แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องจะร้องขอให้ศาลแสดงว่าผู้ร้องมีสัญชาติไทยอย่างคดีไม่มีข้อพิพาทไม่ได้เพราะมิใช่เป็นเรื่องที่จะต้องใช้สิทธิทางศาล(อ้างฎีกาที่ 1317/2495)
สิทธินำคดีมาร้องฟ้องเป็นเรื่องเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลย่อมยกขึ้นวินิจฉัยเองได้
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่าผู้ร้องเกิดในประเทศไทย จึงย่อมมีสัญชาติไทยตามกฎหมาย แต่บิดาผู้ร้องได้ไปทำหนังสือสำคัญทะเบียนคนต่างด้าวให้ผู้ร้องตำรวจเคยจับกุมผู้ร้องหาว่าไม่ต่ออายุใบสำคัญคนต่างด้าวเป็นการเดือดร้อนจึงขอให้ศาลสั่งว่าผู้ร้องเป็นคนมีสัญชาติไทย และให้เพิกถอนใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวเสีย
ศาลชั้นต้นงดการไต่สวน แล้ววินิจฉัยว่า ผู้ร้องขาดจากสัญชาติไทยตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2496 แล้ว จึงให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่าผู้ร้องจะเสนอคดีต่อศาลมิได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 55 จึงพิพากษายืนเฉพาะผลของคำสั่งที่ให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าผู้ร้องไม่มีสิทธิเสนอคดีนี้ต่อศาลได้ อ้างฎีกาที่ 1317/2495ส่วนข้อที่ว่าศาลอุทธรณ์ไม่ควรวินิจฉัยเรื่องสิทธิของผู้ร้องในการนำคดีมาร้องต่อศาล เพราะคดีมีปัญหาแต่เพียงว่าศาลจะใช้พระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2496 มาใช้บังคับได้หรือไม่เท่านั้น เห็นว่าเรื่องสิทธิการนำคดีมาฟ้องร้องนี้เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลอุทธรณ์ย่อมยกขึ้นวินิจฉัยได้
จึงพิพากษายืน
