แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาทางไมตรีสยามกับอังกฤษ , ชาวเอเซียบังคับอังกฤษจดฐเบียรก่อนสัญญาฟ้องคนในบังคับสยามเปนจำเลย, สิทธิที่จะฎีกา
ประทุษฐร้ายส่วนแพ่งขอให้ห้ามผู้ปกครองสุเหร่าอย่าให้ใช้ศาลาเปนโรงเรียน
อำนาจผู้ปกครองสุเหร่า
ย่อยาว
ชาวเอเซียสัมเยกอังกฤษจดฐเบียรก่อนสัญญาฟ้องคนสัมเยกสยามเปนจำเลย คู่ความจะฎีกาได้ฉะเพาะปัญหาข้อกฎหมาย
โจทย์ฟ้องว่าจำเลยบังอาจใช้ศาลา ๑ หลังที่ปลูกอยู่ในบริเวณสุเหร่า ทำเปนโรงเรียน โดยมิชอบ เพราะศาลานี้โจทย์แลพรรคพวกเคยใช้แลมีสิทธิที่จะใช้เปนที่สำหรับสวดมนต์ทำบุญตามสิทธิสาสนาของพวกโจทย์ ขอให้ศาลห้ามจำเลยอย่าให้ใช้ศาลานี้เปนโรงเรียน
ทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยได้อำนาจเปนผู้ปกครองดูแลสุเหร่านี้ตามคำพิพากษาศาลฎีกา โจทย์อ้างสิทธิโดยอาศรัยอำนาจของบุคคลผู้หนึ่ง ซึ่งไม่มีสิทธิเกี่ยงข้องในการปกครองสุเหร่า ศาลล่างตัดสินยกฟ้องโจทย์ ๆ ฎีกา
ฎีกาเห็นว่าไม่มีเหตุที่จะเปลี่ยนแปลงแก้ไขคำตัดสินของศาลล่าง เพราะ (๑) การใช้ศาลาเปนโรงเรียนนั้นอยู่ในเขตร์การควบคุมดูแลรักษาสุเหร่าซึ่งเปนน่าที่ของจำเลยจัดการ (๒) ข้อที่ว่าการกระทำเช่นนี้จะเปนการฝ่าฝืนลักธิสาสนาของโจทย์กับพวกฤาไม่นั้น เปนเรื่องที่คณะสาสนาจะต้องประชุมตกลงกันไว้อย่างไรก่อนในเบื้องต้น จึงให้ยกฎีกาโจทย์
