แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยแม้มีอักษรภาษาไทยคำว่า กุ๊ก และอักษรภาษาอังกฤษว่า COOK เป็นส่วนประกอบเหมือนกันก็ตาม แต่ของโจทก์ส่วนที่เป็นตัวอักษรส่วนใหญ่คำพยางค์เดียวว่า กุ๊ก หรือ COOK หรือใช้คำอักษรไทยและอังกฤษดังกล่าวด้วยกัน โดยเขียนอักษรอังกฤษว่า COOK อยู่เหนือคำว่า กุ๊ก ส่วนเครื่องหมายที่เป็นรูปก็มีเพียงรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัวสวมหมวกพ่อครัวเท่านั้น และมีเครื่องหมายการค้าคำว่ากุ๊กพรีเมียม หรือ COOKPREMIUM ด้วย แต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้คำสามพยางค์ว่า กุ๊กห้าดาว หรือ FIVESTARSCOOK และมีรูปชามช้อนส้อม หมวกพ่อครัว และดาว 5 ดวง ประกอบรวมกับตัวอักษรดังกล่าวโดยคำภาษาอังกฤษว่า FIVESTARSCOOK อยู่ใต้คำอักษรไทย ซึ่งแตกต่างจากของโจทก์หลายประการจนสามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายแต่อย่างใด
แม้จำเลยมีคำว่า กุ๊ก และคำว่า COOK เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้า ซึ่งเป็นคำเดียวกับคำที่เป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็ตาม แต่คำว่า กุ๊กเป็นคำสามัญทั่ว ๆ ไป ไม่ทำให้โจทก์เป็นผู้มีสิทธิที่จะใช้คำดังกล่าวแต่เพียงผู้เดียวและหวงกันไม่ให้ผู้อื่นใช้คำดังกล่าวได้ การที่จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้ประกอบเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยให้แตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนสังเกตเห็นได้ชัดยังถือไม่ได้ว่าเป็นการกระทำโดยไม่สุจริตเพื่อลวงสาธารณชน และเครื่องหมายการค้าของโจทก์ใช้กับสินค้าน้ำมันพืช ส่วนของจำเลยใช้กับสินค้าพริกไทยป่น ซอสต่าง ๆเต้าเจี้ยว และเครื่องกระป๋อง ไม่มีสินค้าน้ำมันพืช จึงไม่ทำให้สาธารณชนเข้าใจผิดว่าสินค้าของจำเลยดังกล่าวเป็นสินค้าของโจทก์
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้า คำว่า กุ๊ก หรือ COOK หรือ กุ๊กกับ COOK และเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยรูปพ่อครัวประดิษฐ์กับคำว่า กุ๊ก และ/หรือ COOK ในลักษณะต่าง ๆ ได้มีการใช้มากว่า 10 ปี แล้ว และได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าว เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2532 จำเลยได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า ที่ประกอบด้วยคำว่า กุ๊กห้าดาว FIVE STARS COOK กับรูปช้อน ส้อมรูปหมวกและรูปดาว โจทก์ได้ยื่นคำคัดค้านการขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า แต่นายทะเบียนยกคำคัดค้าน โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดีกว่าจำเลย จำเลยขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวโดยไม่สุจริต โดยจำเลยมีเจตนาแอบอิงแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงและความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ หรือลวงขายสินค้าของจำเลยให้เข้าใจว่าเป็นสินค้าของโจทก์ หรือโจทก์มีส่วนเกี่ยวข้องด้วยในทางใดทางหนึ่ง ขอให้พิพากษาว่า เครื่องหมายการค้าตามคำขอจดทะเบียนเลขที่ 190193 เป็นเครื่องหมายการค้าที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ถึงขนาดเป็นการลวงสาธารณชนและโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าต่าง ๆ ตามเอกสารท้ายคำฟ้องหมายเลข 3 แต่เพียงผู้เดียว