แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้าของจำเลยมีลักษณะตัวอักษรและภาพวาดเหมือนกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์มากจนเกินกว่าที่บุคคลจะคิดประดิษฐ์ขึ้นเองโดยมิได้เลียนแบบกันการที่จำเลยใช้เครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าพิพาทกับสินค้ากระดาษทรายเช่นเดียวกับสินค้าของโจทก์ย่อมแสดงให้เห็นว่าจำเลยเลียนแบบเครื่องหมายการค้าของโจทก์อันอาจทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดว่าสินค้าของจำเลยเป็นสินค้าของโจทก์หรือโจทก์มีส่วนร่วมในความเป็นเจ้าของสินค้าด้วยจึงเป็นการกระทำที่ไม่สุจริตเมื่อปรากฏว่าโจทก์ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ในต่างประเทศหลายประเทศมาตั้งแต่พ.ศ.2499ตลอดจนลงทุนโฆษณาเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมาก่อนจำเลยโจทก์จึงมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าพิพาทดีกว่าจำเลย แม้จำเลยจะครอบครองเครื่องหมายการค้าที่ได้รับจดทะเบียนไว้แล้วเป็นเวลานานประมาณ28ปีแล้วก็ตามแต่เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าพิพาทดีกว่าจำเลยและจำเลยได้จดทะเบียนกับใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวโดยไม่สุจริตแล้วจำเลยย่อมไม่ได้สิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวและโจทก์ย่อมมีสิทธิขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวได้ คำฟ้องโจทก์ในส่วนที่ขอให้ศาลพิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าที่โจทก์ขอจดทะเบียนตามคำขอเลขที่187955ดีกว่าจำเลยและห้ามจำเลยเพิกถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่41940ทะเบียนเลขที่25117นั้นเป็นคำฟ้องตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้าพ.ศ.2474มาตรา41(1)ซึ่งโจทก์มีสิทธิฟ้องต่อศาลได้ไม่ใช่กรณีที่จะต้องอุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าตามมาตรา16วรรคสอง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าโจทก์เป็นเจ้าของผู้ประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าตามรูปและคำเป็นอักษรโรมันคำว่า “SANKYO” อ่านว่า ขันเกียวอยู่ในวงกลมที่มีรูปดาวล้อมรอบวงกลมดังกล่าวซ้อนอยู่ด้านหลังของรูปภูเขาไฟซึ่งมียอดสามยอดและใต้รูปภูเขาไฟมีตัวอักษรโรมันคำว่า “$” อ่านว่า ที.เอส. และโจทก์ยังเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าอักษรโรมันคำว่า “FUJISTAR” อ่านว่า ฟูจิสตาร์ซึ่งได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวไว้ในประเทศ ญี่ปุ่นและในประเทศอื่นๆอีกหลายประเทศเป็นเวลาประมาณ40-50กว่าปีมาแล้วโจทก์ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวสำหรับสินค้าของโจทก์จำพวกกระดาษทรายมีการโฆษณาสินค้าของโจทก์ในประเทศต่างๆรวมทั้งประเทศไทยมาเป็นเวลาหลายสิบปีแล้วนอกจากนี้โจทก์ยังเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้ารูปภูเขาไฟซึ่งมีสามยอดภายใต้รูปภูเขาไฟมีอักษรโรมันคำว่า “TRADE$MARK”อ่านว่า ที.เอส.เทรดมาร์ค ซึ่งมีรูปวงกลมมีดาวล้อมรอบซ้อนส่วนหนึ่งของรูปภูเขาไฟภายในวงกลมมีอักษรโรมัน2แถวแถวบนเขียนเป็นอักษรโรมันโค้งไปตามส่วนขอบวงกลมว่า “WATERPROOFPAPER”อ่านว่า วอเตอร์ปรู๊ฟเปเปอร์ส่วนแถวล่างเป็นอักษรโรมันคำว่า “SANKYORIKAGAKU” อ่านว่า ซันเกียวริคากากุซึ่งเป็นชื่อของบริษัทโจทก์โจทก์ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวกับสินค้าของโจทก์จำพวกกระดาษทรายและได้มีการโฆษณาเป็นที่แพร่หลายในประเทศต่างๆเป็นเวลาหลายสิบปีแล้วเช่นกันสำหรับในประเทศไทยโจทก์ได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามรูปและคำดังกล่าวมาโดยยื่นคำขอในจำพวก50สำหรับสินค้าจำพวกกระดาษทรายต่อกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้ากระทรวงพาณิชย์ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่187955แต่นายทะเบียนเครื่องหมายการค้าปฎิเสธไม่รับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวให้แก่โจทก์โดยให้เหตุผลว่าเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่41940ของจำเลยซึ่งได้ยื่นขอจดทะเบียนไว้ในสินค้าจำพวก50ชนิดสินค้ากระดาษทรายซึ่งโจทก์ได้ยื่นอุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าและขอให้รอการวินิจฉัยไว้ก่อนการที่โจทก์ไม่ได้รับการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าจากนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าก็เพราะจำเลยนำเอาเครื่องหมายการค้าของโจทก์ไปเลียนแบบโดยการใช้รูปเค้าโครงเครื่องหมายการค้าของโจทก์ทั้งหมดไปเป็นแบบเครื่องหมายการค้าของจำเลยแล้วดัดแปลงโดยเพิ่มอักษรโรมันคำว่า “FUJISTARBRAND”กับ”SILICONCARBIDE”และลบชื่อบริษัทของโจทก์ออกไปโดยไม่ได้รับความยินยอมจากโจทก์ซึ่งเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้านั้นแต่เพียงผู้เดียวการกระทำของจำเลยเป็นการแสวงหาประโยชน์ทางการค้าจากเครื่องหมายการค้าดังกล่าวของโจทก์ซึ่งเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมแพร่หลายทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศเป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตทำให้สาธารณชนผู้ซื้อสินค้าภายใต้เครื่องหมายการค้าที่ได้รับจดทะเบียนของจำเลยเกิดหลงผิดได้ว่าเป็นสินค้าของโจทก์หรือโจทก์มีส่วนร่วมในความเป็นเจ้าของด้วยทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายในทางการค้าจากการกระทำของจำเลยเป็นอย่างมากถือว่าละเมิดในเครื่องหมายการค้าของโจทก์และทำให้โจทก์ไม่สามารถได้รับการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่187955ของโจทก์ขอให้พิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่187955ของโจทก์ดีกว่าจำเลยตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่41940ทะเบียนเลขที่25117และสั่งห้ามไม่ให้จำเลยใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวกับสินค้าของจำเลยต่อไปให้จำเลยเพิกถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่41940ทะเบียนเลขที่25117จากกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้ากระทรวงพาณิชย์หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาเป็นการแสดงเจตนาของจำเลยและห้ามจำเลยใช้ยื่นขอจดทะเบียนหรือเข้าเกี่ยวข้องใดๆกับเครื่องหมายการค้ารูปภูเขาไฟสามยอดด้านหลังมีรูปวงกลมดาวล้อมรอบของโจทก์หรือเครื่องหมายการค้าใดๆที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์อีกต่อไปและสั่งให้นายทะเบียนเครื่องหมายการค้ารับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่187955ของโจทก์ด้วย
จำเลยให้การว่าเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่41940ซึ่งจำเลยนำไปจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยนั้นเดิมมีผู้บริหารของบริษัท ไทยซัน จำกัดเป็นผู้ประดิษฐ์คิดขึ้นมิได้ลอกเลียนแบบมาจากผู้ใดตัวอักษร T.S. อ่านว่า ที.เอสย่อมาจากชื่อ THAISUNCO.,LTD. อ่านว่า ไทยซันคัมปะนีลิมิเต็ด ซึ่งเป็นชื่อของบริษัท ไทยซัน จำกัดต่อมาบริษัท ไทยซัน จำกัดโอนสิทธิให้แก่จำเลยและจำเลยนำไปยื่นคำขอจดทะเบียนเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยตั้งแต่พ.ศ.2504โดยสุจริตและมีการต่ออายุเครื่องหมายการค้าตลอดมาจนถึงปัจจุบันจำเลยครอบครองเครื่องหมายการค้านั้นมาโดยสุจริตโดยความสงบโดยเปิดเผยและชอบด้วยกฎหมายด้วยเจตนาเป็นเจ้าของติดต่อกันมาจนถึงบัดนี้เป็นเวลานานกว่า28ปีแล้วจำเลยจึงได้สิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวโจทก์ไม่เคยใช้เครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่187955มาก่อนจำเลยขณะที่จำเลยจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่41940ในประเทศไทยนั้นไม่มีผู้ใดทำการค้าสินค้าที่มีเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมาก่อนจำเลยหาได้ทำละเมิดต่อโจทก์ไม่เมื่อนายทะเบียนปฎิเสธการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ และโจทก์ได้ใช้สิทธิอุทธรณ์ต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าแล้วโจทก์จึงไม่มีสิทธินำคดีมาฟ้องขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้ารูปภูเขาไฟซึ่งมีสามยอดด้านหลังเป็นรูปวงกลมมีดาวล้อมรอบมีอักษรโรมันสามแถวโดยแถวบนคำว่า “WATERPROOFPAPER” แถวกลางคำว่า “SANKYORIKAGAKU” ในแถวล่างคำว่า “TRADE$MARK”ตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่187955ของโจทก์ดีกว่าจำเลยให้เพิกถอนเครื่องหมายการค้าของจำเลยตามคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่41940ทะเบียนเลขที่25117จากทะเบียนเครื่องหมายการค้ากองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้ากระทรวงพาณิชย์ห้ามมิให้จำเลยใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวกับสินค้าของจำเลยอีกต่อไปคำขออื่นให้ยก
