แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คนใบ้ที่ไม่สามารถจะทำให้เจ้าพนักงานเข้าใจความประสงค์ที่จะทำนิติกรรมได้นั้น เมื่อผู้พิทักษ์ร้องขอต่อศาล ขอเป็นผู้พิทักษ์ และจัดการจำนองหรือขายที่ดินของคนใบ้เพื่อชำระหนี้คนใบ้ จนได้รับอนุญาตจากศาลแล้ว ผู้พิทักษ์ก็จัดการจำนองหรือขายฝากที่ดินแทนได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้เพิกถอนนิติกรรมการขายฝากที่ดินของนายแกละนางพลอยลูกหนี้ตามคำพิพากษาโดยอ้างว่านายเลี่ยมจำเลยผู้พิทักษ์ของลูกหนี้ทำนิติกรรมขายฝากแก่นางสอาดจำเลย โดยลูกหนี้มิได้มอบอำนาจให้นางเลี่ยมไปทำได้โดยชอบด้วยกฎหมาย
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้เพิกถอนนิติกรรมการขายฝาก
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกา เห็นว่า ปรากฏตามสำนวนคดีแดงที่ 290/2478 ว่านางเลี่ยมได้ยื่นคำร้องต่อศาลจังหวัดฉะเชิงเทรา อ้างว่า นางพลอยนางสาวเปลี่ยน และนายแกละ ผู้เป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ 192 เป็นใบ้ไม่สามารถจะทำให้เจ้าพนักงานเข้าใจความประสงค์ที่จะทำนิติกรรมได้จึงขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้พิทักษ์และทำการจำนองหรือขายที่ดินโฉนดที่ 192 เพื่อชำระหนี้คนใบ้ทั้ง 3 ศาลจังหวัดฉะเชิงเทราไต่สวนแล้ว มีคำสั่งว่าคนใบ้ทั้ง 3 เป็นคนเสมือนไร้ความสามารถให้อยู่ในความพิทักษ์นางเลี่ยม ในอันจะจัดการจำนองหรือขายที่ดินโฉนดที่ 192 ต่อไปได้ตามคำร้องนางเลี่ยมจึงได้ไปทำนิติกรรมจำนองที่แปลงนี้แก่นางสาวกิมลี้แล้วไถ่ถอนจากนางสาวกิมลี้ มาขายฝากแก่นางสอาด เพราะนางสาวกิมลี้เร่งรัดหนี้จำนองกรณีเป็นเช่นนี้ จึงเป็นที่เห็นได้ว่านิติกรรมที่นางเลี่ยมได้กระทำไปมิได้ทำนอกเหนือแต่อย่างใดหากทำไปเนื่องจากคำสั่งศาลที่สั่งอนุญาตไว้ในคดีแดงที่ 290/2478 จะถือว่าเป็นโมฆะไม่ได้ จึงพิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
