แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ข้อความในเอกสารซึ่งจำเลยปลอมลายมือชื่อของ จ. ผู้เสียหายน่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้เสียหายหรือไม่นั้น เป็นปัญหาข้อเท็จจริงโจทก์ฟ้องว่าน่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้เสียหาย แม้จำเลยรับสารภาพแต่ศาลเห็นว่าไม่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้เสียหาย ศาลก็พิพากษายกฟ้อง
โจทก์ฟ้องจำเลยต่อศาลแขวงว่า จำเลยปลอมลายมือชื่อ จ. ผู้เสียหายลงในเอกสารคำร้อง โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ จ. ผู้เสียหายและ น.พนักงานเจ้าหน้าที่ศาลแขวงพิพากษาว่า ที่โจทก์อ้างว่าอาจจะเกิดความเสียหายแก่ จ. นั้น โจทก์มิได้บรรยายว่าจะเกิดความเสียหายอย่างใด จึงไม่อาจจะพิเคราะห์ได้. ส่วนที่อ้างว่าน่าจะเกิดความเสียหายแก่ น. นั้น ตามคำร้องไม่อาจทำให้ น.เสียหาย พิพากษายกฟ้องโจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนโจทก์ฎีกา ศาลฎีการับวินิจฉัยข้อที่ว่า ฟ้องที่เกี่ยวกับ จ.นั้นสมบูรณ์หรือไม่ เพราะเป็นปัญหาข้อกฎหมายและรับวินิจฉัยข้อที่ว่าน่าจะเกิดความเสียหายแก่ จ.หรือไม่เพราะศาลแขวงยกฟ้องด้วยข้อกฎหมาย แต่ศาลอุทธรณ์ยกฟ้องด้วยข้อเท็จจริง โดยได้วินิจฉัยว่ายังไม่เกิดความเสียหายแก่ จ.โจทก์จึงมีสิทธิฎีกาว่า การกระทำของจำเลยเป็นการเสียหายแก่ จ.ส่วนข้อที่ว่าน่าจะเกิดความเสียหายแก่น.หรือไม่นั้น ศาลแขวงยกฟ้องโดยฟังว่าไม่อาจทำให้น. เสียหาย โจทก์จึงต้องห้ามมิให้อุทธรณ์โต้แย้งแม้โจทก์จะอุทธรณ์และศาลอุทธรณ์วินิจฉัยให้ ก็ไม่ก่อให้เกิดสิทธิฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงนี้
ย่อยาว
คดีนี้ โจทก์ฟ้องด้วยวาจา ศาลแขวงพระนครใต้บันทึกคำฟ้องไว้ว่าจำเลยบังอาจปลอมลายมือชื่อนางจินตนา เทเลอร์ ลงในเอกสารคำร้องยื่นต่อผู้กำกับการ ๑ กองตำรวจสันติบาลเพื่อเร่งรัดให้เจ้าพนักงานตำรวจสันติบาลตรวจลายพิมพ์นิ้วมือของนางจินตนา เทเลอร์ ซึ่งจะติดตามสามีเดินทางไปอเมริกา ซึ่งความจริงแล้วนางจินตนามิได้มอบหมายให้จำเลยกระทำการดังกล่าว การกระทำของจำเลยโดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่นางจินตนาและบุคคลอื่น ผู้รู้เห็น กับร้อยตำรวจโทนาวีรัตนาวา เจ้าพนักงานซึ่งมีหน้าที่รับคำร้องและหลักฐานต่าง ๆ จากนางจินตนาโดยร้อยตำรวจโทนาวีหลงเชื่อว่าเป็นคำร้องของนางจินตนา ที่แท้จริงและเป็นเหตุให้ผู้บังคับบัญชาของร้อยตำรวจโทนาวีเข้าใจผิดคิดว่าร้อยตำรวจโทนาวีปฏิบัติหน้าที่ล่าช้า ไม่ให้ความสะดวกแก่ประชาชนผู้มาติดต่อหรือปฏิบัติหน้าที่โดยไม่สุจริต ฯลฯ ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๖๔, ๒๖๘
จำเลยให้การรับสารภาพตลอดข้อหา