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าข้อเท็จจริงเบื้องต้นฟังได้ว่าโจทก์ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าพิพาทซึ่งใช้กับสินค้ากระดาษทรายในประเทศ ญี่ปุ่นตั้งแต่พ.ศ.2499ตามเอกสารหมายจ.9และจ.12แผ่นที่1พร้อมทั้งลงทุนโฆษณาเครื่องหมายการค้าพิพาทในประเทศญี่ปุ่นในปีเดียวกันตามเอกสารหมายจ.10และโจทก์ยังได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าพิพาทในประเทศอื่นๆอีกเช่นประเทศ อินโดนีเซีย ประเทศ สหรัฐอเมริกา ประเทศสาธารณรัฐ ประชาชนจีนเป็นต้นตามเอกสารหมายจ.12ส่วนจำเลยได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามเอกสารจ.2ในสินค้าจำพวก50สำหรับสินค้ากระดาษทรายต่อกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้ากระทรวงพาณิชย์เมื่อพ.ศ.2504เครื่องหมายการค้าของจำเลยมีลักษณะเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์คดีมีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาจำเลยในประเด็นแรกว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าตามคำขอจดทะเบียนเลขที่187955ดีกว่าจำเลยหรือไม่เห็นว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยซึ่งมีอักษรโรมันคำว่า WATERPROOF PAPER ภายในรูปวงกลมส่วนบนและมีรูปภูเขาสามยอดซึ่งภายในภูเขามีอักษรโรมันคำว่า TRADE$MARK ยื่นออกจากวงกลมส่วนล่างโดยมีดาวห้าแฉกล้อมรอบนอกวงกลมนั้นมีลักษณะตัวอักษรและภาพวาดเหมือนกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์มากจนเกินกว่าที่บุคคลจะคิดประดิษฐ์ขึ้นเองโดยมิได้เลียนแบบกันการที่จำเลยใช้เครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าพิพาทกับสินค้ากระดาษทรายเช่นเดียวกับสินค้าของโจทก์ย่อมแสดงให้เห็นว่าจำเลยเลียนแบบเครื่องหมายการค้าพิพาทของโจทก์อันอาจทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดว่าสินค้าของจำเลยเป็นสินค้าของโจทก์หรือโจทก์มีส่วนร่วมในความเป็นเจ้าของสินค้าด้วยจึงเป็นการกระทำที่ไม่สุจริตเมื่อปรากฎว่าโจทก์ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ในประเทศ ญี่ปุ่นมาตั้งแต่พ.ศ.2499รวมทั้งได้จดทะเบียนในต่างประเทศอีกหลายประเทศตลอดจนลงทุนโฆษณาเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมาก่อนจำเลยโจทก์จึงมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าตามคำขอจดทะเบียนเลขที่187955ดีกว่าจำเลย
ปัญหาวินิจฉัยตามฎีกาจำเลยในประเด็นที่สองต่อไปมีว่าจำเลยครอบครองเครื่องหมายการค้าที่ได้รับการจดทะเบียนตามเอกสารหมายจ.2จนได้สิทธิและโจทก์หมดสิทธิขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนดังกล่าวหรือไม่เห็นว่าแม้จำเลยจะได้ครอบครองเครื่องหมายการค้าดังกล่าวเป็นเวลานานประมาณ28ปีแล้วก็ตามแต่เมื่อข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าพิพาทดีกว่าจำเลยและจำเลยได้จดทะเบียนกับใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวโดยไม่สุจริตเสียแล้วจำเลยย่อมไม่ได้สิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวและโจทก์ย่อมมีสิทธิขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวได้คดีไม่มีประเด็นว่าฟ้องโจทก์ขาดอายุความ10ปีตามที่จำเลยฎีกาหรือไม่
ปัญหาวินิจฉัยตามฎีกาจำเลยในประเด็นที่สามสุดท้ายมีว่าเมื่อโจทก์ใช้สิทธิอุทธรณ์ต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าแล้วโจทก์จะใช้สิทธิทางศาลได้หรือไม่เห็นว่าคำฟ้องโจทก์ในส่วนที่ขอให้ศาลพิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าที่โจทก์ขอจดทะเบียนตามคำขอเลขที่187955ดีกว่าจำเลยและให้จำเลยเพิกถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเลขที่41940ทะเบียนเลขที่25117นั้นเป็นคำฟ้องตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้าพ.ศ.2474มาตรา41(1)ซึ่งโจทก์มีสิทธิฟ้องต่อศาลได้ไม่ใช่กรณีที่จะต้องอุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าต่อคณะกรรมการเครื่องหมายการค้าตามมาตรา16วรรคสองฎีกาจำเลยข้อนี้ฟังไม่ขึ้นแต่ได้ใช้พระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้าพ.ศ.2474มาจนถึงวันที่โจทก์ฟ้องก็เป็นเวลาเกินกว่า5แล้วดังนั้นโจทก์จึงนำคดีมาสู่ศาลเพื่อป้องกันในการล่วงสิทธิเครื่องหมายการค้าของโจทก์ไม่ได้เพราะต้องห้ามตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้าพ.ศ.2474มาตรา29วรรคแรกที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษาห้ามมิให้จำเลยใช้เครื่องหมายการค้าพิพาทกับสินค้าของจำเลยอีกต่อไปด้วยนั้นจึงไม่ต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา
พิพากษาแก้เป็นว่าให้ยกคำขอของโจทก์ที่ขอให้ห้ามจำเลยใช้เครื่องหมายการค้าพิพาทกับสินค้าของจำเลยอีกต่อไปด้วยนอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
