แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การกระทำอันจะเป็นเหตุให้การเลือกตั้งเป็นไปโดยมิชอบตาม ม. 51 นั้นไม่จำกัดว่าจะต้องเป็นการกระทำของเจ้าพนักงานหรือกรรมการเท่านั้นจะเป็ฯการกระทำของบุคคลได ๆ ก็ได้
ย่อยาว
เรื่องนี้ผู้ร้อง ๆ คัดค้านการเลือกตั้งผู้แทนราษฎรในเขตต์จังหวัดลพบุรี หาว่านายแฟ้ม วรพิทะผู้ได้รับเลือกตั้งให้เงินแลทรัพย์สิ่งของและเลี้ยงสุราแก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งไปยังหน่วยเลือกตั้งเพื่อลงคะแนนเสียงให้ตน จึงขอให้ศาลเพิกถอนการเลือกตั้ง
ศาลชั้นต้นมิได้ดำเนิการพิจารณาแต่ทำความเห็นว่าคำร้องนี้ร้องกล่าวโทษผู้ที่ได้รับเลือกตั้งให้เป็นผู้แทนราษฎรว่ากระทำผิดอาญาอย่างเดียวหาได้ร้องกล่าวว่าคณะกรรมการกระทำการเลือกตั้งที่เป็นไปโดยมิชอบ ซึ่งจะเพิกถอนการเลือกตั้งตาม พ.ร.บ. การเลือกตั้ง พ.ศ. ๒๔๗๙ ม. ๕๑ ไม่ จึงไม่ควรรับไว้พิจารณา
ศาลฎีกา เห็นว่า ม. ๕๑ นั้น มิได้จำกัดหรือระบุลงไปว่า การกระทำอันเป็นเหตุให้การเลือกตั้งเป็นไปโดยมิชอบนั้นจะต้องเป็นการกระทำของเจ้าพนักงานหรือของคณะกรรมการเท่านั้น และมาตรานี้เป็นบททางแพ่ง ส่วนบททางอาญาเรื่องกำหนดโทษผู้กระทำผิดนั้นเป็นคนละเรื่องกัน ม. ๕๑ นี้หมายถึงการกระทำของบุคคลหนึ่งบุคคลใดที่ทำให้การเลือกตั้งเป็นไปโดยมิชอบดังเช่นกรณีที่ผู้ร้องอ้างมา ฉะนั้นที่ศาลชั้นต้นมิได้ดำเนินการพิจารณาตาม ม. ๕๒ นั้นไม่ชอบ จึงย้อนสำนวนให้ศาลชั้นต้นจัดการตาม ม. ๕๒ ต่อไป