อีกทั้งโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าดังกล่าวรวมทั้งเครื่องหมายการค้าใด ๆ ที่มีคำว่า กุ๊ก และ/หรือ COOK เป็นสาระสำคัญดีกว่าจำเลย ให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามคำขอเลขที่ 190193 หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย และห้ามจำเลยใช้ ยื่นขอจดทะเบียนหรือเข้าทำการเกี่ยวข้องใด ๆ กับเครื่องหมายการค้าดังกล่าว และเครื่องหมายการค้าของโจทก์รวมทั้งเครื่องหมายการค้าอื่นใดที่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวทั้งหมด
จำเลยให้การว่า จำเลยได้ขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าถูกต้องตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 มาตรา 4 ไม่ต้องห้ามตามมาตรา 5 และไม่ขัดต่อมาตรา 16 เป็นเครื่องหมายการค้าไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนไว้จนถึงกับเป็นการลวงสาธารณชนแม้จะเป็นสินค้าจำพวกเดียวกันก็ตามและคำว่า กุ๊ก หรือ COOK เป็นคำสามัญที่มีปรากฏความหมายในพจนานุกรม ทั่ว ๆไป บุคคลทั่วไปสามารถใช้คำดังกล่าวได้ โจทก์จะผูกขาดการใช้คำว่า กุ๊ก หรือ COOK แต่ผู้เดียวหาได้ไม่อีกทั้งเครื่องหมายการค้าของโจทก์กับของจำเลยแตกต่างกันโดยสิ้นเชิงทั้งรูปแบบและการเรียกขาน การยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงเป็นการใช้สิทธิโดยสุจริต มิได้แสวงหาประโยชน์จากความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์และไม่เป็นการลวงสาธารณชนให้เข้าใจผิดว่าเป็นสินค้าของโจทก์แต่อย่างใด และการตีความตามบทบัญญัติของกฎหมายต้องตีความโดยเคร่งครัดถึงรูปลักษณะของเครื่องหมายการค้าเต็มรูปแบบจะหยิบยกคำว่า กุ๊ก หรือ COOK เพียงคำใดคำหนึ่งมาวินิจฉัยหาได้ไม่ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า”พิเคราะห์แล้ว ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่ได้โต้เถียงกันรับฟังได้ว่า โจทก์จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊ก ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัว และเครื่องหมายการค้าคำว่ากุ๊กพรีเมียม ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ตามเอกสารหมาย จ.10 และ จ.35 ถึง จ.41 สำหรับสินค้าในจำพวก 42 รายการสินค้าทั้งจำพวก และโจทก์ได้ใช้เครื่องหมายการค้า ตามเอกสารหมาย จ.10 กับสินค้าจำพวกน้ำมันพืชมาตั้งแต่ พ.ศ. 2520 จนถึงปัจจุบัน ต่อมาวันที่ 1มิถุนายน 2532 จำเลยได้ยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่ประกอบด้วยคำว่ากุ๊กห้าดาว และภาษาอังกฤษคำว่า FIVE STARS COOK กับรูปดาวห้าดวงอยู่ด้านบนเป็นแนวโค้งเหนือชาม มีช้อนและส้อมไขว้กันทับชาม มีหมวกพ่อครัวอยู่ระหว่างช้อนกับส้อมตามเอกสารหมาย ล.4 ซึ่งตรงกับเอกสารหมาย จ.1 ใช้กับสินค้าในจำพวกที่ 42 สำหรับสินค้าพริกไทยป่น พริกขี้หนูป่น ซีอิ้วขาว ซีอิ้วดำ ซอสชูรส ซอสเปรี้ยว ซอสหอยนางรมซอสพริก ซอสมะเขือเทศ น้ำส้มสายชูกลั่น น้ำส้มสายชูหมัก น้ำปลา เต้าเจี้ยว ปลากระป๋องและอาหารกระป๋อง น้ำจิ้มต่าง ๆ เช่น น้ำจิ้มไก่ มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ว่า เครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนหรือคล้ายเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่ได้จดทะเบียนไว้จนนับว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ เห็นว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยแม้มีอักษรภาษาไทยคำว่า กุ๊ก และอักษรภาษาอังกฤษว่า COOK เป็นส่วนประกอบเหมือนกันก็ตาม แต่เมื่อพิจารณาถึงคำที่ใช้ รูปแบบและส่วนประกอบต่าง ๆ ทั้งหมดประกอบกันแล้ว ปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนไว้ในลักษณะต่าง ๆ หลายลักษณะนั้น ส่วนที่เป็นตัวอักษรส่วนใหญ่ใช้คำพยางค์เดียวว่า กุ๊กหรือ COOK หรือใช้คำอักษรไทยและอังกฤษดังกล่าวด้วยกัน โดยเขียนอักษรอังกฤษว่า COOK อยู่เหนือคำว่า กุ๊ก ส่วนเครื่องหมายที่เป็นรูปก็มีเพียงรูปการ์ตูนในลักษณะขวดคล้ายพ่อครัวสวมหมวกพ่อครัวเท่านั้น และมีเครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊กพรีเมียม หรือCOOK PREMIUM ด้วย แต่เครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้คำสามพยางค์ว่า กุ๊กห้าดาวหรือ FIVE STARS COOK และมีรูปชาม ช้อน ส้อม หมวกพ่อครัว และดาว 5 ดวงประกอบรวมกับตัวอักษรดังกล่าวโดยคำภาษาอังกฤษว่า FIVE STARS COOK อยู่ใต้คำอักษรไทย ซึ่งแตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์หลายประการจนสามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายแต่อย่างใด ส่วนที่โจทก์ฎีกาว่า โจทก์เป็นบุคคลแรกและบุคคลเดียวที่ใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า กุ๊ก และหรือ COOK มาเป็นเวลานานมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักและนิยมแพร่หลายของสาธารณชน การที่จำเลยนำคำว่า กุ๊ก และหรือ COOK ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ไปใช้ประกอบเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นการกระทำที่ไม่สุจริต เพื่อแสวงหาประโยชน์จากชื่อเสียงเกียรติคุณและความแพร่หลายในเครื่องหมายการค้าของโจทก์นั้น เห็นว่า แม้เครื่องหมายการค้าของจำเลยมีคำว่า กุ๊กและคำว่า COOK เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้า ซึ่งคำดังกล่าวเป็นคำเดียวกับคำที่เป็นสาระสำคัญของเครื่องหมายการค้าของโจทก์ก็ตาม แต่คำว่า กุ๊ก ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง พ่อครัวทำกับข้าวฝรั่ง และคำดังกล่าวก็เป็นคำที่เลียนเสียงมาจากคำภาษาอังกฤษว่า COOK ซึ่งเป็นคำสามัญที่มีคำแปลตามพจนานุกรม คำดังกล่าวจึงเป็นคำสามัญทั่ว ๆ ไป ไม่ทำให้โจทก์เป็นผู้มีสิทธิที่จะใช้คำดังกล่าวแต่เพียงผู้เดียวและหวงกันไม่ให้ผู้อื่นใช้คำดังกล่าวได้ การที่จำเลยนำคำดังกล่าวไปใช้ประกอบเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าของจำเลยโดยประดิษฐ์เครื่องหมายการค้าของจำเลยให้แตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนสังเกตเห็นได้ชัดดังกล่าวแล้วเช่นนี้ยังถือไม่ได้ว่าเป็นการกระทำโดยไม่สุจริตเพื่อลวงสาธารณชนนอกจากนี้ยังได้ความว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ใช้กับสินค้าน้ำมันพืชเพียงอย่างเดียวส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยใช้กับสินค้าพริกไทยป่น ซอสต่าง ๆ เต้าเจี้ยวและเครื่องกระป๋อง ไม่มีสินค้าน้ำมันพืช ดังนั้นจึงไม่ทำให้สาธารณชนเข้าใจผิดว่าสินค้าของจำเลยดังกล่าวเป็นสินค้าของโจทก์ สรุปแล้วพยานหลักฐานของจำเลยฟังได้ว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์และไม่เป็นการลวงสาธารณชน ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาของโจทก์ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
