แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การซื้อขายที่นามือเปล่าแม้ทำไม่ถูกแบบ ถ้าผู้ขายได้ส่งมอบที่นานั้นให้ผู้ซื้อครอบครองแล้วผู้ขายย่อมหมดสิทธิเรียกคืน
ย่อยาว
โจทย์ฟ้องขอไถ่ถอนการจำนองที่ดินจากจำเลย ได้ความว่านายเบี้ยวซึ่งเป็นสมาชิกสหกรณ์เนินโพก็กู้เงินสหกรณ์ไปเอาที่นาจำนองเป็นประกันไว้ นายเบี้ยวตาย นางไฝภริยานายเบี้ยวยอมขายที่นาที่จำนองไว้ต่อสหกรณ์ให้แก่นายพวง ประธานกรรมการได้มีการตกลงซื้อขายกันในที่ประชุมกรรมการของสหกรณ์และมอบการครอบครองที่ดินให้แก่นายพวงไป แต่ยังหาได้แก้ทะเบียนการจำนองไม่ ต่อมานางไฝตาย โจทก์ซึ่งเป็นทายาทขอไถ่การจำนอง
ศาลชั้นต้นเห็นว่าการซื้อขายไม่สมบูรณ์ เพราะไม่ได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ถือว่ายังไม่มีการซื้อขาย พิพากษาให้โจทก์มีสิทธิไถ่ที่นารายนี้จากจำเลยได้
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ที่นารายนี้เป็นที่มือเปล่านางไฝมีแต่สิทธิครอบครอง ได้ทำการโอนหนี้กันทางบัญชีสหกรณ์แล้ว แม้ไม่ได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ก็ใช้ได้ โดยนางไฝได้ส่งมอบที่นาให้นายพวงครอบครองตั้งแต่นั้นมา แสดงว่านางใฝสละเจตนาครอบครอง นางไฝจึงหมดสิทธิ พิพากษากลับว่าโจทก์ไม่มีสิทธิไถ่คืน
โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า แม้การซื้อขายจะไม่ถูกแบบแต่ที่ดินรายนี้เป็นที่มือเปล่า ซึ่งนางไฝมีแต่สิทธิครอบครอง เมื่อนางไฝได้สละการครอบครองแล้ว นางไฝก็หมดสิทธิในเรื่องที่นามือเปล่า ไม่มีกฎหมายสนับสนุนให้ผู้ครอบครองได้กรรมสิทธิพิพากษายืนว่าโจทก์ไม่มีสิทธิ์ไถ่คืน
