แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บุคคลใดจะยื่นคำร้องขอต่อศาลโดยทำเป็นคำร้องขอฝ่ายเดียวเป็นคดีไม่มีข้อพิพาทตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา188ได้นั้นจะต้องเป็นกรณีที่มีกฎหมายบัญญัติให้อำนาจไว้การยื่นคำร้องขอของผู้ร้องที่ขอให้ศาลมีคำสั่งให้พนักงานสอบสวนคืนรถยนต์พิพาทที่ถูกยึดไว้ในคดีที่รถยนต์พิพาทเกิดอุบัติเหตุเพื่อประกอบคดีนั้นไม่มีกฎหมายใดสนับสนุนให้ผู้ร้องยื่นคำร้องขอฝ่ายเดียวเป็นคดีไม่มีข้อพิพาทได้หากผู้ร้องถูกโต้แย้งสิทธิหรือหน้าที่เกี่ยวกับรถยนต์พิพาทประการใดผู้ร้องก็ชอบที่จะเสนอคดีของตนต่อศาลส่วนแพ่งที่มีเขตอำนาจได้โดยเป็นโจทก์ยื่นฟ้องอย่างคดีมีข้อพิพาทตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา55ผู้ร้องไม่มีสิทธิยื่นคำร้องขอต่อศาลอย่างคดีไม่มีข้อพิพาท เมื่อผู้ร้องไม่อาจใช้สิทธิทางศาลได้ผู้ร้องย่อมไม่มีอำนาจยื่นคำร้องขอแม้ผู้คัดค้านจะยื่นคำคัดค้านเข้ามาในคดีก็ไม่สามารถดำเนินคดีต่อไปอย่างคดีที่มีข้อพิพาทตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา188(4)ได้
ย่อยาว
ผู้ร้อง ยื่น คำร้องขอ ว่า ผู้ร้อง เป็น เจ้าของ รถยนต์ ได้ ให้นาย วัชรินทร์ เช่าซื้อ ไป โดย มี ข้อตกลง ว่า หาก ผู้เช่าซื้อ ผิดนัด งวด หนึ่ง งวด ใด หรือ ผิดสัญญา ข้อ หนึ่ง ข้อ ใด ให้ ถือว่า สัญญาเช่าซื้อ เป็นอัน เลิกกัน ทันที โดย ไม่ต้อง บอกกล่าว ผู้เช่าซื้อ จะ ต้อง ส่งมอบ รถ คืน ในสภาพ ที่ เรียบร้อย ต่อมา นาย วัชรินทร์ ผิดนัด ไม่ชำระ ค่าเช่าซื้อ ให้ แก่ ผู้ร้อง ผู้ร้อง จึง ติดตาม เอา รถ คืน ปรากฏว่า รถ คัน ดังกล่าว ถูกพนักงานสอบสวน ยึด ไว้ เพื่อ ประกอบ คดี ขอให้ มี คำสั่ง ให้พนักงานสอบสวน คืน รถ ให้ แก่ ผู้ร้อง
ผู้คัดค้าน ยื่น คำคัดค้าน ว่า ผู้คัดค้าน ได้ แจ้ง ให้ ผู้ร้อง ทราบแล้ว ว่า รถ คัน ดังกล่าว ถูก ยึด ไว้ ประกอบ คดี แต่ ผู้ร้อง และ ผู้ครอบครองมิได้ แสดง ตัว ต่อ พนักงาน เจ้าหน้าที่ ภายใน กำหนด หก เดือน นับแต่ วันเกิดเหตุ รถ คัน ดังกล่าว จึง ตกเป็น ของรัฐ ตาม พระราชบัญญัติ จราจรทางบกพ.ศ. 2522 มาตรา 78 ขอให้ ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษายก คำร้อง
ผู้ร้อง อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ ภาค 1 พิพากษายืน
ผู้ร้อง ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า บุคคล ใด จะ ยื่น คำร้องขอ ต่อ ศาล โดยทำ เป็น คำร้องขอ ฝ่ายเดียว เป็น คดีไม่มีข้อพิพาท ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 188 ได้ นั้น จะ ต้อง เป็นกรณี ที่ มี กฎหมาย บัญญัติ ให้ อำนาจ ไว้ แต่ กรณี ตาม คำร้องขอ ของ ผู้ร้อง ในคดี นี้ นั้น ผู้ร้อง ยื่น คำร้องขอ ว่า ผู้ร้อง เป็น เจ้าของ รถยนต์ พิพาทซึ่ง เป็น รถยนต์ คัน หมายเลข ทะเบียน 9บ-2217 กรุงเทพมหานครได้ ให้ นาย วัชรินทร์ ลิ้มสุวรรณ เช่าซื้อ ไป แล้ว นาย วัชรินทร์ ผิดนัด ไม่ชำระ ค่าเช่าซื้อ สัญญาเช่าซื้อ จึง เลิกกัน ทันที โดย ไม่ต้องบอกกล่าว ตาม ที่ ตกลง กัน ไว้ ใน สัญญา และ นาย วัชรินทร์ ต้อง ส่งมอบ รถยนต์ พิพาท คืน ให้ แก่ ผู้ร้อง แต่ นาย วัชรินทร์ ไม่ส่ง คืน ต่อมา ปรากฎ ว่า รถยนต์ พิพาท ได้ เกิด อุบัติเหตุ ถูก พนักงานสอบสวน สถานีตำรวจ ภูธร อำเภอ พังโคน ยึด ไว้ เพื่อ ประกอบ คดี ผู้ร้อง ได้ ไป ติดต่อ ขอรับ รถยนต์ พิพาท คืน แต่ พนักงานสอบสวน ดังกล่าว ไม่คืน ให้ ขอให้ ศาล มีคำสั่ง ให้ พนักงานสอบสวน สถานีตำรวจภูธร อำเภอ พังโคน คืน รถยนต์ พิพาท ให้ แก่ ผู้ร้อง การ ยื่น คำร้องขอ ของ ผู้ร้อง ดังกล่าว ไม่มีกฎหมาย ใด สนับสนุน ให้ ผู้ร้อง ยื่น คำร้องขอ ฝ่ายเดียว เป็น คดี ไม่มีข้อพิพาท เพื่อ ให้ ศาล มี คำสั่ง ดัง ที่ ผู้ร้อง กระทำ ใน คดี นี้ ได้ หากผู้ร้อง ถูก โต้แย้ง สิทธิ หรือ หน้าที่ เกี่ยวกับ รถยนต์ พิพาท ดังกล่าวประการใด ผู้ร้อง ก็ ชอบ ที่ จะ เสนอ คดี ของ ตน ต่อ ศาล ส่วน แพ่ง ที่ มีเขตอำนาจ ได้ โดย เป็น โจทก์ ยื่นฟ้อง อย่าง คดีมีข้อพิพาท ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 55 ผู้ร้อง ไม่มี สิทธิ ยื่นคำร้องขอ ต่อ ศาล อย่าง คดีไม่มีข้อพิพาท เมื่อ ผู้ร้อง ไม่อาจ ใช้ สิทธิ ทางศาล ได้ ตาม กฎหมาย ผู้ร้อง ย่อม ไม่มี อำนาจ ยื่น คำร้องขอ ฉะนั้น แม้ผู้คัดค้าน จะ ยื่น คำคัดค้าน เข้า มา ใน คดี ก็ ตาม กรณี ก็ ไม่สามารถดำเนินคดี นี้ ต่อไป อย่าง คดี ที่ มี ข้อพิพาท ได้ และ ไม่อาจ ปรับ เข้า กับมาตรา 188(4) แห่ง ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ได้
พิพากษายืน
