แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ข.เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดากับ ล. ซึ่งเป็นมารดาของเจ้ามฤดก ป.เป็นพี่น้องร่วมบิดาแต่ต่างมารดากับ ล. ดังนี้ ช. และ ป. ย่อมเป็นน้าและอาของเจ้ามฤดก ทั้ง ช. และ ป. ย่อมเป็นญาติลำกัด 6 ในมาตรา 1629 เช่นเดียวกัน
ญาติลำดับ 6 ในมาตรา 1629 นี้ กฎหมายไม่ได้แยกญาติชิดและห่าง ดังในลำดับ 3 และ 4.
ญาติลำดับ 6 ในมาตรา 1629 ย่อมรับมฤดกแทนที่กันได้ตามมาตรา 1639.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นภรรยานายทองพูน ๆ ตาย ไม่มีทายาทอื่นนอกจากนางเป้ง ซึ่งเป็นหน้าผู้ตาย และเป็นมารดาโจทก์ นางเป้งตายโจทก์เป็นผู้รับมฤดกแทนที่ ขอส่วนแบ่งมฤดกนายทองพูนจากจำเลย ๑ ใน ๓ จำเลยให้การว่า นายทองพูนมีนางชื่นน้า นางคำอาว์เป็นญาติสนิท นางเป้งเป็นน้องร่วมบิดากับนางลายมารดานายทองพูนอย่างเดียว ไม่ใช่ญาตินายทองพูน โจทก์ไม่มีสิทธิ์รับมฤดก สมรสต้องแบ่งให้จำเลยกึ่งหนึ่ง จำเลยมีสินเดิม ๘๐๐๐ บาท แต่ได้ใช้จ่ายไปหมด ขอให้หักมฤดกใช้สินเดิมของจำเลย และหักค่าปลงศพนายทองพูนอีก ๕๐๐๐ บาท มฤดกไม่มีเหลือจะแบ่งให้โจทก์ และฟ้องของโจทก์ขาดอายุความแล้ว
ศาลชั้นต้นสอบถามเรื่องเครือญาติซึ่งคู่ความรับกันแล้ว สั่งงดสืบพยาน วินิจฉัยว่าโจทก์เป็นญาติกับนางลายต่างมารดากัน โจทก์เป็นเพียงชั้นหลานคนละสาย ไม่อยู่ในเกณฑ์ลำดับทายาท ตามกฎหมายที่จะมีสิทธิ์รับมฤดกรายนี้ได้ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์, ศาลอุทธรณ์เห็นว่า นาชื่น นางคำญาติสนิทของนายทองพูนไม่มีตัวอยู่ ป.พ.พ.ม. ๑๖๒๙ กล่าวไว้ว่า ลุง ป้า น้าอาว์ เป็นญาติลำดับเดียวกัน นายเป้งเป็นน้านายทองพูนโจทก์เป็นบุตรนางเป้ง จึงได้รับมฤดกแทนที่นางเป้ง โจทก์ก็ต้องได้รับมฤดกนายทองพูนด้วย พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาต่อไปตามรูปคดี
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้เป็นเรื่องมฤดกนายทองพูน ไม่ใช่มฤดกนางลาย จะเอานางชื่นนางคำซึ่งเป็นพี่น้องของบิดามารดาเจ้ามฤดกมาตัดสิทธิ์โจทก์ไม่ได้ นางเป้งมารดาโจทก์ นางชื่นนางคำเป็นญาติลำดับ ๖ รับมฤดกแทนที่กันได้ โจทก์จึงมีสิทธิ์รับมฤดกแทนที่มารดาของตน
ศาลฎีกาเห็นว่า นางเป้งมารดาโจทก์ กับนางชื่น นางคำเป็นญาติลำดับ ๖ ของนายทองพูนเช่นเดียวกัน แม้นางชื่น นางคำจะได้ยินยอมรับมฤดกส่วนของเขาไปแล้ว ก็หาตัดสิทธิ์โจทก์ในการรับมฤดกแทนที่นางเป้งมารดาโจทก์ไม่
จึงพิพากษายืน
