แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พฤตติการณ์ที่ถือว่ากิจการสำเร็จโดยนายหน้า, เมื่อกิจการสำเร็จเพราะนายหน้าแล้ว คู่สัญญาต้องจ่ายค่านายหน้าตามสัญญาจะยกเอาข้อที่ตัวไปตกลงให้ค่านายหน้าแก่ผู้อื่นอีกมาแก้ตัวให้พ้นความรับผิดไม่ได้
ย่อยาว
ได้ความว่าจำเลยที่ ๑ ตกลงให้โจทก์ที่ ๑ เป็นนายหน้าจำนองที่ดิน โจทก์จึงไปหานางกิมซ่วนให้เป็นผู้รับจำนองและได้นำนางจีบผู้แทนนางกิมซ่วนไปดูที่และได้ต่อรองเรื่องต้นเงินและดอกเบี้ยกันแล้ว โจทก์ไปบอกจำเลยที่ ๑ และกลับมาบอกนางกิมซ่วน ๆ กลับบอกว่าเงินไม่พอต้องไปชวนแม่เข้าหุ้นแล้วโจทก์ก้ป่วนไปอยู่โรงพยาบาล แต่ได้มอบหมายให้นางเขียวกับนางจีบจัดการแทนต่อมา ๕-๖ วันนางเขียวได้พานางจีบนางกิมซ่วนไปเฝ้าจำเลยที่ ๑ แต่ยังไม่ตกลงกันอย่างไร ต่อมา อีก ๔-๕ วันนางเขียวพานางกิมซ่วนกับจำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นมารดาไปเฝ้าจำเลยที่ ๑ แล้วก็ตกลงจำนองกันระหว่างจำเลยที่ ๑ กับจำเลยที่ ๒ ในคราวนี้
ฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่าการจำนองสำเร็จโดยจำเลยที่ ๒ ไปติดต่อกับจำเลยที่ ๑ เอง จำเลยจึงไม่ต้องให้ค่านายหน้าแก่โจทก์
ศาลแพ่งพิพากษาให้จำเลยที่ ๑ ชำระค่านายหน้าแก่โจทก์ที่ ๑ ตามสัญญา
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง
ศาลฎีกาตัดสินว่า การจำนองสำเร็จด้วยการวิ่งเต้นของโจทก์ที่ ๑ ส่วนข้อที่ว่านางกิมซ่วนไม่ได้เป็นผู้แทนโจทก์และมิได้ทำหน้าที่ในฐานะนายหน้านั้น เห็นว่านางกิมซ่วนอยู่ในฐานะผู้รับจำนองจะรับจำนองเองหรือให้ใครรับจำนองก็มีผลเหมือนกัน และเห็นว่าการที่จำเลยที่ ๑ เสียค่านายหน้าให้แก่จำเลยที่ ๒ โดยคำขอร้องของจำเลยที่ ๒ นั้นเป็นอีกส่วน ๑ ไม่เกี่ยวกับโจทก์ จึงพิพากษายืนตามศาลแพ่ง
