แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตกลงทำสัญญาซื้อขายกะสอบป่านต่อกัน++จำนวนราคา และว่าผู้ซื้อจะต้อง++และค่าขนส่งต่างหาก แต่มิได้++กะสอบนั้นจะเปนกะสอบที่สั่งซื้อจากต่างประเทสดังนี้ ฝ่ายผู้ขายจะยกเอาเหตุ+สงครามมหาอาเซียว่าเปนเหตุพ้นวิสัยที่+ ชอบจากต่างประเทสไม่ได้มาเปนข้อ+ไห้พ้นความรับผิดถานผิดสัญญาไม่ได้+ ผิดสัญญาขายกะสอบแล้วผู้ซื้อก็ได้ซื้อกะสอบ+อื่นเรื่อย ๆ มาดังนี้ จะขอไห้ส่งมอบ++ตามสัญญาไม่ได้ ได้แต่ได้รับค่าเสียหาย+ การกำหนดค่าเสียหายถานผิดสัญญาซื้อขาย+ คำนวนราคาที่ต่างกันระหว่างราคาตามสัญญากับราคาไนวันผิดสัญญาหรือไนวันที่ไกล้กับ+สัญญา
ย่อยาว
โจทฟ้องจำเลยขอไห้ส่งมอบกะสอบป่านหรือไช้ค่าเสียหายไนการที่ผิดสัญญาไม่ส่งมอบกะสอบป่านไห้โจท
สาลแพ่งเห็นว่าเมื่อพิเคราะห์หนังสือสัญญาแล้วเห็นว่าเปนเรื่องตกลงซื้อกะสอบที่จำเลยสั่งไว้จากเมืองนอกเมื่อเกิดสงครามมหาอาเซียขึ้น การส่งกะสอบจากอินเดียจึงเปนการพ้นวิสัยจำเลยไม่ต้องรับผิด จึงพิพากสายกฟ้อง
โจทอุธรน์ สาลอุธรน์พิพากสากลับไห้จำเลยส่งมอบกะสอบตามสัญญาหรือมิฉะนั้นก็ไห้ไช้ค่าเสียหาย ๓๕๓๒๐ บาท
จำเลยดีกา สาลดีกาฟังว่าไนหนังสือสัญญามีข้อความว่าจำเลยตกลงขายกะสอบป่านไห้โจท ระบุจำนวนและราคากับระบุว่า ค่าพาสีและค่าขนส่งต้องเสียต่างหาก จะส่งมอบสินค้ากันที่ท่าเรือ และว่าสินค้าที่มาถึงก่อนจะส่งมอบก่อนและเงินก็จะเก็บก่อน สาลดีกาเห็นว่าไนสัญญามิได้กล่าวว่ากะสอบที่จำเลยขายต้องเปนกะสอบที่จำเลยสั่งหรือไห้ผู้อื่นสั่งจากต่างประเทส ตามคำเบิกความของจำเลยก็สแดงว่าจำเลยจะเอากะสอบมาจากไหนก็ได้จำเลยจึงยกเหตุพ้นวิสัยมาแก้ตัวไม่ได้ แต่เมื่อจำเลยผิดสัญญาแล้วโจทก็วื้อกะสอบจากท้องกลาดเรื่อยๆ จึงบังคับไห้จำเลยส่งมอบกะสอบไห้โจทตามประมวนกดหมายแพ่งและพานิชมาตรา ๒๑๓ ไม่ได้ คงบังคับไห้จำเลยไช้ค่าสินไหมทดแทน ค่าเสียหายก็ควนกำหนดตามราคาที่กะสอบขึ้นราคาไนวันผิดสัญญา ราคากะสอบซึ่งเปนเวลาไกล้เคียงกับวันผิดสัญญา คือร้อยกะสอบต่อ ๙๐ บาท สูงกว่าราคาซื้อทั้งหมด ๖๑๔๐ บาท จึงพิพากสาไห้จำเลยไช้ค่าเสียหายไห้โจท ๖๑๔๐ บาท
