แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ลักษณะพะยาน พะยานบอกเล่าจดหมายที่ผู้ถูกกดขี่ กักขังเขียนถึงบิดามารดาและสามีเล่าถึงภัยที่ประสพให้ฟังนั้นเข้าอยู่ในลักษณพะยานบอกเล่า ฟังไม่ได้ตามกฎหมาย วิธีพิจารณาอาญาคดีที่ตัวโจทก์ไม่อยู่ในระวางพิจารณา แต่ได้แต่งทนายไว้แล้วพิจารณาต่อไปได้
ย่อยาว
จทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานกระทำให้เสื่อมเสียอิศระภาพตามกฎหมาย โดยกล่าวว่าจำเลยล่อลวงเอาภรรยาโจทก์มาเพื่อจะให้เปนหญิงนครโสเภณีและกักขังภรรยาโจทก์ไว้จนภรรยาโจทก์ตาย
ศาลล่างทั้ง ๒ ตัดสินให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกาเปนปัญหากฎหมายว่า ที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า จดหมายที่ภรรยาโจทก์มีบอกไปยังบิดามารดา และสามีว่าถูกจำเลยกดขี่กักขัง ฟังไม่ได้นั้นยังมิชอบด้วยกฎหมาย
ในระวางฎีกา จ.จำเลยยื่นคำร้องว่าโจทก์ถูกเนรเทศออกจากประเทศสยามแล้ว จะพิจารณาคดีต่อไปไม่ได้ เพราะไม่มีตัวโจทก์ ขอให้จำหน่ายคดี
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าให้ยกคำร้องของ จ. และว่าโจทก์ได้ยื่นฎีกาและแต่งทนายไว้แล้ว แม้ตัวโจทก์จะไม่อยู่ ก็ไม่มีข้อห้ามในการจะดำเนิรคดีต่อไป ส่วนปัญหาข้อกฎหมายที่โจทก์คัดค้านมานั้น เห็นว่าจดหมายที่โจทก์อ้าง ตามกฎหมายอยู่ในลักษณะที่เรียกว่าพะยานบอกเล่า ท่านห้ามมิให้ฟัง และทั้งไม่เข้าอยู่ในข้อยกเว้นที่จะฟังได้ตามกฎหมายด้วย จึงตัดสินยืนตามศาลล่าง
