แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
+เด็กอายุต่ำกว่า 1 ขวบเป็น++ธรรมกอบประมวล++ถ้าผู้รับเลี้ยงดูโดย+และเด็กสมัครอยู่กับ+บิดามารดาเดิมจะ++ไม้ได้+ยบังคับให้เสียค่าเด็ก+ผู้เลี้ยงและบิดามารดาของเด็กตามกฏหมาย+เบ็ดเสร็จบทที่ 109 ม.11 นั้นได้ยกเลิกเสียแล้ว+โดยการเลิกทาสเกษียรอายุ ศาลฏีกา 1416 , 1417 / 2456
ย่อยาว
ได้คว่ามว่าโจทก์ได้มอบเด็กหญิงวิเชียรบุตรโจทก์ให้แก่จำเลยเมื่อเด็กอายุได้ ๑๔ เดือนโดยโจทก์มิได้ค่าบำเหน็จหรือค่าเลี้ยงดูแต่อย่างใดจากจำเลยการให้เด็กแก่กันนี้ให้กันก่อนวันใช้ประมวลแพ่งๆ บรรพ ๕ บัดดนี้โจทก์ต้องการบุตรคืนจึงขอให้จำเลยส่งคืนแก่โจทก์เด็กหญิงวิเชียรได้ให้ถ้อยคำว่าอยู่กับจำเลยได้รับความสุข
สะบายถ้าจะอยู่กับจำเลย
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่ากรณีนี้ต้องใช้กฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จบทที่ ๑๐๙ มาตรา ๑๑ ตอนที่บัญญัติถึงการให้เด็กอายุ ๒ – ๓ ขวบโดยมิได้คิดค่านมและกฎหมายบัญญัติให้ตีค่าผู้น้อยและให้ปันค่านั้นให้แก่ผู้เลี้ยงและพ่อแม่แต่โจทก์ในคดีนี้เป็น
คนอนาถาไม่มีเงินค่าเด็กให้แก่จำเลยจึงเรียกเด็กคืนไม่ได้ให้ยกฟ้องโจทก์อุทธรณ์ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่าเด็กอายุได้ ๑๔ เดือนต้องเข้าตอน ๑ ของ ม. ๑๑ ซึ่งบัญญัติว่าให้แล้วแต่เด็กสมัครคดีนี้เด็กสมัครอยู่กับจำเลยฟ้องของโจทก์จึงตกไปและคดีต้องบังคับหามประมวลแพ่งๆมาตรา ๑๕๘๒ด้วยจึงพิพากษายืนตามศาลชั้นต้น
โจทก์ฎีกาศาลฎีกาเห็นว่าได้มีคำพิพากษาฎีกาที่ ๑๔๑๖-๑๔๑๗/๒๔๕๖ วินิจฉัยไว้แล้วว่าวิธีค่าคนนั้นได้ยกเลิกเสียสิ้นแล้วทุกสถานโดยการเลิกทาสเกษียรงานฉะนั้นจะตีค่าผู้น้อยและบันส่วนผู้เลี้ยงส่วนพ่อแม่จึงไม่ควรใช้บังคับต่อไปและความในมาตรา ๑๔๘๖ แพ่งประมวลแพ่งๆได้บัญญัติว่าบิดามารดาโดยกำเนิดหสดอำนาจปกครองนับแต่วันเวลาที่เด็กเป็นบุตรบุญธรรม
ประกอบกับจำเลยได้เลี้ยงดูโดยสุจริตและเด็กได้รับความสุขสบายสมัครใจจะอยู่กับจำเลยเช่นนี้โจทก์จึงไม่มีทางจะเรียกร้องให้จำเลยส่งเด็กคืนให้ได้จึงพิพากษายืนตามศาลล่าง
