แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การเปลี่ยนเวลาชำระเงินไม่ใช่เป็นการแปลงหนี้ใหม่ ย้อนสำนวนให้ศาลเดิมสืบพะยานใหม่ ลักษณะพะยาน สืบพะยานบุคคลแก้ไขพะยานเอกสารได้เพียงไร
ย่อยาว
ได้ความว่าจำเลยกู้เงินของพระยาโขฏึกไป ๓๐๐๐ บาท โดยมีหนังสือเป็นหลักฐาน ต่อมาผุ้รับมฤดกของพระยาโขฏึกได้ผ่อนเวลาให้จำเลยชำระหนี้เป็นงวด ๆ คือโจทก์ได้ให้ทนายเร่งรัดเงินจากจำเลย ๆ จึงขอผ่อนผันส่งต้นเงิน ๒๕๐ บาท กับดอกเบี้ยที่ค้าง ๒๑๐ บาท แลยอมเสียค่าทนายให้โจทก์อีก ๔๐ บาทด้วย บัดนี้จำเลยไม่ชำระเงินที่ค้างอยู่อีก โจทก์จึงฟ้องเรียกเงินจำนวนนั้นตามสัญญากู้เดิม จำเลยต่อสู้ส่าเจ้าหนี้ได้ผ่อนเวลาชำระหนี้ให้จำเลยแล้ว การเปลี่ยนเวลาชำระเงินเป็นการแปลงหนี้ใหม่ กับยังไม่ถึงคราวส่งเงินงวดที่ ๒ โจทก์ไม่มีสิทธิฟ้องจำเลย
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การเปลี่ยนเวลาชำระเงิน ไม่ใช่เรื่องแปลงหนี้ การแปลวงหนี้คือระงับหนี้เก่าแปลงเป็นหนี้ใหม่ เรื่องนี้ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอันใด หนังสือกู้เดิมเจ้าหนี้ยังถือเป็นหลักฐานอยู่ จะเรียกว่าแปลงหนี้ไม่ได้ ส่วนข้อต่อสู้ของจำเลยว่าเจ้าหนี้ได้ผ่อนเวลาชำระหนี้ให้จำเลยจริงหรือไม่นั้น ศาลเดิมยังมิได้สืบพะยานให้จำเลยหลับรวบรัดตัดสินเสียยังมิชอบ จึงย้อนสำนวนให้ศาลเดิมสืบพะยานตามข้อต่อสู้ของจำเลย แล้วจัดการตามกระบวนความ