แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินสินสมรสมีชื่อผัวเมียในโฉนดด้วยกันผัวตาย ต้องแบ่งตามกฎหมายผัวเมียและมฤดก บุตร์ที่เกิดในทางลับบิดารับว่าเปนบุตร์มีสิทธิได้รับมฤดกของบิดา พ.ร.บ.ออกโฉนดที่ดินไม่ลบล้างกฎหมายลักษณผัวเมียและมฤดก เทียบฎีกาที่ 711/62 ปัญหากฎหมาย
ย่อยาว
คดีนี้มีปัญหาว่า จำเลยเปนบุตร์นายอิ๋นผู้ตายซึ่งเกิดโดยทางลับ แต่นายอิ๋นยินยิมให้จำเลยใช้นามสกุลและลงชื่อนายอิ๋นเปนบิดาในสำมโนครัวนั้น จำเลยมีสิทธิได้รับมฤดกของนายอิ๋นผู้ตายหรือไม่และการแบ่งที่ดินสินสมรสซึ่งมีชื่อสามีและภรรยาเปนผู้ถือกรรมสิทธิจะแบ่งอย่างไร
ศาลฎีกาตัดสินยืนตามศาลล่างทั้ง ๒ ว่า เมื่อนายอิ๋นรับรองว่าจำเลยเปนบุตร์แล้ว จำเลยก็มีสิทธิได้รับมฤดก ข้อที่โจทก์อ้างกฎหมายลักษณมฤดกบทที่ ๒๓ ซึ่งบัญญัติว่าบุตร์ที่บิดามารดาขับไล่เสียจากเรือน เพราะสั่งสอนมิฟังและไม่นับว่าเปนบุตร์ ห้ามไม่ให้รับมฤดกบิดามารดามานั้น ไม่ตรงต่อคดีนี้ ส่วนที่ดินโฉนดที่ ๒๙๓๙-๒๙๘๔ นั้น ถึงจะมีชื่อโจทก์และนายอิ๋นอยู่ด้วยกันก็ดี แต่ที่รายนี้เปนสินสมรสได้มาระวางโจทก์กับนายอิ๋นเปนผัวเมียกัน ก็ย่อมเปนเจ้าของทรัพย์ด้วยกัน เมื่อทรัพย์นั้นจะต้องแบ่งเปนสมรสและมฤดก ก็ต้องแบ่งตามกฎหมายลักษณผัวเมียบทที่ ๖๘ และพระราชบัญญัติออกโฉนดที่ดินหาได้ลบล้างกฎหมายลักษณผัวเมียและมฤดกไม่ จึงให้แบ่งที่รายนี้ออกเปน ๓ ส่วน เปนสมรสของโจทก์ ๑ ส่วน นายอิ๋น ๒ ส่วน ๆ ของนายอิ๋นเอาไปรวมกับเงินครึ่งหนึ่งที่ได้รับจากการขายที่ดินสินเดิมโฉนดที่ ๓๑๐๙ เปนมฤดก แล้วแบ่งเปน ๒ ภาค ๆ ภรรยาให้ได้แก่โจทก์ ภาคญาติให้แก่จำเลยแล ฮ.บุตร์นายอิ๋นคนละเท่า ๆ กัน
