แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำว่า “ของกลางที่ศาลสั่งริบไม่อาจขายได้” ในมาตรา 7 วรรค 2 นั้น หมายความว่า ขายไม่ได้ทั้งหมด ฉะนั้น ถ้าของกลางขายได้เป็นบางอย่างจะเอาค่าปรับมาจ่ายไม่ได้ต้องจ่ายจากเงินที่ขายของกลางได้ โดยคิดคำนวณเอาราคาของกลางทั้งหมดที่ปรากฎในทางพิจารณา ถ้าเงินที่ขายของกลางใดมีไม่พอก็ให้คิดเฉลี่ยตามส่วน
ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 16/2504
ย่อยาว
จำเลยทำผิดฐานนำของหนีภาษีเข้ามาในราชอาณาจักร คือร่วม ลำใยหวานและลูกแอปเปิล ศาลจังหวัดสงขลาพิพากษาลงโทษปรับจำเลยตามพระราชบัญญัติศุลกากรฯ และสั่งให้ริบของกลาง กับให้จ่ายเงินรางวัลแก่ผู้จับและผู้นำจับตามพระราชบัญญัติให้บำเหน็จในการปราบปรามผู้กระทำความผิด พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๗,๘
จำเลยคนหนึ่งต้องกักขังแทนค่าปรับ ส่วนจำเลยอื่นๆ ชำระค่าปรับเสร็จแล้ว
นายด่านศุลกากรสะเดา จังหวัดสงขลา มีหนังสือแจ้งต่อศาลว่า ของกลางในคดีนี้ขายได้เฉพาะแอปเปิลและลำใยหวาน จึงได้จ่ายรางวัลให้แก่ผู้นำจับและผู้จับไปแล้ว ส่วนของกลางอื่น (คงหมายถึงร่ม) ขายไม่ได้เพราะเป็นสินค้าจีนคอมมิวนิสต์ ต้องห้ามตามคำสั่งคณะปฏิวัติ จึงขอให้ศาลจ่ายเงินรางวัลจากเงินค่าปรับ
ผู้นำจับและผู้จับได้ยื่นคำร้องต่อศาลขอให้จ่ายรางวับจากเงินค่าปรับ
ศาลจังหวัดสงขลาให้จ่ายรางวัลจากเงินของกลางที่ขายได้
ผู้ร้องทั้งสองอุทธรณ์คำสั่ง
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า เมื่อของกลางบางส่วนขายได้ แม้บางอย่างขายไม่ได้ ผู้ร้องก็ควรได้รับเงินสินบลหรือรางวัลจากเงินที่ขายทอดตลาดได้จากของกลางเท่านั้น แล้วพิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาได้วินิจฉัยโดยที่ประชุมใหญ่ว่า ความหมายของข้อความในมาตรา ๗ วรรค ๒ ของพระราชบัญญัติให้บำเหน็จในการปราบปรามผู้กระทำความผิด พ.ศ. ๒๔๘๙ ที่ว่า ของกลางที่ศาลสั่งริบไม่อาจขายได้นั้น ต้องไม่อาจขายได้ทั้งหมด หาใช่ขายได้เป็นบางส่วนเช่นในคดีนี้ไม่ ดังนั้น เมื่อของกลางในคดีนี้ขายได้เป็นบางส่วน การจ่ายเงินสินบลและนำจับจึงต้อจ่ายจากราคาของกลาง จะจ่ายจากค่าปรับไม่ได้เพราะขายของกลางได้บ้างแล้ว
การจ่ายจะคำนวณจ่ายอย่างไรนั้น ตามมาตรา ๘ ให้จ่ายสินบลร้อยละสามสิบของราคาของกลาง ให้จ่ายรางวัลร้อยละยี่สิบห้าของราคาของกลาง
ราคาของกลางในคดีนี้โจทก์ตีราคามารวม ๑,๓๕๐ บาท การจ่ายสินบลและรางวัลจึงคิดจ่ายจากราคาของกลาง ๑,๓๕๐ บาท โดยให้จ่ายจากเงินที่ขายของกลางได้
พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้คิดจ่ายเงินสินบลร้อยละสามสิบ และจ่ายรางวัลร้อยละยี่สิบห้าในราคาของกลางทั้งหมด ๑,๓๕๐ บาท การจ่ายให้จ่ายจากเงินที่ขายแอปเปิลและลำใยหวานของกลางได้ ๖๕๔ บาทนั้น โดยคิดเฉลี่ยตามส่วน
