แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ได้กรรมสิทธิ์โดยปรปักษ์จะยกขึ้นต่อสู้บุคคลภายนอกผู้ได้สิทธิมาโดยเสียค่าตอบแทนและโดยสุจริต และได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้วไม่ได้ ประมวลแพ่ง ฯ มาตรา 1299 นั้นใช้บังคับแก่ผู้ได้สิทธิมาก่อนประมวลแพ่ง ฯ ได้ด้วย ในเรื่องพิพาทถึงแนวเขตต์ที่ดินถ้ามีหลักคอนกรีตของเจ้าพนักงานปักไว้โดยถูกต้องตามกฎหมายแล้ว และคงปรากฎอยู่ตามเดิมแล้วย่อมถือเอาหลักนั้นเป็นแนวเขตต์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยปลูกเรือนลุกล้ำเข้าไปในที่ของโจทก์กว้างประมาณ ๖ วายาวประมาณ ๘ วา ขอให้ขับไล่ จำเลยต่อสู้ว่าที่พิพาทอยู่ในเขตต์ที่จำเลยได้ครอบครองมา แม้จะปรากฎว่าอยู่ในเขตต์โฉนดโจทก์ก็ขาดการครอบครองแล้ว ศาลชั้นต้นฟังว่าโจทก์บกพร่องเองที่ไม่ได้จัดการวัดสอบเขตต์เสียก่อนรับโอน และสมัคร์ใจครอบครองถือเอาตามนั้น ไม่ได้รับความคุ้มครองจากประมวลแพ่ง ฯ มาตรา ๑๒๙๙ ที่พิพากษายกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่าแม้จะฟังว่าจำเลยได้ครอบครองที่พิพาทเกิน ๑๐ ปี แต่ก็หาได้จดทะเบียนสิทธิการได้มานั้นไม่ ส่วนโจทก์ได้ที่ดินนี้มาตามโฉนดโดยเสียค่าตอบแทนและโดยสุจริตกับได้จดทะเบียนแล้ว การได้ที่ดินของจำเลยยังมิได้จดทะเบียนสิทธิจึงยกขึ้นต่อสู้โจทก์ไม่ได้ ตามประมวลแพ่ง ฯ มาตรา ๑๒๙๙ วรรค ๒พิพากษากลับศาลชั้นต้นให้ขับไล่จำเลย
จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่าถ้ามีหลักคอนกรีตของเจ้าพนักงานปักไว้โดยถูกต้องตามกฎหมายและคงปรากฎอยู่ตามเดิมแล้วย่อมถือเอาหลักคอนกรีตนั้นเป็นแนวเขตต์อันถูกต้อง แต่คดีนี้แนวเขตต์ที่พิพาทไม่มีหลักคอนกรีตของเจ้าพนักงาน จำต้องถือตามแนวในแผนที่หลังโฉนด ซึ่งปรากฎว่าที่พิพาทอยู่ในเขตต์โฉนดของโจทก์ ข้อต่อสู้ของจำเลยว่าได้ครอบครองมาเกินกว่า ๑๐ ปี ย่อมได้กรรมสิทธิ์นั้น เห็นว่าโจทก์ได้ซื้อที่ดินนี้มาจากเจ้าของเดิมโดยสุจริตและจดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้ว ฝ่ายจำเลยมิได้จดทะเบียนสิทธิ์ของตน จึงยกขึ้นต่อสู้สิทธิของโจกท์ไม่ได้ ส่วนข้อที่จำเลยอ้างว่ามีสิทธิอยู่ก่อนใช้ประมวลกฎหมายแพ่ง ฯ ไม่ควรให้มาตรา๑๒๙๙ มีผลย้อนหลังนั้นเห็นว่ามาตรานี้ใช้บังคับถึงการได้มาซึ่งสิทธิก่อนใช้ประมวลกฎหมายแพ่ง ฯ ด้วยเพื่อประโยชน์ส่วนตัวฉะเพาะบุคคลตามเหตุผลดังนี้ ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้น จึงพิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์
