แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องมิใช่ภริยาชอบด้วยกฎหมายของ จ. ทั้ง จ. มิได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินให้แก่ผู้ร้อง ผู้ร้องจึงมิใช่ทายาทของ จ. อันมีสิทธิที่จะรับมรดกของ จ. การที่ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้จัดการมรดก จ. ขอโอนทรัพย์สินกองมรดกของ จ. มาเป็นของผู้ร้อง ดังนี้ประโยชน์ส่วนได้เสียของผู้ร้องย่อมเป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดกอยู่ในตัวผู้ร้องจึงต้องได้รับอนุญาตจากศาลก่อน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1722
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นภริยาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายของนายจำลองแสนเจริญสุข และเป็นผู้จัดการมรดกที่ไม่มีพินัยกรรมของนายจำลองตามคำสั่งศาลเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2539 ผู้ร้องในฐานะผู้จัดการมรดกนายจำลองได้ไปขอโอนที่ดินซึ่งเป็นมรดกของนายจำลองเป็นของผู้ร้องในฐานะส่วนตัวแต่สำนักงานที่ดินอำเภอเกาะลันตาไม่ยอมดำเนินการให้ โดยอ้างว่าต้องได้รับอนุญาตจากศาลก่อนเพราะเป็นการกระทำที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดก ขอให้ศาลไต่สวนแล้วมีคำสั่งอนุญาตตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1722
ศาลชั้นต้นตรวจคำร้องขอแล้วมีคำสั่งว่า ผู้ร้องในฐานะผู้จัดการมรดกขอจดทะเบียนโอนที่ดินมรดกเป็นของตนเอง เป็นการแบ่งปันทรัพย์มรดกตามหน้าที่ผู้จัดการมรดก มิใช่เป็นการกระทำที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดก ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1722 ให้งดการไต่สวน ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์เฉพาะปัญหาข้อกฎหมายโดยตรงต่อศาลฎีกาโดยได้รับอนุญาตจากศาลชั้นต้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 223 ทวิ
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ผู้ร้องมิใช่ภริยาชอบด้วยกฎหมายของนายจำลอง แสนเจริญสุข ทั้งนายจำลองมิได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินให้แก่ผู้ร้องหรือผู้ใด ดังนั้น ผู้ร้องจึงมิใช่ทายาทของนายจำลองอันมีสิทธิที่จะรับมรดกของนายจำลอง การที่ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกนายจำลองขอโอนทรัพย์สินกองมรดกของนายจำลองมาเป็นของผู้ร้อง ประโยชน์ส่วนได้เสียของผู้ร้องย่อมเป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดกอยู่ในตัวผู้ร้องจึงต้องได้รับอนุญาตจากศาลก่อน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1722 ศาลชั้นต้นสั่งยกคำร้องโดยไม่ทำการไต่สวนก่อนเป็นการไม่ชอบ
พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนแล้วมีคำสั่งใหม่ตามรูปคดี
