แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บทบัญญัติของ ม.824 ซึ่งว่าตัวแทนของตัวการซึ่งอยู่ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาในต่างประเทศ จะต้องรับผิดตามสัญญาที่ได้ทำแทนไปแต่โดยลำพังนั้น เป็นบทยกเว้นจากหลักทั่วไปของ ม.820 เป็นผลให้ตัวแทนต้องรับผิดเป็นส่วนตัว หาใช่เป็นบทยกเว้นความรับผิดของตัวการต่อบุคคลภายนอกไม่.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ ๑ ได้แต่งตั้งมอบหมายให้จำเลยที่ ๒ เป็นตัวแทนหรือมิฉะนั้นก็เชิดให้เป็นที่ประจักษ์ว่าจำเลยที่ ๒ เป็นผู้มีอำนาจในการจัดการโรงแรมอัญอัญของจำเลยที่ ๑ ตลอดจนมีอำนาจออกเชิดได้ จำเลยที่ ๒ ได้ออกเช็คจ่ายเงินให้ โจทก์ ๒ ฉบับเพื่อชำระหนี้เป็นเงิน ๓๖,๐๐๐ บาท ธนาคารแจ้งว่าไม่มีเงินและว่าบัญชีจำเลยปิดแล้ว จึงขอให้ศาลพิพากษา ให้จำเลยร่วมกันชำระเงินตามเช็ค
ผู้รับมอบอำนาจจากจำเลยที่ ๑ ซึ่งอยู่นอกประเทศไทย ได้ให้การปฏิเสธฟ้องโจทก์ว่าจำเลยที่ ๒ ไม่มีอำนาจออกเช็ค จำเลย ที่ ๑ ไม่ต้องรับผิด
จำเลยที่ ๒ รับว่าเป็นลูกจ้างจำเลยที่ ๑ มีอำนาจลงนามประทับตราอัญอัญโฮเต็ลของจำเลยที่ ๑ ลงในเช็คสั่งจ่ายเงินจาก บัญชีของจำเลยที่ ๑ ได้ ฉะนั้นการที่จำเลยที่ ๒ เขียนเช็คลงนามแทนและประทับตราอัญอัญโฮเต็ลให้แก่โจทก์ จึงไม่ต้อง ร่วมรับผิดใช้เงินรายนี้ต่อไป
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยร่วมกันใช้เงิน ๓๖,๐๐๐ บาทแก่โจทก์
จำเลยที่ ๑ อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ ๑ ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยที่ ๑ เป็นเจ้าของโรงแรมอัญอัญ จำเลยที่ ๒ ได้รับมอบอำนาจให้เป็นผู้จัดการโรงแรมนี้ แทนจำเลยที่ ๑ ซึ่งอยู่นอกประเทศไทย จำเลยที่ ๒ มีอำนาจลงนามในเช็คเบิกจ่ายเงินในนามของโรงแรมอัญอัญ แต่มี ข้อจำกัดว่าไม่มีอำนาจเบิกจ่ายเงินเกินบัญชีหรือกู้ยืมเงินจากที่อื่น ในระหว่างที่จำเลยที่ ๒ ยังเป็นผู้จัดการอยู่ได้เอาเงิน จากโจทก์ ๒ คราวเพื่อต่อเติมห้องพักในโรงแรม แล้วออกเช็คให้โจทก์ ๒ ฉบับ ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยที่ ๒ ไม่มีอำนาจออก เช็คที่โจทก์ฟ้อง เพราะเกินอำนาจ แต่โจทก์ไม่ทราบเรื่องข้อจำกัดนี้ และทางปฏิบัติของจำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นตัวการทำให้ บุคคลภายนอกมีมูลเหตุอันสมควรเชื่อว่าเป็นเรื่องอยู่ภายในของอำนาจของตัวแทน จำเลยที่ ๑ จึงต้องรับผิดต่อบุคคล ภายนอกผู้สุจริตตาม ป.พ.พ.มาตรา ๘๒๒ ส่วนที่จำเลยที่ ๑ ยก ป.พ.พ. ม.๘๒๔ ขึ้นเถียงนั้น เห็นว่า ม.๘๒๔ นั้นบัญญัติถึง เรื่องตัวแทนจะต้องรับผิดเป็นส่วนตัว อันเป็นข้อยกเว้นจากหลักธรรมดาของ ม.๘๒๑ แต่สำหรับตัวการไม่มีกฎหมาย ยกเว้นการรับผิดไว้ จึงยังต้องผูกพันต่อบุคคลภายนอกตามหลักทั่วไปอยู่ คดีนี้โจทก์บรรยายฟ้องชัดเจนแล้วว่าเป็นเรื่อง ตัวการตัวแทน จำเลยที่ ๑
จึงต้องรับผิดศาลฎีกาพิพากษายืน.
