แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การแต่งตั้งผู้จัดการมรดกนั้น ศาลย่อมใช้ดุลพินิจโดยคำนึงถึงความเหมาะสมเพื่อประโยชน์แก่กองมรดกด้วย ถึงแม้ไม่มีผู้คัดค้านคำร้องของผู้ร้อง และผู้ร้องไม่เป็นบุคคลต้องห้ามในการเป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1718 ก็ตามแต่เมื่อปรากฏข้อเท็จจริงว่าผู้ร้องไม่มีความสุจริตใจในการรักษาผลประโยชน์ในทรัพย์สินให้แก่ผู้รับพินัย กรรมของเจ้ามรดก จึงไม่เหมาะสมที่จะตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกตามคำร้อง
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า นางแดง สีเรืองพันธ์หรือสีเรืองพันธุ์ ผู้ตายได้มีคำสั่งในพินัยกรรมตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกผู้ร้องประสงค์จะดำเนินการตามคำสั่งของผู้ตาย แต่มีเหตุขัดข้องผู้ร้องไม่เป็นบุคคลต้องห้ามที่จะเป็นผู้จัดการมรดก ขอให้มีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค ๒ พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้คดีนี้ไม่มีผู้คัดค้านคำร้องของผู้ร้องและผู้ร้องจะไม่เป็นบุคคลต้องห้ามในการเป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๑๘ ก็ตามแต่การแต่งตั้งผู้จัดการมรดกตามคำสั่งศาล ศาลย่อมใช้ดุลพินิจโดยคำนึงถึงความเหมาะสมเพื่อประโยชน์แก่กองมรดกด้วย ข้อเท็จจริงปรากฏว่าผู้ร้องขอให้พนักงานที่ดินอำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์โอนที่ดินตาม น.ส.๓ ก. ให้ผู้ร้องก่อนวันเบิกความประมาณ ๖ ถึง๗ เดือน หลังวันที่นางแดงตายประมาณ ๓ ปี ๖ เดือน จึงเป็นการต้องห้ามตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๑๗ วรรคท้ายเพราะการรับเป็นผู้จัดการมรดกนั้นผู้จัดการมรดกจะทำภายหลัง ๑ ปีนับแต่วันที่เจ้ามรดกตายไม่ได้ เว้นแต่ศาลอนุญาต ซึ่งศาลฎีกาเห็นว่า ผู้ร้องไม่ได้แสดงเหตุผลและความจำเป็นที่ผู้ร้องเพิ่งขอจัดการมรดกตามพินัยกรรมและร้องขอจัดการมรดกหลังวันที่นางแดงตายนานถึง ๓ ปี ๖ เดือน และ ๔ ปีเศษตามลำดับ ทั้งไม่ได้ความว่าผู้ร้องแจ้งให้นางสงกาผู้รับทรัพย์สินตามพินัยกรรมให้รับทราบเพื่อรับโอนที่ดินมรดกแต่อย่างใด แต่กลับได้ความว่า ผู้ร้องขอให้พนักงานที่ดินโอนที่ดินมรดกให้ผู้ร้องเสียเอง นอกจากนี้ผู้ร้องเบิกความว่า เท่าที่ผู้ร้องทราบนางแดงมีที่ดิน ๑ แปลงเท่านั้นซึ่งขัดกับที่นายแร่ผู้เขียนพินัยกรรมอ้างว่านางแดงมีที่ดิน ๒ แปลงแสดงว่าผู้ร้องไม่มีความทุจริตในการรักษาผลประโยชน์ในทรัพย์สินให้แก่ผู้รับพินัยกรรมของนางแดงเจ้ามรดก จึงไม่เหมาะสมในการเป็นผู้จัดการมรดกตามคำร้อง
พิพากษายืน
