วเห็นว่า เมื่อผู้ฟ้องคดีทั้งสองฟ้องผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสาม ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐตามมาตรา ๓ แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ว่ากระทำการโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ออกคำสั่ง ที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๘ และคำสั่งที่ ลบ ๕๒๐๐๖/๗๙๙ ลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๔๖ให้ผู้ฟ้องคดีทั้งสองรื้อประตูและป้ายที่ก่อสร้างคร่อมทางสาธารณประโยชน์ และมีคำวินิจฉัยที่ ๑/๒๕๔๖ ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ ให้ยกอุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดีทั้งสอง จึงเป็นกรณีพิพาทเกี่ยวกับการที่เจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองมีคำขอให้ศาลปกครองกลางเพิกถอนคำสั่งและคำวินิจฉัยดังกล่าว จึงเป็นคำขอที่ศาลปกครองมีอำนาจกำหนดคำบังคับตามมาตรา ๗๒ วรรคหนึ่ง (๑) แห่งพระราชบัญญัติฉบับเดียวกัน
ศาลจังหวัดลพบุรีพิจารณาแล้วเห็นว่า แม้ผู้ฟ้องคดีทั้งสองจะฟ้องว่าผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสาม ใช้อำนาจตามกฎหมายกระทำละเมิดต่อผู้ฟ้องคดีทั้งสอง แต่ประเด็นหลักที่คู่กรณีโต้แย้งกันเป็นเรื่องเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินพิพาทว่าเป็นที่ดินของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ หรือเป็นที่ดินสาธารณประโยชน์ ซึ่งการพิจารณาสิทธิในที่ดินพิพาทระหว่างคู่กรณีต้องเป็นไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และประมวลกฎหมายที่ดินประกอบด้วย ดังนั้น คดีนี้จึงอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
คำวินิจฉัย
ปัญหาที่ต้องพิจารณา คดีนี้อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรมหรือศาลปกครอง
คณะกรรมการพิจารณาแล้วเห็นว่า คดีนี้ ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ อ้างว่าเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ ๒๑๗๗๗ ตำบลป่าตาล (ถนนใหญ่) อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี และที่ดินโฉนดเลขที่ ๑๕๙๐๗ ตำบลทะเลชุบศร (ถนนใหญ่) อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี รวม ๒ โฉนด โดยผู้ฟ้องคดีที่ ๒ เป็นผู้ได้รับอนุญาตให้ประกอบกิจการโรงเรียนเอเชียบริหารธุรกิจเทคโนโลยีลพบุรี ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ มีหนังสือลงวันที่ ๒ ธันวาคม ๒๕๔๕ และวันที่ ๒๔ มีนาคม ๒๕๔๖ ถึงผู้อำนวยการกองช่างอ้างว่า ประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนดังกล่าวได้ก่อสร้างคร่อมทางสาธารณประโยชน์ เห็นสมควรให้รื้อถอนประตูรั้วเหล็กและป้ายที่ล้ำเข้าไปในที่สาธารณะออกไปภายในกำหนดระยะเวลา ๓๐ วัน ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ในฐานะเจ้าพนักงานท้องถิ่นออกคำสั่งให้ผู้ฟ้องคดีทั้งสองรื้อประตูเหล็กและป้ายโรงเรียนที่ก่อสร้างบนโฉนดที่ดินดังกล่าว อ้างว่าก่อสร้างคร่อมทางสาธารณประโยชน์ ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ได้โต้แย้งคำสั่งว่า ประตูรั้วเหล็กและป้ายที่มีการก่อสร้างนั้นมิได้ก่อสร้างบนทางสาธารณประโยชน์ตามที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ อ้าง และอุทธรณ์คำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ต่อผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ได้มีคำวินิจฉัยอุทธรณ์ โดยยกอุทธรณ์ดังกล่าว ผู้ฟ้องคดีทั้งสองเห็นว่า การกระทำของผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามเป็นการกระทำโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ขอให้ศาลมีคำพิพากษาหรือมีคำสั่งให้เพิกถอนคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ที่ให้รื้อถอนประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนดังกล่าว เพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ที่ให้ยกอุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดีทั้งสองแล้วพิพากษาว่าที่ดินตามโฉนดทั้งสองแปลงดังกล่าวไม่ใช่เป็นทางสาธารณประโยชน์ ไม่ถือว่ามีการก่อสร้างประตูและป้ายคร่อมทางสาธารณประโยชน์ และรื้อถอนคอนกรีตเสริมเหล็กที่ก่อสร้างรุกล้ำที่ดินทั้งสองแปลงของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ด้วย ดังนั้น แม้เหตุแห่งการฟ้องคดีนี้สืบเนื่องมาจากคำสั่งให้รื้อถอนประตูรั้วเหล็กและป้ายโรงเรียนของฝ่ายปกครองก็ตาม แต่การที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่ง ให้เพิกถอนคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ เพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ รวมทั้งคำขออื่นๆ ของผู้ฟ้องคดีได้นั้น ศาลจำต้องพิจารณาในปัญหาว่าที่ดินพิพาทเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ฟ้องคดีตามที่กล่าวอ้างหรือเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินเป็นสำคัญ จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินระหว่างคู่กรณี อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
จึงวินิจฉัยชี้ขาดว่า คดีระหว่าง นายสุปัญญา ลิ้มทรงพรต ที่ ๑ นายสราวุธ ลิ้มอรุณรักษ์ ที่ ๒ ผู้ฟ้องคดี นายกเทศมนตรีเมืองลพบุรี ที่ ๑ นายตรวจเขต ๕ เทศบาลเมืองลพบุรี (นายราชันย์ วงษ์ชีพ) ที่ ๒ คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ในเขตจังหวัดลพบุรี ที่ ๓ ผู้ถูกฟ้องคดี อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม
(นายศุภชัย ภู่งาม) (หม่อมหลวงเฉลิมชัย เกษมสันต์)
ประธานศาลฎีกา กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลยุติธรรม
(นายอักขราทร จุฬารัตน) (นายอัครวิทย์ สุมาวงศ์)
ประธานศาลปกครองสูงสุด กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลปกครอง
พลโท พลโท
(วิรัตน์ บรรเลง) (อาชวัน อินทรเกสร)
หัวหน้าสำนักตุลาการทหาร กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของศาลทหาร
(นายพรชัย รัศมีแพทย์)
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
วัชรินทร์ คัด/ทาน
??
??
??
??
๔
