แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินที่มีเพียงใบเหยียบย่ำนั้นมีเพียงสิทธิครอบครองเมื่อถูกแย่งการครอบครองเกิน 1 ปีแล้ว ผู้มีใบเหยียบย่ำฟ้องไม่ได้ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1375 แต่ถ้าถูกแย่งการครอบครองยังไม่ครบ 1 ปี ฟ้องขับไล่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องจำเลยแต่ละคนเป็น 3 สำนวน ความต้องกันว่า โจทก์มีนาโดยได้รับใบเหยียบย่ำครอบครองถือกรรมสิทธิ์มานาน 20 ปีเศษ จำเลยแต่ละคนขอยืมทำนาคนละแห่งในเนื้อนา ต่อมาจำเลยจะเอาเป็นของจำเลย จำเลยทั้ง 3 ปฏิเสธต่อสู้ว่า ใบเหยียบย่ำของโจทก์ขาดอายุที่พิพาทรกร้างว่างเปล่าอยู่นอกใบเหยียบย่ำ จำเลยโก่นสร้างทำเป็นนามา 2 ปี, 3 ปี, และ 1 ปี ตามลำดับ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า แม้โจทก์จะเคยครอบครอง แต่ได้สละการครอบครองจำเลยได้ครอบครองโดยพลการ ต่อมา โจทก์ฟ้องขับไล่ไม่ได้ ให้ยกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า นายทา นายเหลี่ยมจำเลย ครอบครองมาเกิน 1 ปี โจทก์ฟ้องเอาคืนไม่ได้ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1375 ส่วนนายแถมจำเลยเพิ่งเข้าครอบครองในปีที่โจทก์ฟ้องยังไม่ถึงปี ที่พิพาทโจทก์ทำประโยชน์มาก่อน พิพากษากลับเฉพาะสำนวนที่ 3 ให้ขับไล่จำเลย
โจทก์ผู้แพ้ความในสำนวนที่ 1-2 และนายแถมจำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า นายทา นายเหลี่ยมเข้าครอบครองคนละแห่งเกิน 1 ปี โจทก์จึงฟ้องขับไล่ เห็นว่าที่เหล่านี้มีหลักฐานเพียงใบเหยียบย่ำ โจทก์มีเพียงสิทธิครอบครองเมื่อถูกแย่งการครอบครองเกิน 1 ปีแล้วโจทก์ฟ้องไม่ได้ตามบทกฎหมายที่ศาลอุทธรณ์ชี้ไว้ส่วนประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ที่โจทก์อ้างไม่ใช่สำหรับที่ชนิดนี้
ส่วนสำนวนที่ 3 นายแถมจำเลยเข้าแย่งการครอบครองยังไม่ครบปีก็ถูกฟ้อง ที่นั้นเป็นที่โจทก์ยังครอบครองอยู่ ยังไม่ได้สละ จึงฟ้องขับไล่นายแถมจำเลยได้
พิพากษายืน