ศาลแขวงพระนครใต้พิพากษาว่า โจทก์อ้างว่าอาจจะเกิดความเสียหายแก่นางจินตนาและผู้อื่นที่รู้เห็น แต่มิได้บรรยายว่าจะเกิดความเสียหายอย่างใดจึงไม่อาจจะพิเคราะห์ได้ ส่วนที่อ้างว่าเป็นเหตุให้ผู้บังคับบัญชาร้อยตำรวจโทนาวีเข้าใจผิดคิดว่าร้อยตำรวจโทนาวีปฏิบัติหน้าที่ล่าช้าไม่ให้ความสะดวกและไม่สุจริตนั้น ตามคำร้องไม่ได้กล่าวหาว่าเจ้าหน้าที่ผู้ใดทำล่าช้าหรือไม่สุจริตเลยจึงไม่มีช่องทางที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชน แต่เป็นเรื่องที่โจทก์กล่าวอ้างว่าเป็นเรื่องผู้บังคับบัญชาร้อยตำรวจโทนาวีเข้าใจผิดเอง การกระทำของจำเลยยังไม่เป็นความผิด พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาปรึกษาเห็นว่า ความผิดฐานทำเอกสารปลอม หรือใช้เอกสารปลอมตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๖๔, ๒๖๘ นั้น เรื่องที่ว่าน่าจะเกิดความเสียหายหรือไม่ เป็นปัญหาข้อเท็จจริง คดีนี้ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์ โดยฟังข้อเท็จจริงตามที่โจทก์กล่าวในฟ้องประกอบเอกสารที่โจทก์ส่งศาลว่า การกระทำของจำเลยไม่อาจทำให้ร้อยตำรวจโทนาวีเสียหาย โจทก์จะอุทธรณ์ว่าร้อยตำรวจโทนาวีเสียหายไม่ได้ ต้องห้ามตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงและวิธีพิจารณาความอาญาในศาลแขวง พ.ศ. ๒๔๙๙ มาตรา ๒๒ ที่แก้ไข แม้ศาลอุทธรณ์จะรับวินิจฉัยก็ไม่ก่อให้เกิดสิทธิแก่โจทก์ที่จะฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงนี้ได้เพราะมิได้เป็นข้อที่ยกขึ้นว่ากล่าวในชั้นอุทธรณ์โดยชอบตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา ๑๕ ประกอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๔๙ศาลฎีกาจึงไม่รับวินิจฉัย
ส่วนประเด็นที่ว่า นางจินตนาได้รับความเสียหายหรือไม่นั้น ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า โจทก์อ้างว่าอาจจะเกิดความเสียหายแก่นางจินตนา แต่มิได้บรรยายว่าจะเกิดเสียหายอย่างใด จึงไม่อาจจะพิเคราะห์ได้ อันเป็นการยกฟ้องโจทก์ในข้อกฎหมาย และศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่ายังไม่อาจเกิดความเสียหายแก่นางจินตนาซึ่งเป็นการยกฟ้องโจทก์โดยอาศัยข้อเท็จจริง โจทก์จึงมีสิทธิฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงว่า การกระทำของจำเลยเป็นการเสียหายแก่นางจินตนาได้
เฉพาะปัญหาเรื่องโจทก์ไม่ได้บรรยายว่าจะเกิดความเสียหายแก่นางจินตนาอย่างใดนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า คำฟ้องของโจทก์ที่ศาลบันทึกไว้นั้นเป็นฟ้องที่สมบูรณ์ส่วนนางจินตนาจะเสียหายหรือน่าจะเสียหายหรือไม่ เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งเมื่อพิเคราะห์เอกสารที่จำเลยปลอมลายมือชื่อนางจินตนาแล้ว เห็นว่าไม่น่าจะเกิดความเสียหายอะไรกับนางจินตนา แม้จำเลยให้การรับสารภาพ แต่ถ้าการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิด ศาลก็ยกฟ้องโจทก์ได้
พิพากษายืน
