แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ในการวินิจฉัยว่าคดีใดเป็นคดีแพ่งที่เกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาหรือไม่จะต้องพิจารณาว่าสิทธิเรียกร้องในทางแพ่งได้อาศัยมูลความผิดในทางอาญา โจทก์ฟ้องว่าจำเลยได้ทำการปิดบังยักย้ายทรัพย์มรดกอันเป็นเหตุให้จำเลยถูกกำจัดมิให้รับมรดกตามกฎหมายซึ่งมิได้อาศัย มูลคดีอันเกิดจากการกระทำความผิดอาญาของจำเลยที่โจทก์เคยฟ้องจำเลยในความผิดฐานแจ้งให้เจ้าพนักงานจดข้อความอันเป็นเท็จจึงมิใช่คดีแพ่งเกี่ยวเนื่องคดีอาญาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา46
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า นาง ปุ้ย ยก กรรมสิทธิ์ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 5 ให้ โดย เสน่หา แก่ นาง เจริญ เนื้อที่ 1 ไร่ 2 งาน 14 ตารางวา ให้ โจทก์ ที่ 3เนื้อที่ 3 ไร่ 64 ตารางวา และ ยก อุทิศ เพื่อ การ กุศล ทาง ศาสนา อิสลามให้ โจทก์ ที่ 5 เนื้อที่ 1 ไร่ หลังจาก นาง ปุ้ย ตาย นาง เจริญ และ โจทก์ ที่ 3 ได้ จดทะเบียน แบ่งแยก กรรมสิทธิ์รวม ออกจาก กันและ นาง เจริญ ยัง จดทะเบียน รับ เอา ส่วน ของ โจทก์ ที่ 5 ไว้ แทน โจทก์ ที่ 5โดย ทายาท ของ นาง ปุ้ย และ คณะกรรมการ ของ โจทก์ ที่ 5 ทราบ เรื่อง ครั้น วันที่ 30 มีนาคม 2514 นาง เจริญ ตาย ปรากฎ ว่า โฉนด ที่ดิน เลขที่ 5 หาย ไป โจทก์ และ พวก ไป ขอ ออก โฉนด ใหม่ ที่ สำนักงาน ที่ดินกรุงเทพมหานคร จึง ทราบ ว่า จำเลย ที่ 1 ได้ แจ้งเท็จ ต่อ เจ้าพนักงาน ที่ดินว่า นาง เจริญ ไม่มี ทายาท อื่น นอกจาก ตน เจ้าพนักงาน หลงเชื่อ จึง โอน กรรมสิทธิ์ ที่ดิน ให้ จำเลย ที่ 1 และ ใน วันเดียว กัน นั้น จำเลย ที่ 1ได้ จดทะเบียน ยกให้ โดยเสน่หา แก่ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 จำเลย ที่ 2สมคบ กับ จำเลย ที่ 4 จดทะเบียน ขายฝาก ที่ดิน โฉนด เลขที่ 5 ให้จำเลย ที่ 4 โดย ทราบ ถึง ความ ไม่สุจริต ของ จำเลย ที่ 1 โจทก์ ที่ 4ได้ ดำเนินคดี จำเลย ที่ 1 ฐาน แจ้ง ให้ เจ้าพนักงาน จด ข้อความ อันเป็นเท็จศาล พิพากษา รอการลงโทษ จำคุก คดีถึงที่สุด แล้ว จำเลย ที่ 1 จึง ถูกกำจัด มิให้ ได้รับ มรดก ราย นี้ เพราะ ปิดบัง ทรัพย์มรดก จำเลย ที่ 2และ ที่ 3 ย่อม ไม่ได้ กรรมสิทธิ์ ด้วย ขอให้ พิพากษา ว่า จำเลย ที่ 1ถูก กำจัด มิให้ ได้รับ มรดก ให้ จำเลย ที่ 2 ถึง ที่ 4 โอน โฉนด ที่ดินเลขที่ 5 เนื้อที่ 1 ไร่ 2 งาน 14 ตารางวา ให้ โจทก์ ที่ 1 ถึง ที่ 4และ ให้ จำเลย ที่ 2 โอน ที่ดิน เนื้อที่ 1 ไร่ ให้ โจทก์ ที่ 5 หาก ไม่ปฏิบัติ ตาม ให้ ถือเอา คำพิพากษา เป็น การแสดง เจตนา แทน
