แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำว่าครอบครองตามพระราชบัญญัติป่าไม้ (ฉบับที่ 3)พ.ศ.2494มาตรา 69 มีความหมายกว้างขวางกล่าวคือไม่เฉพาะครอบครองเพื่อตนเองเท่านั้นแต่รวมทั้งครอบครองแทนผู้อื่นด้วยเพราะไม่มีกฎหมายบทใดจำกัดไว้ว่าการครอบครองของที่มีไว้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้น จะเป็นความผิดต่อเมื่อครอบครองเพื่อตนเองตรงข้ามกฎหมายว่าด้วยการสมคบกันกระทำผิดก็ยังมีอยู่
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องว่าจำเลยเป็นผู้จัดการแผนกป่าของบริษัทศิริพนมมาศจำกัดบังอาจมีไม้ยางซึ่งยังมิได้แปรรูปและมิได้มีรอยตราค่าภาคหลวงประทับไว้ในครอบครองโดยจำเลยพิสูจน์ไม่ได้ว่าได้ไม้มาโดยชอบด้วยกฎหมาย ขอให้ลงโทษ
จำเลยปฏิเสธตลอดข้อหาโจทก์
ศาลจังหวัดฉะเชิงเทราพิจารณาแล้วพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ. 2484 มาตรา 69, 74 พระราชบัญญัติป่าไม้(ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2494 มาตรา 16 พระราชกฤษฎีกากำหนด ไม้หวงห้ามพ.ศ. 2494 มาตรา 3 ปรับ 500 บาท ไม่เสียให้จัดการตามกฎหมายอาญา มาตรา 18 ของกลางริบ
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาประชุมปรึกษาแล้ว คดีนี้จำเลยฎีกาในปัญหาข้อกฎหมายคำว่าครอบครองตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ. 2494 มาตรา 69 หมายความถึงครอบครองเพื่อตนเองไม่ใช่หมายถึงการครอบครองแทนผู้อื่นในฐานะตัวแทนการจัดการทั้งหลาย จำเลยได้กระทำไปตามที่ได้รับมอบหมายจากบริษัทศิริพนมมาศจำกัดจำเลย จึงเป็นผู้ครอบครองแทนบริษัทฯ ไม่เป็นความผิดนั้น ศาลฎีกาเห็นว่าคดีนี้จำเลยฎีกาได้แต่เฉพาะปัญหาข้อกฎหมาย และศาลฎีกาจำต้องฟังข้อเท็จจริงตามที่ศาลอุทธรณ์ได้วินิจฉัยมาแล้ว ซึ่งศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยมีไม้รายนี้ไว้ในความครอบครอง คำว่าครอบครองตามกฎหมายฉบับนี้มีความหมายกว้างขวางกล่าวคือไม่เฉพาะครอบครองเพื่อตนเองเท่านั้นแต่รวมทั้งครอบครองแทนผู้อื่นด้วยเพราะไม่มีกฎหมายบทใดจำกัดไว้ว่าการครอบครองของที่มีไว้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้นจะเป็นความผิดต่อเมื่อครอบครองเพื่อตนเอง ตรงข้ามกฎหมายว่าด้วยการสมคบกันกระทำผิดก็ยังมีอยู่จำเลยย่อมต้องมีความผิดดังศาลทั้งสองชี้ขาดมา
จำเลยฎีกาว่าไม้ของกลางไม่ควรถูกริบตามคำพิพากษาฎีกาที่ 354/2488 ศาลฎีกาได้พิเคราะห์คำพิพากษาฎีกาฉบับนี้แล้วปรากฏว่าไม้รายนั้นเป็นไม้ที่ผู้ต้องหามีไว้หรือได้มาโดยชอบไม่ผิดกฎหมายศาลฎีกาจึงไม่ริบ ผิดกับเรื่องนี้ซึ่งศาลฟังว่าจำเลยมีไม้ไว้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายฎีกาจำเลยข้อนี้จึงฟังไม่ขึ้นพิพากษายืน ให้ยกฎีกาจำเลย
