แหล่งที่มา : สำนักงาน ส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
สัญญาซื้อขายกำหนดว่าหากผู้ขายผิดสัญญาจนผู้ซื้อบอกเลิกสัญญาและผู้ซื้อซื้อสิ่งของจากบุคคลอื่นผู้ขายยอมรับผิดชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นจากที่กำหนดไว้ในสัญญาเช่นนี้หากผู้ซื้อทำสัญญาซื้อขายกับบุคคลอื่นและต้องซื้อของนั้นในราคาที่เพิ่มขึ้นผู้ขายก็ต้องรับผิดชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นตามสัญญากรณีหาจำต้องรอให้การซื้อขายรายหลังมีการส่งมอบสิ่งของและชำระราคาเสียก่อนไม่แต่สิ่งของที่ซื้อใหม่ต้องเป็นชนิดเดียวกับสิ่งของที่ทำสัญญากับผู้ขาย.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ทำสัญญาซื้อขายกับจำเลยที่ 1 แต่จำเลยที่ 1 ในฐานะผู้ขายผิดสัญญา จึงขอให้ชดใช้ค่าเสียหาย จำเลยให้การว่าไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์ ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ จำเลยทั้งสามอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์ โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า
ปัญหาตามฎีกาของโจทก์คงมีเฉพาะประเด็นว่า โจทก์มีสิทธิเรียกให้จำเลยชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นตามฟ้องหรือไม่ พิเคราะห์แล้วข้อเท็จจริงได้ความว่า โจทก์บอกเลิกสัญญากับจำเลยที่ 1 ตั้งแต่วันที่ 29 กันยายน 2523 และสงวนสิทธิเรียกร้องให้จำเลยที่ 1 ชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นตามที่กำหนดไว้ในสัญญาข้อ 8 วรรคสอง (ซึ่งมีข้อความว่า “เมื่อครบกำหนดส่งมอบถ้าจำเลยที่ 1 ไม่ส่งมอบสิ่งของหรือส่งไม่ถูกต้องหรือส่งไม่ครบจำนวนตามสัญญา โจทก์มีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ และถ้าโจทก์ซื้อสิ่งของจากบุคคลอื่นเต็มจำนวนหรือเฉพาะส่วนที่ขาดส่งภายในกำหนด 3 เดือนนับแต่วันที่บอกเลิกสัญญา จำเลยที่ 1ยอมรับผิดชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นจากที่กำหนดไว้ในสัญญา” ผู้ย่อ) แล้วโจทก์จัดซื้อฉากตายใหม่โดยวิธีประกวดราคาและทำสัญญาซื้อฉากตายจำนวน 1,080 อัน ราคา 599,400 บาท จากห้างหุ้นส่วนจำกัด ส.สินเจริญพาณิชย์ ผู้ประกวดราคาได้เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2523 ตามสัญญาซื้อขายเอกสารหมาย จ.10 ภายในกำหนดเวลา 3 เดือนนับแต่วันที่บอกเลิกสัญญา ศาลฎีกาเห็นว่า เมื่อโจทก์ได้จัดซื้อฉากตายใหม่โดยทำสัญญาซื้อขายภายในกำหนดเวลาตามสัญญาข้อ 8 วรรคสองแล้ว จำเลยที่ 1 ก็ต้องรับผิดชดใช้ราคาที่เพิ่มขึ้นตามสัญญา ถ้าโจทก์จะต้องซื้อของนั้นในราคาที่เพิ่มขึ้น กรณีหาจำต้องรอให้การซื้อขายรายหลังมีการส่งมอบสิ่งของและชำระราคาที่ซื้อขายกันตามสัญญาเสียก่อนไม่ แต่การจัดซื้อสิ่งของตามสัญญาข้อ 8 วรรคสองนั้นหมายถึงซื้อสิ่งของชนิดเดียวกันกับสิ่งของที่ทำสัญญาซื้อจากจำเลยที่ 1 กล่าวคือ ต้องเป็นยี่ห้อและขนาดเดียวกัน มิใช่ว่าจะเลือกซื้อสิ่งของใหม่ที่มีคุณภาพดีกว่าอย่างไรก็ได้ เพราะจะเป็นการได้เปรียบและไม่เป็นธรรมแก่คู่กรณีตามสัญญาซื้อขายเอกสารหมาย จ.10 ปรากฏว่า ฉากตายที่ซื้อจากห้างหุ้นส่วนจำกัด ส.สินเจริญพาณิชย์ เป็นยี่ห้อคุนเคล ผลิตจากประเทศเยอรมัน ขนาดของตัวฉาก 20/5 มิลลิเมตร ส่วนที่ซื้อจากจำเลยที่ 1 ยี่ห้อโอเซี่ยน ผลิตจากประเทศญี่ปุ่นขนาดของตัวฉากไม่เล็กกว่า 20/4.5 มิลลิเมตร ซึ่งไม่ใช่ของชนิดเดียวกัน ปกติสินค้าที่ผลิตจากประเทศเยอรมันย่อมจะมีคุณภาพดีและแพงกว่าสินค้าที่ผลิตจากประเทศญี่ปุ่นซึ่งนายวรัช กมุทมาศ พยานโจทก์ก็เบิกความว่า โดยทั่ว ๆ ไปสินค้าจากประเทศเยอรมันแพงกว่าสินค้าของประเทศญี่ปุ่นโจทก์มิได้นำสืบให้เห็นว่าในช่วงเวลา 3 เดือนนับแต่วันที่บอกเลิกสัญญา ราคาฉากตายชนิดที่ทำสัญญาซื้อจากจำเลยที่ 1 มีราคาเพิ่มขึ้นอีกเป็นเงินเท่าใด ข้อนี้นายกฤษดา จิระวีระนุวัตต์ หุ้นส่วนผู้จัดการของจำเลยที่ 1 เบิกความว่าจำเลยที่ 1 ได้เข้าสู้ราคาในการประกวดราคาครั้งหลังด้วย โดยเสนอในราคาเดิมเพราะราคาของไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่งตามสรุปผลการพิจารณาซองประกวดราคาเอกสารหมาย จ.10ก็ปรากฏว่ามีผู้เสนอฉากตายยี่ห้อโอเซี่ยนเข้าประกวดราคาด้วยถึง2 ราย ราคาฉากตายดังกล่าวอาจยังไม่เปลี่ยนแปลงดังที่จำเลยนำสืบก็ได้ ดังนั้นเมื่อโจทก์นำสืบไม่ได้ว่าภายในเวลา 3 เดือนนับแต่วันที่โจทก์บอกเลิกสัญญา โจทก์ได้จัดซื้อฉากตายชนิดเดียวกับที่ทำสัญญาซื้อจากจำเลยที่ 1 ในราคาเพิ่มขึ้นอีกเท่าใด กรณียังถือไม่ได้ว่าโจทก์ได้รับความเสียหาย โดยต้องซื้อฉากตายชนิดเดียวกันนั้นในราคาที่เพิ่มขึ้น จำเลยทั้งสามจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้เงินให้แก่โจทก์ตามฟ้อง ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์นั้นศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยในผล
พิพากษายืน.