จำเลย ทั้ง สี่ ให้การ ว่า นาง ปุ้ย ไม่เคย ยก ที่ดิน ให้ โจทก์ ที่ 5เพื่อ การ กุศล และ นาง เจริญ ไม่เคย ถือ กรรมสิทธิ์ ที่ดิน แทน โจทก์ ที่ 5จำเลย ที่ 1 รับโอน มรดก นาง เจริญ เพื่อ ยกให้ จำเลย ที่ 2 ที่ 3โดยสุจริต ไม่ได้ ปิดบัง ทรัพย์มรดก โจทก์ ที่ 5 ไม่ได้ เข้า ครอบครองปรับปรุง ที่ดิน เป็น สุสาน ฝัง ศพ และ ตาม ฟ้อง ไม่ได้ ความ ชัด ว่า ที่ดินส่วน ของ โจทก์ ที่ 5 อยู่ ใน ส่วน ของ นาง เจริญ หรือ ส่วน ของ โจทก์ ที่ 3โจทก์ ที่ 5 ไม่มี อำนาจฟ้อง จำเลย ที่ 4 ซื้อ ฝาก ที่ดิน ไว้ จากจำเลย ที่ 2 โดยสุจริต ไม่ทราบ ว่า ที่ดิน มี ข้อพิพาท และ พ้น กำหนดไถ่ แล้ว โจทก์ ฟ้องคดี นี้ โดย อ้าง สิทธิ การ เป็น ทายาท เรียกร้อง ให้ส่งมอบ ทรัพย์มรดก นาง เจริญ เช่นเดียว กับ ที่ เคย ฟ้อง จำเลย มา ครั้งหนึ่ง แล้ว ตาม คดี หมายเลขแดง ที่ 12684/2521 ศาล วินิจฉัยถึงที่สุด ว่าคดี โจทก์ ขาดอายุความ 1 ปี จึง เป็น ฟ้องซ้ำ คดี ขาด อายุความ และ ฟ้องเคลือบคลุม ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษายก ฟ้อง โจทก์ ทั้ง ห้า อุทธรณ์ ระหว่างพิจารณา ของ ศาลอุทธรณ์ โจทก์ ที่ 2 ตาย ศาลอุทธรณ์ อนุญาตให้ โจทก์ ที่ 3 เข้า เป็น คู่ความ แทน และ พิพากษายืน โจทก์ ทั้ง ห้า ฎีกาศาลฎีกา พิพากษายก คำพิพากษา ของ ศาลล่าง ทั้ง สอง ให้ ศาลชั้นต้นพิจารณา พิพากษา ใหม่ ตาม รูป ความ
ศาลชั้นต้น พิพากษายก ฟ้อง
โจทก์ ทั้ง ห้า อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน
โจทก์ ที่ 1 และ ที่ 5 ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า ประเด็น ข้อ ที่ โจทก์ ที่ 1 และ ที่ 5 ฎีกา ว่าคดี นี้ เป็น คดีแพ่ง ที่ เกี่ยวเนื่อง กับ คดีอาญา ที่ โจทก์ เคย ฟ้องจำเลย ที่ 1 ฐาน แจ้ง ให้ เจ้าพนักงาน จด ข้อความ อันเป็นเท็จ ซึ่ง จะ ต้องฟัง ข้อเท็จจริง ใน คำพิพากษา ส่วน คดีอาญา ดังกล่าว มา ประกอบการวินิจฉัย ใน คดี นี้ หรือไม่ นั้น เป็น การ ฎีกา ใน ปัญหาข้อกฎหมาย พิเคราะห์แล้ว ใน การ วินิจฉัย ว่าคดี ใด เป็น คดีแพ่ง ที่ เกี่ยวเนื่อง กับ คดีอาญาหรือไม่ นั้น จะ ต้อง พิจารณา ว่า สิทธิเรียกร้อง ใน ทางแพ่ง ได้ อาศัยมูล ความผิด ใน ทางอาญา แต่ คดี นี้ เป็น คดี ที่ โจทก์ ที่ 1 ถึง ที่ 5ฟ้อง ว่า จำเลย ที่ 1 ได้ ทำการ ปิดบัง ยักย้าย ทรัพย์มรดก อันเป็น เหตุให้ จำเลย ที่ 1 ถูก กำจัด มิให้ รับมรดก ตาม กฎหมาย ซึ่ง มิได้อาศัย มูลคดี อัน เกิดจาก การกระทำ ความผิด อาญา ของ จำเลย ที่ 1ที่ โจทก์ เคย ฟ้อง จำเลย ที่ 1 ใน ความผิด ฐาน แจ้ง ให้ เจ้าพนักงานจด ข้อความ อันเป็นเท็จ คดี นี้ จึง มิใช่ คดีแพ่ง เกี่ยวเนื่อง คดีอาญา ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 46 แต่ ประการใด ดังนั้นคดี นี้ ศาล จึง ไม่จำต้อง ฟัง ข้อเท็จจริง ใน คดีอาญา ตาม ที่ โจทก์ เคย ฟ้องจำเลย ที่ 1 เพื่อ นำ มา ประกอบการ วินิจฉัย คดี นี้ ดัง ที่ โจทก์ ที่ 1ถึง ที่ 5 ฎีกา
พิพากษายืน
