แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมเข้ารับหน้าที่ผู้จัดการมรดกแล้ว ต่อมาจะขอลาออกจากตำแหน่งก็ได้ แต่ต้องได้รับอนุญาตจากศาลตามมาตรา 1727 วรรคท้ายเสียก่อน
ผู้จัดการมรดกเพียงคนเดียวจะฟ้องคดีโดยลำพังโดยมิได้รับความยินยอมเห็นชอบจากผู้จัดการอื่นไม่ได้
ย่อยาว
คดี ๒ สำนวนนี้ ศาลพิจารณาพิพากษารวมกันโจทก์ในฐานะผู้จัดการมรดกนางเตี้ยมผู้วายชนม์ฟ้องจำเลยสำนวนแรกขอให้เพิกถอนทำลายนิติกรรมการรับชำระหนี้ไถ่ถอนการจำนองและขอโฉนด ๒ ฉบับคืนและสำนวนที่ ๒ ขอให้เพิกถอนพินัยกรรมของนาง เตี้ยมฉบับวันที่ ๒๘ สิงหาคม ๒๔๙๕ เสีย โจทก์ทั้งสองกับนายเสงี่ยมเป็นผู้จัดการมรดกของนางเตี้ยม แต่นายเสงี่ยมได้ลาออกไปแล้ว
จำเลยให้การต่อสู้และคัดค้านว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง โดยการฟ้องคดีไม่ได้รับความยินยอมจากนายเสงี่ยมผู้จัดการมรดกด้วยกัน นายเสงี่ยมจะลาออกจากผู้จัดการมรดกได้ต้องได้รับอนุญาตจากศาล การที่ตั้งนายเล็กเป็นผู้จัดการมรดกก็ไม่สมบูรณ์
ก่อนสืบพยานโจทก์จำเลยขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในข้อกฎหมาย คือ ๑. พินัยกรรมของนางเตี้ยมที่ตั้งนายเล็กโจทก์เป็นผู้จัดการมรดกสมบูรณ์หรือไม่ ๒. การลาออกของนายเสงี่ยมจะต้องได้รับอนุญาตจากศาลก่อนหรือไม่
ศาลชั้นต้นเห็นว่า(๑)พินัยกรรม ข้อ ๕ หมายเหตุเพิ่มเติมตั้งให้นายเล็กเป็นผู้จัดการไม่สมบูรณ์ เพราะมีพะยานรับรองคนเดียว นายเล็กจึงไม่เป็นผู้จัดการมรดก เป็นโจทก์ฟ้องคดีไม่ได้ และ (๒)นายเสงี่ยมเข้าจัดการมรดกนางเตี้ยมแล้ว ฉะนั้นจะลาออกจากผู้จัดการมรดกก็ต้องได้รับอนุญาตจากศาล ตามมาตรา ๑๗๒๗ วรรคท้ายก่อน จึงถือว่านายเสงี่ยมยังเป็นผู้จัดการมรดกอยู่ นางอวยพรโจทก์จะฟ้องจำเลยโดยลำพังไม่ได้ ตามมาตรา ๑๗๑๕ ตอนท้าย พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่านายเล็กไม่อยู่ในฐานะที่จะเป็นโจทก์ได้ ส่วนการลาออกของนายเสงี่ยมเห็นว่าไม่ต้องผ่านศาล เพราะมิได้รับแต่งตั้งจากศาล นางอวยพรมีอำนาจฟ้องความได้ พิพากษาแก้ให้ศาลชั้นต้นรับฟ้องนางอวยพรไว้ ส่วนที่ยกฟ้องของนายเล็กโจทก์ ชอบแล้ว
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกา ในชั้นนี้คงมีข้อวินิจฉัยเพียงว่าการลาออกของนายเสงี่ยมจะต้องได้รับอนุญาตจากศาลหรือไม่ เห็นว่าเมื่อผู้จัดการมรดกเข้ารับตำแหน่งแล้วจะลาออกต้องได้รับอนุญาตจากศาล ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๒๗ วรรคท้ายก่อน เรื่องนี้นางอวยพรโจทก์รับว่านายเสงี่ยมเข้าจัดการมรดกร่วมด้วยแล้ว ฉะนั้นการที่นายเสงี่ยมลาออกต่อผู้จัดการมรดกด้วยกันย่อมไร้ผล นายเสงี่ยมยังคงเป็นผู้จัดการมรดกอยู่ นางอวยพรจะเป็นโจทก์ฟ้องคดีโดยลำพังไม่ได้ (มาตรา ๑๗๑๕,๑๗๒๖,) พิพากษาแก้ ให้ยกฟ้องโจทก์ตามศาลชั้นต้น
