แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อคู่ความรับว่าที่พิพาทคือที่ที่ปรากฏอยู่ภายในเส้นสีแดงตามแผนที่พิพาท เป็นแต่เถียงกันว่าเป็นของฝ่ายใดดังนี้แล้วก็ให้ศาลพิจารณาคดีไปตามนั้น ไม่จำต้องวินิจฉัยถึงว่าจะควรวัดเขตที่ดินที่งอกออกไปอย่างไรเพราะไม่มีข้อเถียงกัน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ให้จำเลยอาศัยปลูกบ้านในที่ดินที่งอกด้านริมตลิ่งแม่น้ำแม่กลอง ด้านหน้าที่ดินติดโฉนดที่ 329 ที่ของโจทก์มีเนื้อที่งอกไปประมาณ 2 งาน 87 ตารางวา โจทก์เป็นเจ้าของครอบครองตลอดมา จำเลยที่ 2 เป็นพี่สาว ระหว่างสงครามจำเลยทั้งสองได้อพยพจากพระนครมาพักอยู่ที่บ้านของจำเลยที่ปลูกในที่งอกของโจทก์ แล้วจำเลยคิดจะเอาที่งอกรายพิพาทเป็นของจำเลยโจทก์จึงฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองรื้อถอนบ้านเรือนสิ่งปลูกสร้างออกไปจากที่ดินของโจทก์ และห้ามจำเลยกับบริวารเกี่ยวข้อง
จำเลยต่อสู้ว่าที่ดินที่จำเลยครอบครองและปลูกเรือนโรงยุ้งข้าวในเขตที่ดินของลำน้ำแม่กลองตรงหน้าเขตที่ดินในโฉนดแผนที่ของจำเลย ไม่ใช่ที่งอกริมตลิ่ง โจทก์ไม่มีกรรมสิทธิ์ตามกฎหมาย จำเลยครอบครองมากว่า 12 ปี ไม่ได้อาศัยผู้ใด และต่อสู้อย่างอื่นอีกหลายประการ
ได้ทำแผนที่วิวาทซึ่งคู่ความรับว่าถูกต้อง เรือนรายพิพาทของจำเลยอยู่ตรงหน้าโฉนดของโจทก์
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยรื้อเรือนพิพาทและสิ่งปลูกสร้างออกไปให้พ้นที่ดินโจทก์ และศาลอุทธรณ์พิพากษายืน แต่มีผู้พิพากษานายหนึ่งมีความเห็นแย้งว่าการที่จะถือว่าที่งอกริมตลิ่งซึ่งจะต้องเป็นที่ดินของเจ้าของที่ดินแปลงที่เกิดงอกไปนั้นต้องถือเอาเส้นแนวหน้าที่ดินตามริมแม่น้ำเป็นฐาน แล้ววัดหน้าที่ดินตรงออกไปให้ได้มุมฉากกัน โดยไม่ต้องคิดว่ารูปที่ดินตอนในเป็นอย่างไร หน้าที่ดินอยู่ภายในเส้นของฝ่ายใดก็เป็นของฝ่ายนั้น ตามบรรทัดฐานคำพิพากษาฎีกาที่ 774/2474 ระหว่างนางชื่นโจทก์ นายหงษ์กับพวกจำเลย ตามแผนที่พิพาทเส้นแดงที่โจทก์นำซื้ออกไปทางแม่น้ำไม่เป็นเส้นมุมฉากจากที่ตามโฉนดของโจทก์ทั้งสองด้าน จึงไม่เห็นพ้องด้วยที่ให้จำเลยรื้อถอนและออกไปจากที่พิพาททั้งหมด เห็นควรแก้ให้จำเลยรื้อเรือนและสิ่งปลูกสร้างออกไปให้พ้นที่งอกของโจทก์ เฉพาะภายในแนวเส้นมุมฉากจากหน้าที่ดินโฉนดที่ 329 ของโจทก์ด้านแม่น้ำออกไป
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าบ้านเรือนของจำเลยปลูกอยู่ตรงหน้าที่ดินตามโฉนดของโจทก์และฟังว่าโจทก์ให้จำเลยอาศัยปลูกเรือนอยู่ในที่พิพาทจะบังคับให้จำเลยรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างออกไปจากที่พิพาททั้งหมดตามเส้นสีแดงที่พิพาทดังคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ฝ่ายข้างมากหรือตามความเห็นแย้งนั้นเห็นว่า ที่พิพาทในคดีนี้คู่ความต่างรับรองกันแล้วว่าพิพาทกันภายในเส้นสีแดงทั้งหมด เป็นแต่เถียงกันว่าควรเป็นของฝ่ายใดหาเหมือนกันที่พิพาทในคดีที่พิพาทกันตามคำพิพากษาฎีกาที่ 774/2474 ไม่ คดีนั้นทั้งสองฝ่ายเถียงกันว่าเขตที่ของแต่ละฝ่ายควรจะลากเส้นจากจุดไหนไปถึงไหน เขตที่ดินหาเหมือนกับคดีนี้ไม่
พิพากษายืน
