แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดิน อาศัย วิธีพิจารณาแพ่ง น่าที่นำสืบข้อสันนิษฐานโจทก์ฟ้องขับไล่จำเลยอ้างว่าจำเลยอาศัยท่ของโจทก์อยู่ดังนี้ เป็นน่าที่โจทก์ต้องนำสืบให้สมตามฟ้องโจทก์จะสืบแต่เพียงว่าโจทก์เป็นเจ้าของที่ดินแลจำเลยไม่มีชื่ออยู่ในโฉนดแล้วให้ศาลสันนิษฐานเอาเองว่าจำเลยอยู่โดยทางอาศัยหาได้ไม่ พ.ร.บ.ฎีกาอุทธรณ์ ม.9 ข้อกฎหมายที่มิได้ยกขึ้นว่ากล่าวกันมาแต่ในชั้นศาลล่างแลเพิ่งกล่าวอ้างในชั้นฎีกานี้ ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัยให้
ย่อยาว
ได้ความว่าที่ดินแลโรงเรือนรายพิพาทนี้เดิมเป็นของ ซ.บิดาโจทก์แลมารดาจำเลยเป็นบุตร ซ.ได้อยู่กับ ซ.ตลอดมา ภายหลังเจ้าพนักงานได้ออกโฉนดใส่ชื่อ ฮ.กับบิดาโจทก์เป็นผู้ถือกรรมสิทธิ เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๗ บิดาโจทก์ตาย จำเลยได้ครอบครองที่รายพิพาทมาจนกระทั่งเวลานี้ ส่วนโจทก์ไปได้ภรรยาอยู่ที่อื่นก่อนบิดาโจทก์ตายบัดนี้โจทก์ไปขอประกาศรับมฤดกซึ่งเป็นเวลาภายหลังบิดาโจทก์ตายแล้ว ๙ ปี ที่หอทะเบียน จำเลยคัดค้าน โจทก์จึงฟ้องขับไล่จำเลยโดยอ้างว่าที่รายพิพาทนี้เป็นของบิดาโจทก์ จำเลยอาศัยบิดาโจทก์อยู่
ศาลล่างทั้ง ๒ พิพากษาให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกาอ้างเป็นข้อกฎหมายขึ้นมา ๔ ข้อ
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ฎีกาโจทก์ในข้อ ๑-๒-๓ ไม่ได้ยกขึ้นว่ากล่าวกันมาแต่ในชั้นศาลล่าง จึงไม่รับวินิจฉัย ส่วนฎีกาข้อ ๔ เรื่องอาศัยที่ว่าเมื่อปรากฏว่าโจทก์มีกรรมสิทธิในที่ดินโดยชอบแล้ว โจทก์ไม่จำเป็นต้องสืบพฤตติการณ์ข้ออาศัยโดยตรง เพราะเป็นการสันนิษฐานได้ว่าจำเลยอยู่ในทางอาศัย เห็นว่าเมื่อโจทก์ฟ้องอ้างว่าจำเลยอยู่ในที่บิดาโจทก์โดยทางอาศัยก็เป็นน่าที่โจทก์ต้องนำสืบให้สม โจทก์จะสืบแต่เพียงว่าโฉนดมีชื่อบิดาโจทก์ ส่วนจำเลยไม่มีชื่ออยู่ในโฉนด จะให้ศาลสันนิษฐานว่า จำเลยได้อยู่กับบิดาโจทก์โดยทางอาศัยหาได้ไม่ จึงพิพากษายืนตามศาลล่าง
