แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
คำร้องขัดทรัพย์บรรยายว่า ที่ดินพิพาทเป็นที่ภูเขาอันเป็นของรัฐตามกฎหมายห้ามมิให้ยึด ผู้ร้องได้ครอบครองที่ดินพิพาทอย่างเป็นเจ้าของแต่ผู้เดียวมิใช่ของจำเลย โจทก์จึงไม่มีสิทธินำยึดที่ดินพิพาท คำร้องขัดทรัพย์จึงหาได้ขัดกันเองหรือเคลือบคลุมไม่ ที่ดินพิพาทเป็นที่ภูเขา ทางราชการไม่อาจออกหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ได้ จึงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภทที่ดินรกร้างว่างเปล่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(1)สิทธิทำกินในที่ดินคือสิทธิครอบครองทำประโยชน์ในที่ดิน ดังนั้น การยึดสิทธิทำกินในที่ดินก็คือการยึดสิทธิครอบครองในที่ดินนั่นเองเมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่สาธารณประโยชน์ของแผ่นดิน จึงต้องห้าม มิให้ยึดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 โจทก์ย่อม ไม่มีสิทธินำยึดที่ดินพิพาท
ย่อยาว
สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระหนี้เงินกู้โจทก์ขอบังคับคดี และนำยึดสิทธิทำกินในที่ดินซึ่งเป็นที่ไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ดิน ผู้ร้องยื่นคำร้องว่าที่ดินที่โจทก์นำยึดเป็นที่ภูเขา จะยึดไม่ได้ผู้ร้องได้ครอบครองทำกินเป็นเจ้าของจำเลยไม่ได้เกี่ยวข้อง ขอให้เพิกถอนการยึด โจทก์ให้การว่า คำร้องเคลือบคลุม ทรัพย์ที่นำยึดเป็นของจำเลย
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึด โจทก์อุทธรณ์ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าโจทก์ได้นำยึดสิทธิทำกินในที่ดินพิพาทซึ่งเป็นที่ภูเขาอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน เพื่อขายทอดตลาดชำระหนี้เงินกู้ที่จำเลยเป็นหนี้โจทก์ตามคำพิพากษาของศาลชั้นต้น ปัญหามีว่า
1. คำร้องขัดทรัพย์ของผู้ร้องเคลือบคลุมหรือไม่
2. โจทก์มีสิทธิยึดสิทธิทำกินในที่ดินพิพาทหรือไม่
ปัญหาข้อแรก ศาลฎีกาเห็นว่า ผู้ร้องบรรยายมาในคำร้องขัดทรัพย์พอเข้าใจว่าที่ดินพิพาทเป็นที่ภูเขาอันเป็นของรัฐตามกฎหมายห้ามมิให้ยึด ผู้ร้องได้ครอบครองที่ดินพิพาทอย่างเป็นเจ้าของแต่ผู้เดียว มิใช่ของจำเลย โจทก์จึงไม่มีสิทธินำยึดที่ดินพิพาทดังนั้นคำร้องขัดทรัพย์จึงหาได้ขัดกันเองหรือเคลือบคลุมไม่
ปัญหาข้อสุดท้าย โจทก์มีสิทธิยึดสิทธิทำกินในที่ดินพิพาทหรือไม่ ข้อเท็จจริงรับกันว่าที่ดินพิพาทเป็นที่ภูเขา ทางราชการไม่อาจออกหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ได้ ดังนั้น ที่ดินพิพาทจึงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภทที่ดินรกร้างว่างเปล่า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304(1) สิทธิทำกินในที่ดินคือสิทธิครอบครองทำประโยชน์ในที่ดิน ดังนั้น การยึดสิทธิทำกินในที่ดินก็คือการยึดสิทธิครอบครองในที่ดินนั่นเอง เมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่สาธารณประโยชน์ของแผ่นดิน จึงต้องห้ามมิให้ยึดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1307 โจทก์ย่อมไม่มีสิทธินำยึดที่ดินพิพาท”
พิพากษายืน
