แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ในการเล่นพนันชนไก่ คู่พนันได้วางเงินเดิมพันล่วงหน้าไว้กับนายบ่อนก่อนรู้ผลแพ้ชนะและต่อมานายบ่อนได้จ่ายเงินให้เจ้าของไก่ซึ่งชนะไป เงินดังกล่าวจึงเป็นเงินที่ชำระหรือให้กันในการเล่นพนัน จึงทวงคืนไม่ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 853
ย่อยาว
จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ ได้รับอนุญาตให้เป็นนายบ่อนชนไก่ โจทก์ได้นำไก่เข้าชน(ตี) กับไก่จำเลยที่ ๓ โดยวางเงินเดิมพันฝ่ายละ ๒,๐๐๐ บาท ให้จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ เก็บรักษาไว้ เพื่อจ่ายให้เจ้าของไก่ที่ชนะไป จำเลยที่ ๑ เป็นกรรมการตัดสินชี้ขาดด้วย ขณะที่ไก่โจทก์กับไก่จำเลยที่ ๓ กำลังต่อสู้กันอยู่ จำเลยที่ ๑ ได้ชี้ขาดให้ไก่โจทก์แพ้ อ้างว่าตาไก่โจทก์แตกทั้งสองข้าง โจทก์ได้คัดค้านไว้ จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ ไม่เชื่อฟัง ได้จ่ายเงินของโจทก์ที่วางไว้ให้จำเลยที่ ๓ ไป ขอให้คืนเงินแก่โจทก์
จำเลยทั้งสาม ตัดฟ้องว่ามูลฟ้องของโจทก์เกิดจากการพนันขันต่อซึ่งไม่ก่อให้เกิดหนี้ จึงเรียกคืนไม่ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๘๕๓ และจำเลยได้ยกข้อต่อสู้อื่น ๆ อีกหลายประการ
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยในปัญหาข้อกฎหมายว่า สิ่งที่ให้แก่กันในการพนันหรือขันต่อนั้น หากปราศจากความสมัครใจ หรือความยินยอมของผู้ให้แล้ว จะถือเป็นการให้ไม่ได้ และศาลชั้นต้นฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยที่ ๑ ได้ตัดสินให้ไก่โจทก์แพ้เป็นการปฏิบัติผิดกติกา โจทก์ได้คัดค้านไว้แล้ว จำเลยไม่เชื่อฟังได้จ่ายเงินให้จำเลยที่ ๓ ไป สำหรับจำเลยที่ ๑ ที่ ๒ เป็นเพียงผู้ถือเงินของโจทก์ไว้ มิได้เล่นการพนันกับโจทก์ด้วย จึงไม่อยู่ในบังคับของบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๘๕๓ พิพากษาให้จำเลยทั้งสามชำระเงิน ๒,๐๐๐ บาทแก่โจทก์
จำเลยทั้งสามอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยในปัญหาข้อกฎหมายว่า ในกรณีที่เจ้าของไก่คู่พนันต้องวางเงินเดิมพันล่วงหน้าไว้ที่นายบ่อน เพื่อให้เป็นที่แน่นอนว่า นายบ่อนจะต้องได้ค่าน้ำและค่านายหน้าตามกติกาและคู่พนันที่ชนะจะได้รับเงินเดิมพัน เงินที่นายบ่อนรับไว้ดังกล่าวจึงมีลักษณะเป็นการชำระหนี้ที่คู่พนันชำระแก่ตนและรับเงินที่เหลือไว้แทนคู่พนันที่ชนะ เพื่อจ่ายให้ผู้ชนะ เงินดังกล่าวจึงเป็นเงินที่โจทก์ได้ชำระหรือให้กันไปแล้วในการเล่นการพนัน โจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกคืนได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๘๕๓ จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดคืนเงินให้แก่โจทก์ พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า แม้จำเลยที่ ๑ ที่ ๒ จะเป็นเพียงนายบ่อน ไม่ใช่คู่พนันกับโจทก์ แต่เงินเดิมพันที่โจทก์และจำเลยที่ ๓ วางไว้ ก็เพื่อให้นายบ่อนจ่ายให้แก่เจ้าของไก่ฝ่ายชนะซึ่งเป็นคู่พนัน แม้จะวางไว้ก่อนรู้ผลแพ้ชนะก็ไม่ใช่ข้อสำคัญ ถือได้ว่าเป็นเงินที่ผู้เล่นการพนันชำระให้แก่กันในการเล่นการพนันนั่นเอง โจทก์ถึงทวงคืนไม่ได้
พิพากษายืน.
