แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินที่มีเพียงใบเหยียบย้ำนั้นมีเพียงสิทธิครอบครองเมื่อถูกแย่งการครอบครองเกิน 1 ปีแล้ว ผู้มีใบเหยียบย่ำฟ้องไม่ได้ตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา 1375 แต่ถ้าถูกแย่งการครอบครองยังไม่ครบ 1 ปีฟ้องขับไล่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องจำเลยแต่ละคนเป็น ๓ สำนวน ความต้องกันว่า โจทก์มีนาโดยได้รับใบเหยียบย้ำครอบครองถือกรรมสิทธิมานา ๒๐ ปีเศษ จำเลยแต่ละคนขอยืมทำนาคนละแห่งในเนื้อนา ต่อมาจำเลยจะเอาเป็นของจำเลย จำเลยทั้ง ๓ ปฏิเสธต่อสู้ว่า ใบเหยียบย่ำของโจทก์ขาดอายุ ที่พิพาทรกร้างว่างเปล่าอยู่แลกใบเหยียบย่ำ จำเลยก่อสร้างทำเป็นนามา ๒ ปี ๓ ปี และ ๑ ปีตามลำดับ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า แม้โจทก์จะเคยครอบครอง แต่ได้สละการครอบครอง จำเลยได้ครอบครองโดยพลการต่อมา โจทก์ฟ้องขับไล่ไม่ได้ ให้ยกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า นายทานาเหลี่ยอมจำเลยครอบครองมาเกิน ๑ ปี โจทก์ฟ้องเอาคืนไม่ได้ตาม ป.ม.แพ่งฯมาตรา ๑๓๗๕ ส่วนนายแถมจำเลยเพิ่งเข้าครอบครองในปีที่โจทก์ฟ้อง ยังไมถึงปี ที่พิพาทโจทก์ทำประโยชน์มาก่อน พิพากษากลับเฉพาะส่วนที่ ๓ ให้ขับไล่จำเลย
โจทก์ผู้แพ้ความในสำนวนที่ ๑-๒ และนายแถมจำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า นาทา นายเหลี่ยมเข้าครอบครองคนละแห่งเกิน ๑ ปี โจทก์จึงฟ้องขับไล่ เห็นว่าที่เหล่านี้มีหลักฐานเพียงใบเหยียบย่ำ โจทก์มีเพียงสิทธิครอบครองเมื่อถูกแย่งการครอบครองเกิน ๑ ปีแล้วโจทก์ฟ้องไม่ได้ตามบทกฎหมายที่ศาลอุทธรณ์ชี้ไว้ ส่วน ป.ม.แพ่งฯมาตรา ๑๓๘๒ ที่โจทก์อ้างไม่ใช่สำหรับที่ชนิดนี้
ส่วนสำนวนที่ ๓ นายแถมจำเลยเข้าแย่งการครอบครองยังไม่ครบปีก็ถูกฟ้อง ที่นั้นเป็นที่โจทก์ยังครอบครองอยู่ ยังไม่ได้สละ จึงฟ้องขับไล่นายแถมจำเลยได้
พิพากษายืน
