แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ระยะเวลา10ปีที่เจ้าของสามยทรัพย์มิได้ใช้ทางภารจำยอมจนทำให้ทางภารจำยอมส่วนพิพาทสิ้นไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1399เป็นสาระสำคัญของสภาพแห่งข้อหาที่โจทก์ต้องบรรยายไว้ในฟ้องโดยแจ้งชัดตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา172วรรคสองเมื่อโจทก์ไม่ได้บรรยายฟ้องว่า พ. และจำเลยมิได้ใช้ทางภารจำยอมส่วนพิพาท10ปีจนทำให้ทางภารจำยอมส่วนพิพาทสิ้นไปแม้ได้นำสืบในชั้นพิจารณาก็เป็นเรื่องนอกฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า โจทก์ เป็น เจ้าของ กรรมสิทธิ์ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 5646และ 20738 แขวง ทุ่งวัดดอน (บ้านทวาย) เขตยานนาวา (บางรัก) กรุงเทพมหานคร จำเลย เป็น เจ้าของ กรรมสิทธิ์ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 20734,20735 และ 20736 แขวง ทุ่งวัดดอน (บ้านทวาย) เขตยานนาวา (บางรัก) กรุงเทพมหานคร เดิม ที่ดิน ของ โจทก์ และ ของ จำเลย เป็น ที่ดิน รวม อยู่ใน ที่ดิน แปลง ใหญ่ โฉนด เลขที่ 5646 แขวง ทุ่งวัดดอน (บ้านทวาย) เขต ยานนาวา (บางรัก) กรุงเทพมหานคร ซึ่ง เป็น กรรมสิทธิ์ ของ นาย ประเวศน์ โตวรรณสูตร ต่อมา นาย ประเวศน์ ได้ แบ่งแยก ที่ดิน แปลง ดังกล่าว ออก เป็น แปลง ย่อย หลาย แปลง และ จดทะเบียน ที่ดิน ส่วน ที่ เหลือของ โฉนด เลขที่ 5646 ซึ่ง มี สภาพ เป็น ถนน ให้ ตกเป็น ภารจำยอม แก่ ที่ดินโฉนด เลขที่ 20734 ถึง 20736 ของ จำเลย จำเลย ตั้ง โรงงาน ประกอบ อาชีพค้า เสื้อผ้า บน ที่ดิน ทั้ง สาม แปลง ของ จำเลย และ ทำ ประตู เข้า ออก ผ่านทางภารจำยอม ทาง ด้าน ทิศเหนือ ส่วน ที่ดิน ภารจำยอม ทาง ด้าน ทิศใต้ กว้าง5 เมตร ยาว 28.5 เมตร จำเลย มิได้ ใช้ ประโยชน์ และ ไม่ได้ เป็น ประโยชน์แก่ ที่ดิน ของ จำเลย แต่ ประการใด จึง ขอให้ เพิกถอน ภารจำยอม เฉพาะ ส่วนทาง ด้าน ทิศใต้ กว้าง 5 เมตร ยาว 28.5 เมตร ของ ที่ดินโฉนด เลขที่ 5646 แขวง ทุ่งวัดดอน (บ้านทวาย) เขตยานนาวา (บางรัก) กรุงเทพมหานคร เสีย
จำเลย ขาดนัด ยื่นคำให้การ
ศาลชั้นต้น พิพากษายก ฟ้อง
โจทก์ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษายืน
โจทก์ ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “ส่วน ที่ โจทก์ ฎีกา ข้อ ต่อไป ว่านาย พันธ์เลิศ และ จำเลย ไม่ได้ ใช้ ประโยชน์ ใน ทางภารจำยอม ส่วน พิพาท เกิน 10 ปี แล้ว โดย โจทก์ บรรยายฟ้อง ให้ ต่อเนื่อง กัน ว่า เมื่อ วันที่19 มกราคม 2524 นาย ประเวศน์ ได้ จดทะเบียน ภารจำยอม ใน ที่ดิน โฉนด เลขที่ 5646 เพื่อ ประโยชน์ แก่ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 20734 ถึง 20736ใน ปี 2528 จำเลย ซื้อ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 20734 ถึง 20736 จากเจ้าของ เดิม โดย จำเลย และ บริวาร ใช้ ทางภารจำยอม เฉพาะ ส่วน ทาง ด้านทิศเหนือ ส่วน ทาง ด้าน ทิศใต้ จำเลย และ บริวาร มิได้ ใช้ ประโยชน์แต่อย่างใด คำฟ้อง ของ โจทก์ ดังกล่าว พอ รับฟัง ได้ว่า นับแต่ จดทะเบียนภารจำยอม ตั้งแต่ ปี 2524 จำเลย และ บริวาร ไม่เคย ใช้ ทางภารจำยอมส่วน พิพาท เลย ส่วน ระยะเวลา ที่ จำเลย และ บริวาร ไม่ได้ ใช้ ประโยชน์ใน ทางภารจำยอม ส่วน พิพาท เป็น เวลา กี่ ปี เป็น หน้าที่ ของ โจทก์ ที่ จะ ต้องนำสืบ ใน ชั้นพิจารณา ต่อไป โจทก์ ไม่จำต้อง บรรยาย ถึง ตัว บทที่ อ้างว่าจำเลย มิได้ ใช้ ทางพิพาท ที่ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัย ว่า โจทก์ มิได้ว่ากล่าว มา ใน ฟ้อง แต่ แรก โจทก์ เพิ่ง มากล่าว อ้าง ใน ชั้น นำสืบ จึง เป็นเรื่อง นอกฟ้อง นอกประเด็น ศาลอุทธรณ์ ไม่จำต้อง วินิจฉัย โจทก์ ไม่เห็นด้วย กับ ข้อ วินิจฉัย ของ ศาลอุทธรณ์ ดังกล่าว นั้น เห็นว่า ระยะเวลา10 ปี แห่ง การ ที่ เจ้าของ สามยทรัพย์ มิได้ ใช้ ทางภารจำยอม จน ทำให้ทางภารจำยอม ส่วน พิพาท สิ้นไป ตาม ที่ บัญญัติ ไว้ ใน ประมวล กฎหมายแพ่ง และ พาณิชย์ มาตรา 1399 เป็น ข้อ สาระสำคัญ ของ สภาพแห่งข้อหาของ โจทก์ ที่ โจทก์ จะ ต้อง บรรยาย ไว้ ใน ฟ้อง โดย แจ้งชัด ตาม ที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 172 วรรคสอง บัญญัติบังคับ ไว้ มิใช่ ข้อเท็จจริง ที่ เป็น รายละเอียด แห่ง คำฟ้อง ที่ โจทก์สามารถ นำสืบ ได้ ใน ชั้นพิจารณา ดังนั้น เมื่อ โจทก์ ไม่ได้ บรรยายฟ้องว่า นาย พันธ์เลิศ และ จำเลย มิได้ ใช้ ทางภารจำยอม ส่วน พิพาท 10 ปี จน ทำให้ ทางภารจำยอม ส่วน พิพาท สิ้นไป แม้ โจทก์ จะ นำสืบ ถึง เรื่องดังกล่าว ใน ชั้นพิจารณา ข้อ นำสืบ ของ โจทก์ ที่ ว่า นั้น ก็ เป็น เรื่องนอกฟ้อง นอกประเด็น ที่ ศาลอุทธรณ์ ไม่ วินิจฉัย ให้ นั้น ชอบแล้ว ฎีกา ของโจทก์ ข้อ นี้ ฟังไม่ขึ้น เช่นกัน ”
พิพากษายืน
