แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การกล่าวข้อความในลักษณคัดค้านการเลือกตั้งตามกฎหมาย แต่เป็นการใส่ความผู้อื่นถือว่ากล่าวเพื่อสาธารณประโยชน์ตาม ม.284 (1) ซึ่งจำเลยขอสืบความจริงได้ แต่ถ้าหากสืบไม่สมต้องมีความผิดประมวลวิธีพิจารณาอาญา ม.156, 292 ฟ้อง,ตัดสิน จำเลยในคดีหมิ่นประมาทซึ่งขอสืบความจริงตาม ม.284 หากสืบไม่ได้แม้โจทก์อ้าง ม.282 เป็นบทลงโทษจำเลยก็ต้องรับโทษดังที่กำหนดไว้ในมาตรา 284 อ้างฎีกาที่ 935/2478
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องจำเลยทั้ง 2 หาว่าหมิ่นประมาทโจทก์ ภายหลังได้ขอถอนฟ้องฉะเพาะตัวจำเลยที่ 2 เสีย ปรากฎว่าจำเลยที่ 1 ได้ยื่นคำร้องต่อเลขาธิการคณะรัฐมนตรีมีข้อความหลายประการคัดค้านการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งโจทก์เป็นผู้รับเลือก ในคำร้องของจำเลยมีข้อความหาว่าโจทก์เป็นผู้มีความประพฤตติ์เสียหายต่างๆ และว่าโจทก์สมคบกับพวกผู้ร้ายจะนำยาเบื่อมาวางเพื่อขึ้นปล้นบ้านจำเลย ๆ ได้ขอสืบข้อความที่กล่าวหาโจทก์ทุกข้อซึ่งศาลอุทธรณ์เห็นว่าการที่จำเลยจะขอสืบแสดงว่าโจทก์เป็นบุคคลที่มีความประพฤตติ์เสเพลเป็นอาจิณเพื่อสนับสนุนคำร้องคัดค้านการเลือกตั้งนั้นเป็นสาธารณประโยชน์ จึงอนุญาตให้สืบได้
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์
ศาลอุทธรณ์ตัดสินว่าคำใดที่กล่าวเพื่อเป็นสาธารณประโยชน์ จำเลยย่อมกล่าวได้ในลักษณคัดค้านการเลือกตั้งตามกฎมหายแต่ต้องกล่าวตามข้อความที่เป็นจริงโดยเจตนาจะให้เป็นสาธารณประโยชน์ แต่ในคดีนี้ข้อที่จำเลยกล่าวมาว่า โจทก์เป็นคนเก่งในทางประทุษฐกรรมและสมคบกับผู้ร้ายให้นำยาเบื่อมาวางที่บ้านจำเลยนั้นไม่เป็นความจริง แม้จะมีเจตนาจะให้เป็นสาธารณประโยชน์ก็ต้องมีความผิดหาได้รับความยกเว้นตาม ม.284 (1) ไม่พิพากษาให้ปรับจำเลย 200 บาทตามมาตรา 282
ศาลฎีกาตัดสินว่า ถ้อยคำที่จำเลยกล่าวหาโจทก์ในคำร้องของจำเลยนั้นเป็นหมิ่นประมาทโจทก์ไม่มีปัญหาและเห็นพ้องกับศาลอุทธรณ์ว่า คำใดที่กล่าวเพื่อสาธารณประโยชน์จำเลยย่อมกล่าวได้ในลักษณคัดค้านการเลือกตั้งตามกฎหมาย แต่ต้องกล่าวตามข้อความที่เป็นจริง และเมื่อจำเลยสืบไม่ได้ว่าข้อความที่จำเลยกล่าวใส่ความเป็นความจริงแล้วก็มีผิดจะอ้างว่ามีเหตุทำให้จำเลยประพฤติเสียหายจึงร้องเรียนไปนั้นไม่ได้ และเห็นว่าการกล่าวของจำเลยนั้นมิได้เข้าข้อยกเว้นตามม.283 เลยและเมื่อจำเลยขอสืบความจริงตามมาตรา 284 เมื่อสืบไม่สมก็ต้องมีผิดตามมาตรา 284 ดังตัวอย่างฎีกาที่ 935/2478 จึงพิพากษาให้ลงโทษจำคุกจำเลย 1 เดือนปรับ 40 บาท ตามมาตรา 284 โทษจำให้รอไว้ตามมาตรา 40, 41
