แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เดิมโจทก์จำเลยทำสัญญาจะซื้อที่ดินกันราคาเงิน 1550 บาท โจทก์จำเลยได้ตกลงทำสัญญากันใหม่ โดยขึ้นราคาที่ดินที่จะซื้อขายกันนั้นอีก 200 บาท เป็นราคาที่ดิน 1,750 บาท ดังนี้ถือว่าข้อความหนังสือสัญญาฉะบับใหม่ได้เปลี่ยนแปลงข้อสัญญาเดิมในสาระสำคัญและสัญญาฉะบับใหม่คงมีข้อความกล่าวท้าวถึงสัญญาเดิมแต่เพียงว่าที่จะซื้อขายกันนั้นคือที่ดินที่กล่าวไว้สัญญาเดิม และจำเลยได้รับเงินมัดจำจากโจทก์ไปแล้ว 100 บาทเท่านั้นต้องบังคับคดีตามสัญญาฉะบับใหม่.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าก่อนญี่ปุ่นขึ้นสงขลา จำเลยทำสัญญาจะขายที่ดิน ๑ แปลงที่ตำบลย่อยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลาแก่โจทก์เป็นราคา ๑๕๕๐ บาท จำเลยได้รับเงินมัดจำจากโจทก์ ๑๐๐ บาท เมื่อญี่ปุ่นสงขลาที่ดินมีราคาสูงขึ้น จำเลยกลับใจไม่ขาย ยอมให้โจทก์ปรับและขอคืนเงินมัดจำ โจทก์ต้องการที่จึงขึ้นราคาที่ดินให้จำเลยอีก ๒๐๐ บาท เป็นราคา ๑๗๕๐ บาท จำเลยได้เซ็นหนังสือสัญญาใหม่จะขายที่ให้โจทก์ แล้วไม่ขายอีก ขอให้ศาลบังคับ
จำเลยให้การรับว่าได้ทสัญญา ๒ ฉะบับให้โจทก์ไว้จริแต่ต่อสู้ว่า สัญญาฉะบับใหม่ไม่ลบล้างสัญญาเดิมที่ทำกันไว้ เพราะลำพังแต่สัญญาฉะบับใหม่ไม่ได้ความว่าที่ดินที่สัญญาจะขายนั้นอยู่ที่ไหน มีอาญาเขตต์อย่างไร จะบังคับตามสัญญาใหม่แต่ลำพังไม่ได้ต้องอาศัยสัญญาเดิมประกอบ สัญญาเดิมมีว่าเมื่อจำเลยไม่ยอมขาย โจทก์ก็ได้แต่เรียกมัดจำคืนและเบี้ยปรับอีก ๑๐๐ บาทเท่านั้น ไม่มีสิทธิขอให้บังคับจำเลยขายที่ดินให้
หนังสืสัญญาฉะบับใหม่มีข้อความดังนี้ ฉันนายกลับบุญมาส ขอทำสัญญาให้ไว้ต่อนายคล้าย ละอองมณีว่า ตามที่ฉันได้รับเงินค่ามัดจำที่ดิน ๑ แปลง ตั้งอยู่ที่ถนนไชบุรี ตอนหน้าวัดใต้เป็นจำนวน ๑๐๐ บาท เมื่อก่อนญี่ปุ่นขึ้นที่สงขลา และไม่ได้ทำหนังสือซื้อขายกันจนบัดนี้ บัดนี้ฉันได้ขอร้องต่อนายคล้าย ละอองมณี เพื่อขอเพิ่มราคาที่ดินอีก ๒๐๐ บาท รวบราคาที่ดินเป็น ๑๗๕๐ บาท และนายคล้าย ละอองมณียินยอมเพิ่มใหฉันแล้ว จึงเป็นอันฉันสัญญาว่า จะจัดการโอนขายที่ดินแปลงนี้ให้แก่นายคล้ายละอออง มณีต่อไป ฉันจึงได้ทำหนังสือสัญญาไว้เป็นสำคัญ ค่าธรรมเนียมต่างๆในการโอนฉันเป็นผู้เสียทั้งสิ้น กลับบุญมา+
ศาลชั้นต้นงดสืบพะยานโจทก์จำเลย และเห็นว่าสัญญาใหม่ลบล้างทำสัญญาเก่าเสียสิ้น ไม่รับพิพากษาให้จำเลยโอนขายที่ดินให้โจทก์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน
จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า ข้อความในหนังสือสัญญาฉะบับใหม่แสดงว่า ได้เปลี่ยนแปลงข้อสัญญาเดิมในสาระสำคัญคือขึ้นราคาที่ดินอีก ๒๐๐ บาท เป็นราคา ๑๗๕๐ และว่าคู่สัญญาไม่ได้ปฏิบัติกันตามสัญญาเดิมแล้ว คงกล่าวห้าวความจะขายกันไว้ก่อนญี่ปุ่นขึ้นสงขลา และจำเลยได้รับ+จากโจทก์แล้ว ๑๐๐ บาทเท่านั้น สัญญาเดิมจึงไม่+นอกจากเป็นหลักฐานให้รู้ถึงที่ดินที่จะขายและการรับ+เท่านั้น จำเลยจะยกสัญญาเดิมขึ้นต่อสู้ไม่ได้ ต้อง+สัญญาฉะบับใหม่ พิพากษายืน
